Κοτζαμανίδης: H Entersoft επιστρέφει σε διψήφιο growth

Η Entersoft αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα «growth story» που δεν σταμάτησε ούτε και κατά τη διάρκεια της εγχώριας οικονομικής κρίσης. Εισήλθε σε νέες δραστηριότητες, προχώρησε σε εξαγορές, επεκτάθηκε στο εξωτερικό, προσέλαβε δεκάδες νέους εργαζόμενους μέσα στο 2016 και όλα αυτά διατηρώντας τη ρευστότητά της σε άριστο επίπεδο.

Επίσης, αν και είναι εισηγμένη στην Εναλλακτική Αγορά, σημειώνει κερδοφορία που θα ζήλευαν πολλές εταιρείες από την «Α’ Εθνική» του ΧΑ.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Entersoft κ. Αντώνης Κοτζαμανίδης μιλά στο Euro2day.gr για τη στρατηγική και τα σχέδια της εταιρείας του, απαντώντας παράλληλα και σε μια σειρά καυτών ερωτημάτων για την εγχώρια αγορά πληροφορικής και το ελληνικό χρηματιστήριο.

Κύριε Κοτζαμανίδη, πώς κινήθηκε πέρυσι η εγχώρια αγορά πληροφορικής;

Εκτιμώ ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες που εστιάζουν στα δημόσια έργα μάλλον υποχρεώθηκαν σε πτωτική πορεία. Και αυτό γιατί το 2016 ήταν μια χρονιά-γέφυρα μεταξύ του παλαιού και του νέου ΕΣΠΑ.
Σε ό,τι αφορά στις εταιρείες που απευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα, νομίζω ότι η εικόνα του κλάδου της πληροφορικής δεν διαφέρει ιδιαίτερα από εκείνη των υπόλοιπων κλάδων, όπως αυτή διαμορφώθηκε στα χρόνια της κρίσης:

Από τη μια πλευρά, υπάρχει μια ομάδα εταιρειών που υποχωρεί, είτε για λόγους μειωμένης ανταγωνιστικότητας και ενδεχόμενων λαθών τα οποία είχαν ξεκινήσει πριν το ξέσπασμα της κρίσης, είτε γιατί είχε επιλέξει να εστιάσει σε αγορές που υπέστησαν καθίζηση.

Και από την άλλη πλευρά, υπάρχει η ομάδα εταιρειών που αναπτύσσεται. Οι επιχειρήσεις αυτές όχι μόνο βρήκαν τρόπους να διαχειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα της κρίσης, αλλά επιπλέον κατάφεραν να καρπωθούν μεγαλύτερο μερίδιο από μια μειωμένη πίτα.

Αν λοιπόν το 2017 ξεκινά με αβεβαιότητα για τις εταιρείες πληροφορικής που δραστηριοποιούνται στα δημόσια έργα, τι θα μπορούσε κάποιος να περιμένει για τη ζήτηση πληροφορικής στον ιδιωτικό τομέα;

Ζούμε στην Ελλάδα, όπου πολύ συχνά το εξωτερικό περιβάλλον μεταβάλλεται, οπότε οποιαδήποτε πρόβλεψη κινδυνεύει να διαψευσθεί από την πράξη. Μπορεί κάποιος να απαντήσει με βεβαιότητα για το αν θα τρέξουν τα έργα του ΕΣΠΑ, αν θα έχουμε εκλογές, ή αν θα δούμε σε επανάληψη τα κακά σενάρια προηγούμενων ετών;

Υπήρχαν χρονιές, που η αγορά πληροφορικής έδειχνε να βρίσκει τους ρυθμούς της. Μια τέτοια χρονιά ήταν το 2011, αλλά δυστυχώς ακολούθησε το 2012. Το ίδιο επαναλήφθηκε το 2014, αλλά ακολούθησε το 2015. Το είδαμε και το 2016 και ελπίζω το 2017 να μην εξελιχθεί όπως το 2012 και το 2015.
Άρα, αν δεν συμβεί κάτι που θα εντείνει την ήδη υψηλή αβεβαιότητα, νομίζω ότι η φετινή χρονιά θα κινηθεί ανοδικά.

Πάντως, οι ανάγκες του ιδιωτικού τομέα για πληροφορική παραμένουν μεγάλες.

