Ενας κόσμος ξυπόλυτος στ’ αγκάθια

Ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα, στην Ευρωζώνη και γενικότερα στον κόσμο δείχνει να παίρνει πάνω του. Όμως, υπάρχουν τα υλικά ώστε η επόμενη ύφεση να είναι χειρότερη από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2007-2008.

Δημοσιεύθηκε: 30 Μαΐου 2017 - 07:47

Dr Money

Όταν ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση του 2007, το επιτόκιο παρέμβασης (Fed Funds rate) της Fed βρισκόταν στο 5,25%.

Eπομένως, η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα είχε μεγάλα περιθώρια μείωσης του επιτοκίου για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κατάρρευσης της αγοράς των ενυπόθηκων δανείων (subprime).

Το επιτόκιο παρέμβασης ακούμπησε το μηδέν τα επόμενα τρίμηνα αλλά δεν στάθηκε ικανό να αναθερμάνει τη ζήτηση για τίτλους με ρίσκο, π.χ. εταιρικά ομόλογα.

Η Fed αναγκάστηκε να προχωρήσει σε μαζικές αγορές κρατικών και ημικρατικών ομολόγων ονομαστικής αξίας άνω των 4 τρισ. δολαρίων, που ακόμη διατηρεί στα βιβλία της, για να συμπιέσει τις αποδόσεις τους.

Πρόκειται για την πολιτική της ποσοτικής χαλάρωσης (QE) που εφαρμόζει εδώ και καιρό και η ΕΚΤ, με διευρυμένη μάλιστα γκάμα τίτλων αφού αγοράζει εταιρικά ομόλογα.

Κάτι που δεν έκανε η Fed.

Το QE επέτρεψε στο ονομαστικό επιτόκιο να υποχωρήσει κάτω από τον ρυθμό μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ των ΗΠΑ.

Αυτό θεωρείται απαραίτητο για την απομόχλευση του ισολογισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Σήμερα, η Fed έχει αρχίσει να αυξάνει το επιτόκιο παρέμβασης καθώς ο ρυθμός ανάπτυξης και ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ευνοούν μια τέτοια εξέλιξη.

Η ΕΚΤ βρίσκεται χρονικά πιο πίσω από τη Fed αλλά θεωρείται θέμα χρόνου να ανακοινώσει τη σταδιακή μείωση των αγορών ομολόγων στο πλαίσιο του QE.

Oμως, η πλειοψηφία θεωρεί πως δύσκολα το επιτόκιο παρέμβασης της Fed θα ξεπεράσει το 3%, όταν ο γύρος των αυξήσεων ολοκληρωθεί.

Επιπλέον, θα ήταν έκπληξη αν η Fed έχει ξεφορτωθεί ένα σημαντικό μέρος των ομολόγων που κατέχει μέχρι τότε.

Κι όλα αυτά γιατί ένας σημαντικός αριθμός παραγόντων ευνοεί τη διατήρηση των αποπληθωριστικών πιέσεων παγκοσμίως κα ιδιαίτερα στην Ευρωζώνη και στην Ιαπωνία.

Το υψηλό χρέος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων σημαίνει ότι δαπανούν μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους για την εξυπηρέτηση του χρέους τους, περιορίζοντας τις μελλοντικές δαπάνες τους.

Επίσης, η γήρανση του πληθυσμού δεν ενισχύει την κατανάλωση καθώς οι άνθρωποι καταναλώνουν λιγότερο όσο μεγαλώνουν ενώ αυξάνονται οι συνταξιούχοι.

Ακόμη, η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει τη μείωση του κόστους εξόρυξης κάποιων πρώτων υλών, όπως το πετρέλαιο, συμβάλλοντας στην αύξηση της παραγωγής και τη συμπίεση των τιμών τους.

Οι ανωτέρω και άλλοι παράγοντες συντηρούν τις αποπληθωριστικές πιέσεις, περιορίζουν τον μακροχρόνιο ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας και δυσκολεύουν την ανάπτυξη.

Επομένως, καθιστούν πιο δύσκολη την αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες.

Οταν λοιπόν έλθει η επόμενη ύφεση, τα επιτόκια παρέμβασης θα είναι σε σχετικά χαμηλά επίπεδα ενώ οι τίτλοι του QE των κεντρικών τραπεζών δεν θα έχουν πιθανόν μειωθεί δραστικά.

Σ’ αυτή την περίπτωση, τα επιτόκια θα πρέπει να πάνε στο μηδέν και να ξεκινήσει ένα νέο πρόγραμμα αγοράς τίτλων από τις κεντρικές τράπεζες, για να βγει η οικονομία στο ξέφωτο.

Σε τελική ανάλυση, αυτό το σκηνικό θέτει υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής να συμβάλει στην έξοδο της οικονομίας από την ύφεση.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.