Κύριε Χατζηδάκη, αν σας περισσεύουν λεφτά, μειώστε το δημόσιο χρέος

Η χώρα έχει την ευκαιρία να μειώσει το δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ δραστικά τα επόμενα χρόνια. Κι αυτό γιατί οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις θέλουν τον ρυθμό ανάπτυξης του ονομαστικού ΑΕΠ να είναι υψηλότερος από το κόστος δανεισμού, τα πρωτογενή πλεονάσματα να καλύπτουν τις δαπάνες για τους τόκους εξυπηρέτησης του χρέους, συν τα όποια έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ.

Όμως, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο μείωσης, το δημόσιο χρέος θα παραμείνει αρκετά υψηλό ως προς το ΑΕΠ το 2028 με 2030, δηλ. πάνω από το 130%. 

Όλοι γνωρίζουν ότι το χρέος με τους ευνοϊκούς όρους δανεισμού που βρίσκεται σήμερα στα χέρια του ESM-EFSF και τα εναπομείναντα διμερή δάνεια με τις χώρες της ΕΕ θα αντικαθίστανται σταδιακά με χρέος από την αγορά. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα γίνεται σταδιακά ολοένα και πιο εκτεθειμένη στα επιτόκια και γενικότερα τις συνθήκες των αγορών.

Έχει λοιπόν ισχυρό κίνητρο να μειώσει εμπροσθοβαρώς το δημόσιο  χρέος, το οποίο αποτελεί βαρίδι για τις επόμενες γενιές καθώς οδηγεί σε δέσμευση πόρων για την εξυπηρέτησή του, περιορίζοντας τη μελλοντική κατανάλωση.  

Σ’ αυτή λοιπόν τη χώρα, ο υπουργός Οικονομικών κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε χθες τη δημιουργία Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, στο πλαίσιο του Υπερταμείου. Τα πρώτα κεφάλαια θα προέλθουν από το 50% των κεφαλαίων που θα δώσει το κράτος για την απόκτηση των ΕΥΔΑΠ και ΕYΑΘ. Το άλλο 50% θα κατευθυνθεί στη μείωση του χρέους, σύμφωνα με τα συμφραζόμενα του υπουργού.

Επειδή εμείς μπορεί να κάνουμε κάποιο λάθος, ρωτήσαμε τρεις ανθρώπους της αγοράς με πολύχρονη εμπειρία στην επενδυτική τραπεζική και τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό να μας πουν την άποψή τους.

«Δύο πράγματα. Πρώτον, το Δημόσιο έχει κακό ιστορικό στις επενδύσεις. Είτε εκεί που δεν κάνει όσες χρειάζονται, π.χ. στα νοσοκομεία, είτε σε τομείς που δεν έπρεπε να κάνει γιατί είναι κυρίως ιδιωτικός τομέας  όπως οι τράπεζες,» τόνισε ο ένας εξ αυτών.

«Δεύτερον, τα πιο μεγάλα και σοβαρά Sovereign Wealth Funds (SWF ή Εθνική Επενδυτικά Ταμεία) έχουν καταλήξει προ πολλού στο συμπέρασμα ότι είναι καλύτερα να επενδύουν εκτός της χώρας για να επιτύχουν υψηλότερες αποδόσεις. Στην Ελλάδα, τι ακριβώς θα κάνει το νέο Ταμείο; Θα πάει αντίθετα; Θα βάλει λεφτά σ' αυτό το κράτος για να τα επενδύει εντός της χώρας;».

Ο ίδιος πρόσθεσε, γελώντας, ότι πιθανόν κι εδώ ισχύει «η αρχή της Ψωροκώσταινας. Ας γίνει μια αρχή και βλέπουμε, αδελφέ».

Ένας άλλος παρατήρησε ότι τα μεγάλα SWFs στο εξωτερικό έγιναν από χώρες όπως η Νορβηγία, του Αραβικού Κόλπου, η Αυστραλία κ.λπ., για συγκεκριμένο λόγο. Γνώριζαν ότι θα είχαν πλεονάσματα από κάποιο περιουσιακό στοιχείο, συνήθως commodity όπως το πετρέλαιο, με πεπερασμένο όριο ζωής, και ήθελαν να τα επενδύσουν ώστε να το αντικαταστήσουν με κάτι άλλο μελλοντικά, όταν εξαντληθεί το commodity ή να εξασφαλίσουν το συνταξιοδοτικό τους σύστημα.

«Δεν ξεκίνησαν με λίγα λεφτά γιατί έτσι δεν μπορείς να προσελκύσεις υψηλού επιπέδου διαχειριστές απέξω. Στην Ελλάδα, προφανώς,  θέλουν να χτίσουν μια νέα δομή για να τακτοποιήσουν τους φίλους τους όπως συνήθως γίνεται», συμπλήρωσε.

Τόσο αυτός όσο και το τρίτο έμπειρο στέλεχος από την αγορά συμφώνησαν ότι το καλύτερο που έχει να κάνει η Ελλάδα είναι να μειώσει το δημόσιο χρέος της, αν της περισσεύουν λεφτά. 

Εναλλακτικά, τόνισαν, ας αποφασίσει το ΥΠΕΘΟ σε ποιες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων (asset classes) θέλει να επενδύσει και με τι επενδυτικό ορίζοντα. Μετά, ας  καλέσει 5-6 ελληνικά private equity funds, π.χ. από αυτά που έχουν εγκρίνει και χρηματοδοτήσει η Αναπτυξιακή  Τράπεζα και ο EIF, και ας τους δώσει ειδικές εντολές (mandates) να διαχειρισθούν τα λεφτά σε ξεχωριστούς λογαριασμούς (separate management accounts).          

«Γιατί να το κάνει ως Δημόσιο με το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο, εκτός από το να βολέψουν κι άλλους φίλους και γνωστούς για να εισπράττουν μπόνους, fees, διαχειριζόμενοι τα κρατικά λεφτά;», κατέληξε ο ένας.

«Και γιατί (το ΥΠΕΘΟ) δεν επεκτείνει το mandate του Φαιστός που κι αυτό κρατικά λεφτά από τις άδειες για το 5G εισέπραξε και έχει βάλει αρκετά σε εταιρείες τεχνολογίας του εξωτερικού αντί για νέο Ταμείο;» τόνισε ο άλλος. «Δικά τους άτομα έχουν κι εκεί».

Όπως βλέπετε, υπάρχουν διαφορετικές απόψεις. Όμως, η πιο απλή είναι κι η καλύτερη, κατά την άποψη της στήλης. Αν περισσεύουν λεφτά στην υπερχρεωμένη Ελλάδα, ας πάνε στη μείωση του δημόσιου χρέους.