Όχι μόνο παραμένουν μεγάλες, αλλά είναι αυξημένες γιατί ο ιδιωτικός τομέας έχει περικόψει δραματικά τις επενδύσεις του κατά τα τελευταία οκτώ χρόνια και προφανώς μένει ολοένα και πιο πίσω σε σχέση με τις σύγχρονες ανάγκες και τον ανταγωνισμό. Γιατί προφανώς, η τεχνολογία παράγεται διεθνώς και δεν περιμένει τους ρυθμούς του ελληνικού ιδιωτικού τομέα. Ο ιδιωτικός τομέας μάλιστα κινδυνεύει κάποια στιγμή να πρέπει να προχωρήσει σε ένα ψηφιακό άλμα, που δεν θα το αντέξει εύκολα.

Ας έρθουμε τώρα στην Entersoft. Πώς έκλεισε η περυσινή οικονομική χρήση;

Το 2016 ήταν μια καλή χρονιά, καθώς ο κύκλος εργασιών μας αυξήθηκε με διψήφιο ποσοστό, ανάπτυξη που θεωρώ ότι είναι διατηρήσιμη, στον βαθμό που δεν συμβεί κάποια απρόοπτη εξέλιξη στο εξωτερικό μας περιβάλλον.

Νομίζω ότι για την Entersoft μπήκε τέλος σε μια περίοδο ήπιας ανάπτυξης -γιατί είχαμε άνοδο και μέσα στην κρίση- και τώρα η ανάπτυξη επανέρχεται σε διψήφιους ρυθμούς.

Πού οφείλεται αυτή η μεγάλη αύξηση των εργασιών σας; Στα ERP, την «παραδοσιακή» σας δραστηριότητα, ή σε άλλες κατηγορίες προϊόντων στις οποίες επεκταθήκατε μεταγενέστερα;

Όλα πήγαν καλά. Αυτό που έχει σημασία για την Entersoft είναι ότι η στρατηγική που ακολουθήθηκε κατά τα χρόνια της κρίσης έχει ωριμάσει και έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Τότε λοιπόν επιλέξαμε να μην περιορίσουμε τα οχήματά μας μόνο στα ERP και στα CRM, αλλά να αναπτύξουμε και τα mobile applications και τις logistic εφαρμογές (ένα καινούριο σύστημα που βάζουμε στην αγορά το 2017), και την ηλεκτρονική τιμολόγηση (ένα θέμα που αν και δεν το προχωρεί το κράτος, δημιουργείται μια κρίσιμη μάζα επιχειρήσεων που το προχωρεί μόνη της, γιατί βλέπει το όφελος). Παράλληλα επεκταθήκαμε και στις αγορές του εξωτερικού. Όλα αυτά βέβαια, πάντα στον χώρο του ιδιωτικού τομέα.

Η εταιρεία δηλαδή απέκτησε πολλά «πόδια», τα οποία όλα μαζί τη σπρώχνουν προς τα εμπρός. Η σημερινή λοιπόν Entersoft είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που είχε μπει στην Εναλλακτική Αγορά του ΧΑ.

Η ανάπτυξη αυτή έχει οδηγήσει και σε νέες θέσεις εργασίας;

Είμαι πολύ χαρούμενος γιατί προσθέσαμε εξήντα νέα στελέχη σε όλο τον Όμιλο μέσα στο 2016. Και κατά κύριο λόγο ήταν νέα παιδιά, γεμάτα ενθουσιασμό. Αυτό, όχι μόνο ανανεώνει εμάς τους υπόλοιπους, αλλά επιπλέον μας θυμίζει πως ως επιχειρήσεις έχουμε και έναν άλλο -ευρύτερα κοινωνικό- ρόλο, πέρα από τα νούμερα.

Τι ποσοστό του συνολικού κύκλου εργασιών της Entersoft αφορά εργασίες στο εξωτερικό;

Το ποσοστό αυτό κυμαίνεται γύρω στο 15% και δεν φαντάζει μεγάλο. Ωστόσο, θα πρέπει να συνεκτιμηθούν δύο πράγματα. Πρώτον, ότι το 15% αντιστοιχεί σε έναν ολοένα και αυξανόμενο κύκλο εργασιών, καθώς αυξάνονται και οι δραστηριότητές μας στην Ελλάδα. Και δεύτερον, το ότι εμείς ξεκινήσαμε την εξαγωγική μας προσπάθεια μόλις το 2010. Ενδεικτικά να πω ότι στο Ντουμπάι έχουμε κλείσει μόλις την πρώτη μας χρήση.

