Η επιθυμία της Μέρκελ και η πραγματικότητα

Η Ελλάδα, οι υπόλοιποι αδύνατοι κρίκοι της ΕΕ και ο Μακρόν ίσως το επιθυμούν. Όταν όμως η κλειδοκράτωρ κ. Μέρκελ έχει άλλη άποψη, δεν έχουμε παρά να περιμένουμε την επόμενη μεγάλη κρίση.

Δημοσιεύθηκε: 14 Μαρτίου 2018 - 08:00

Dr Money

Η επιθυμία της Μέρκελ και η πραγματικότητα

Κατά την πρόσφατη υπογραφή της προγραμματικής συμφωνίας με τους σοσιαλδημοκράτες για τη νέα συγκυβέρνηση, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ έσπευσε να διευκρινίσει ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα δεν προβλέπει αμοιβαιοποίηση χρεών στην ευρωζώνη.

«…Εχουμε τοποθετηθεί σαφώς υπέρ της ισχύος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, υπέρ της μη αμοιβαιοποίησης χρεών και υπέρ της αρχής ότι η ευθύνη ανήκει σε κάθε χώρα. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε κοινό συμφέρον η Ευρώπη στο σύνολό της να παραμείνει σταθερή και αυτό οδηγεί σε τραπεζική ένωση, ένωση κεφαλαιαγορών και άλλες δράσεις», τόνισε η ίδια.

Από την ανωτέρω τοποθέτηση συνάδει πως οι γερμανικές θέσεις δεν έχουν αλλάξει. Οι κυνικοί ίσως έλεγαν πως η Γερμανία θέλει να ηγεμονεύει στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, αλλά δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει το έξτρα κόστος.

Όμως, η οικονομική πραγματικότητα έχει τη δύναμη να επιβάλλεται ακόμη κι αν οι πολιτικοί συσχετισμοί δείχνουν προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Η ευρωζώνη δεν είναι πολιτική ένωση όπως οι ΗΠΑ, έτσι ώστε τα κράτη-μέλη να αντιμετωπίζουν μαζί την όποια οικονομική κρίση βίωνε ένα η περισσότερα εξ αυτών.

Αντίθετα, στη Συνθήκη της ΕΕ υπάρχει η αρχή της «μη διάσωσης» από άλλα κράτη.

Ως εκ τούτου, κάποιες χώρες-μέλη στην ΟΝΕ με υψηλά χρέη, όπως η Ελλάδα, έχουν μικρά έως μηδαμινά περιθώρια δημοσιονομικής παρέμβασης για να αποσοβήσουν κάποια ύφεση, αν π.χ. υποχωρήσει αρκετά η κατανάλωση, σε περίοδο κρίσης.

Το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν επίσης αρκετά κρατικά ομόλογα της χώρας τους περιπλέκει περισσότερο την κατάσταση. Κι αυτό γιατί μπορεί να δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος, όπου η κρίση χρέους θα πιέζει τις τράπεζες και το αντίστροφο.

Όμως, οι επιπτώσεις μιας τέτοιας κρίσης μπορεί κάλλιστα να διαχυθούν σε άλλα κράτη-μέλη της ευρωζώνης, προκαλώντας ευρύτερες αναταράξεις.

Φυσικά, υπάρχει πρόοδος από το 2010 μέχρι σήμερα καθώς η αρχιτεκτονική της ΟΝΕ έχει βελτιωθεί με την προώθηση της τραπεζικής ενοποίησης, τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) κ.τ.λ.

Εν τούτοις, η σημειωθείσα πρόοδος δεν είναι αρκετή. Ακόμη κι αν ολοκληρωθεί η τραπεζική ένωση με αποδοχή του συστήματος εγγύησης καταθέσεων από τη Γερμανία κι άλλες χώρες, δεν θα αρκεί.

Η αρχιτεκτονική είναι τέτοια που η ευρωζώνη θα παρέμενε ευάλωτη στις μακροοικονομικές κρίσεις ενός ή περισσότερων από τα μέλη της.

Αναμφίβολα, υπάρχει βάση στο επιχείρημα περί ηθικού κινδύνου καθώς κάποιες χώρες-μέλη ίσως αρχίσουν να συμπεριφέρονται ανεύθυνα, αν γνωρίζουν πως υπάρχει δίχτυ ασφαλείας.

Υπό αυτή την έννοια, η μόνιμη μεταφορά δημοσιονομικών πόρων ίσως δεν είναι καλή ιδέα όσο άλλες, που βασίζονται στην ιδέα μιας κεντρικής οντότητας που θα έχει πηγή εσόδων και θα μπορεί να τα μεταφέρει στη χώρα ή στην περιοχή που πλήττεται, όταν χρειάζεται.

Θα μπορέσει ο Εμανουέλ Μακρόν να πείσει τους Γερμανούς και την κ. Μέρκελ ότι είναι προς το συμφέρον της ΟΝΕ να κάνει το βήμα παραπάνω;

Ο χρόνος θα δείξει.

Αν πάντως δεν τα καταφέρει, θα μιλήσει σε κάποιο σημείο η αδυσώπητη οικονομική πραγματικότητα όπως το καλοκαίρι του 2012, με το “whatever it takes” για το ευρώ του κ. Ντράγκι.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.