Το ερώτημα που η ΕΚΤ δεν μπορεί να αποφύγει

Την τελευταία φορά που το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ συνεδρίασε στις 20 Ιουλίου, ο πρόεδρος Ντράγκι ανέφερε ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, γνωστό ως QE, θα συζητηθεί το Φθινόπωρο χωρίς να αναφερθεί σε συγκεκριμένη ημερομηνία.

Να υπενθυμίσουμε ότι η ΕΚΤ έχει ήδη κάνει γνωστό ότι δεν τίθεται πλέον θέμα νέας μείωσης επιτοκίων του ευρώ ενώ θεωρεί ότι οι κίνδυνοι μεταξύ της ύφεσης και της ανάπτυξης είναι σε «γενικές γραμμές ισορροπημένοι».

Το διοικητικό συμβούλιο έχει προγραμματισθεί να συνέλθει στις 7 Σεπτεμβρίου και κατόπιν στις 26 Οκτωβρίου και στις 14 Δεκεμβρίου για θέματα πολιτικής.

Αν και το διοικητικό συμβούλιο ίσως ξεκινήσει να συζητά το θέμα στις 7 Σεπτεμβρίου, αρκετοί παρατηρητές εκτιμούν πλέον ότι η όποια απόφαση πάει για αργότερα.

Πιθανώς τον Οκτώβριο αν και δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να αναβληθεί για τον Δεκέμβριο.

Η αναβολή επιτρέπει στην ΕΚΤ να έχει περισσότερο χρόνο και επομένως νούμερα για να εκτιμήσει αν η ανάκαμψη στην Ευρωζώνη έχει ισχυρές ρίζες και αντανακλάται στο πληθωρισμό.

Ο δομικός πληθωρισμός που δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη κατεργασμένα τρόφιμα τσίμπησε μεν στο 1,2% τον Ιούλιο στην Ευρωζώνη αλλά απέχει ακόμη αρκετά από το ορόσημο του 2% που έχει η ΕΚΤ στο νου της.

Ισως γι’ αυτό υπάρχουν τράπεζες, όπως η Societe Generale, που δεν αποκλείουν η ΕΚΤ να επεκτείνει το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (QE) μέσα στο 2019.

Είναι επίσης προφανές ότι η ΕΚΤ και ιδίως ο Ντράγκι θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του τις ιταλικές γενικές εκλογές που έχουν καταληκτική ημερομηνία διεξαγωγής τον Μάιο του 2018.

Η Ιταλία είναι η χώρα με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος σε απόλυτα νούμερα στην ευρωζώνη και τα λαϊκιστικά κόμματα, όπως των 5 αστέρων του Μπέπε Γκρίλο, εμφανίζονται ισχυρά στις δημοσκοπήσεις.

Η ΕΚΤ δεν θα ήθελε να ρίξει νερό στο μύλο τους. Εξυπακούεται ότι η απόφαση της ΕΚΤ για το QE ενδιαφέρει επίσης την Ελλάδα που φιλοδοξεί να βγει από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης τον Αύγουστο του 2018.

Από την σκοπιά της ΕΚΤ, το ζητούμενο είναι η ενίσχυση της κερδοφορίας και της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών συστημικών τραπεζών. Όμως, η εντύπωση είναι πως δεν πρόκειται να θέσει σε κίνδυνο την αξιοπιστία της για να βάλει την χώρα μας στο QE.

Aν όμως υπάρχουν ισχυροί λόγοι για να καθυστερήσει την απόφαση για την μείωση των μηνιαίων αγορών ομολόγων μέχρι του μηδενισμού τους στο μέλλον (tapering), η EKT έχει επίσης λόγο να τον επιταχύνει.

Κι αυτός δεν είναι άλλος από την αναμενόμενη εξάντληση της ποσότητας των κρατικών ομολόγων κάποιων χωρών της ευρωζώνης, κυρίως της Γερμανίας, που μπορεί να αγοράσει.

Η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρατείνει τις αγορές αν σταματούσε να αγοράζει τα ομόλογα των χωρών-μελών με βάση το «κεφαλαιακό κλειδί» (capital key).

Όμως, το τελευταίο θα προσέκρουε σε πολιτικές αντιδράσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Είτε έτσι, είτε αλλιώς, ένα πράγμα είναι σίγουρο. Η ΕΚΤ και ο Ντράγκι δεν θα μπορέσουν να αποφύγουν το επόμενο βήμα που οδηγεί στην έξοδο από το QE.