Η προσφορά χρήματος εκπέμπει SOS

Το πιο επικίνδυνο πράγμα για τους επενδυτές είναι να μη φαντάζονται ότι η βασική τους θέση θα μπορούσε να είναι λανθασμένη, είχε δηλώσει πριν από καιρό ο Ben Hunt, ιδρυτής του επενδυτικού ενημερωτικού  δελτίου Epsilon Theory, δύο εταιρειών τεχνολογίας κ.λπ.

Ο Hunt ανήκει στους ανθρώπους οι οποίοι εξετάζουν τις αγορές μέσα από τα γυαλιά της ιστορίας και της θεωρίας των παιγνίων.

Είναι από εκείνους που πιστεύουν ότι δεν έχουμε τελειώσει με τον πληθωρισμό παρά τη σημαντική αποκλιμάκωσή του. Επιπλέον, θεωρεί ότι η Fed δεν θα μειώσει το βασικό επιτόκιο το 2024, εκτός κι αν η οικονομία των ΗΠΑ μπει σε βαθιά ύφεση.

Στη δεύτερη περίπτωση, η Fed θα μπορούσε να μειώσει το επιτόκιο Fed funds rate έως 4 φορές του χρόνου, σύμφωνα με τον Hunt.

Κι εδώ ακριβώς μπαίνουν στη μέση κάποια ανησυχητικά νούμερα από την προσφορά χρήματος Μ2 τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ευρωζώνη. Θυμίζουμε ότι αύριο ανακοινώνονται τα στοιχεία για το ΑΕΠ του 3ου τριμήνου στην ευρωζώνη, με τη Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιταλία υποψήφιες για ύφεση.

Η προσφορά χρήματος Μ2 περιλαμβάνει καταθέσεις ταμιευτηρίου, προθεσμιακές καταθέσεις και υπόλοιπα σε αμοιβαία κεφάλαια, επιπλέον των νομισμάτων και τραπεζογραμματίων που κυκλοφορούν, ταξιδιωτικές επιταγές, καταθέσεις όψεως και άλλες καταθέσεις έναντι των οποίων εκδίδονται επιταγές. 

Στις ΗΠΑ, η Μ2 ήταν 287 δισ. δολάρια τον Ιανουάριο του 1959 και αυξήθηκε στα 20,73 τρισ. δολάρια τον Οκτώβριο του 2023 καθώς η οικονομία μεγεθύνθηκε, σύμφωνα λοιπόν με τη The Motley Fool.

Όμως, τον τελευταίο χρόνο, η προσφορά χρήματος Μ2 εμφανίζει μείωση 4,5% περίπου από τον Ιούνιο του 2022 που είχε καταγράψει το ιστορικό υψηλό. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση από την περίοδο του Μεγάλου Κραχ. Αυτό το φαινόμενο, δηλαδή μείωση του Μ2 πάνω από 2%, είχε παρατηρηθεί μόνο 4 φορές τα τελευταία 150 χρόνια. Το 1878, 1893, 1921 και 1931-33. 

Η Μεγάλη Υφεση/Κραχ του 1920-1921 είναι άγνωστη σε πολλούς. Ο τότε πρόεδρος Warren Harding δεν έκανε τίποτα και απλά επέτρεψε στις τιμές να ισορροπήσουν ζήτηση και προσφορά. Το αποτέλεσμα ήταν η «βρυχώμενη» δεκαετία του 1920. Η μείωση του Μ2 ήταν σε μεγάλο βαθμό απόρροια της απόφασης της Fed να αυξήσει τα επιτόκια έως το 7%, για να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό του 1ου Παγκόσμιου Πολέμου. 

Αν λοιπόν οι θιασώτες της θεωρίας που συνδέουν τη μείωση του Μ2 με τα επεισόδια ύφεσης στο παρελθόν έχουν δίκιο, η ύφεση είναι προ των πυλών για την αμερικανική οικονομία και αυτό δεν είναι καλό νέο για τις μετοχές. Κι ως γνωστόν, όταν φτερνίζεται η Γουόλ Στριτ, κρυολογεί ο υπόλοιπος κόσμος.

Από την άλλη πλευρά,  οι πιο αισιόδοξοι θεωρούν ότι η μεγάλη μείωση της προσφοράς χρήματος Μ2 σχετίζεται με την εκρηκτική αύξησή της κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Επομένως, δεν θα πρέπει να ανησυχήσει τόσο πολύ.

Όμως, μείωση της προσφοράς χρήματος Μ2 δεν παρατηρείται μόνο στις ΗΠΑ. Το ίδιο συμβαίνει στην ευρωζώνη. Από τον Σεπτέμβριο του 2022 που είχε φθάσει τα 15,45 τρισ. ευρώ, η Μ2 έχει υποχωρήσει στα 15,11 τρισ. ευρώ. Προφανώς, η μείωση είναι μικρότερη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ αλλά δεν μπορεί να αγνοηθεί.      

Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα καθώς η ευρωζώνη αποτελείται από διαφορετικές εθνικές οικονομίες και αγορές. Παρ’ όλα αυτά δεν μπορεί να παραβλεφθεί η μείωση της Μ2, όταν συμβαίνει ταυτόχρονα στις ΗΠΑ.

Οι ένορκοι δεν έχουν ακόμη βγάλει απόφαση, όμως η ιστορία τόσο μεγάλων μειώσεων στην προσφορά χρήματος είναι πιθανόν να έχει συνέπειες.