Πού οφείλεται αυτή η εξαγωγική επιτυχία;

Κυνηγάμε τη δουλειά μας με νύχια και με δόντια. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο management, αλλά στο σύνολο του προσωπικού. Αυτό το πάθος είναι πολύ σημαντικό και σ’ αυτό το πάθος έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι τα προϊόντα μας είναι ανταγωνιστικά. Έχουν ποιότητα πολυεθνικών προϊόντων σε καλύτερες τιμές.
Τα πράγματα βέβαια δεν είναι εύκολα, γιατί στο εξωτερικό δεν διαθέτουμε το όνομα που έχουμε «χτίσει» στην Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά, τα θετικά references φέρνουν αποτελέσματα. Για παράδειγμα, το 2013 είχαμε «κλείσει» ένα μεγάλο project στην Japan Tobacco International Ρουμανίας. To project πήγε πάρα πολύ καλά και ως αποτέλεσμα αυτού, πέρυσι μας «χτύπησε την πόρτα» η JTI Πολωνίας.

Άρα, ο στόχος της Entersoft για το 2017 είναι ένα διψήφιο ποσοστό ανόδου;

Βεβαίως, με δεδομένα ότι ένα μεγάλο κομμάτι των εσόδων μας προέρχεται από επαναλαμβανόμενα έσοδα -άρα μπορεί να προβλεφθεί- καθώς και το γεγονός ότι έχουμε αρκετά ισχυρό ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων από το 2016. Όλα αυτά δημιουργούν μια βάσιμη προσδοκία ότι θα πάμε καλά, ωστόσο υπενθυμίζω τα περί ελληνικής αβεβαιότητας.

Θα προχωρήσετε σε εξαγορές, ή θα επιλέξετε την οργανική ανάπτυξη;

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα της οργανικής ανάπτυξης. Όμως, δεν θα απέκλεια κάποιες εξαγορές άλλων εταιρειών, αν αυτές δραστηριοποιούνται σε ένα χώρο που εγγυάται ανάπτυξη και δεν πάσχουν από τα συνήθη σύνδρομα κακής διοίκησης.

Με κανέναν τρόπο δεν επιθυμούμε να «γράψουμε κάποια νούμερα» μέσα από εξαγορές και μετά να αποδειχτεί ότι αυτή η ενέργειά μας φρέναρε την ανάπτυξη του Ομίλου. Αυτό άλλωστε το έχουμε αποφύγει εδώ τόσα χρόνια. Οι μέχρι σήμερα εξαγορές μας λειτούργησαν προς όφελος του Ομίλου και επίσης οι νέες εταιρείες ενσωματώθηκαν ομαλά, πράγμα πολύ δύσκολο να γίνει σε εταιρείες παροχής τεχνολογίας.

Μέσα από αυτές τις εξαγορές, έχουμε χτίσει αρκετές νέες δραστηριότητες και όλες αυτές έχουν μεγάλη πιθανότητα να αναπτυχθούν, τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας. Άρα λοιπόν βλέπω πολύ πιο πιθανόν να βάλουμε τα χρήματά μας σ’ αυτές τις δραστηριότητες προκειμένου να μεγαλώσουν πολύ περισσότερο, από το να εξαγοράσουμε κάτι έτοιμο.

Η Entersoft είναι εισηγμένη στην Εναλλακτική Αγορά του ΧΑ. Ποιες είναι οι σκέψεις σας για το Χρηματιστήριο;

Είμαστε προβληματισμένοι. Όταν Όμιλοι όπως η Kleemann (κερδοφόροι, με μεγάλο μέγεθος, με τεχνολογία, με τεχνογνωσία και με το 90% των πωλήσεων να κατευθύνεται στο εξωτερικό) αποχωρούν από το χρηματιστήριο επειδή δεν μπορούν να προσελκύσουν μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον, αναρωτιέται κανείς αν όντως υπάρχει χώρος στο ελληνικό χρηματιστήριο για εταιρείες όπως η Entersoft. Δυστυχώς μιλάμε για ένα χρηματιστήριο 20-30 εταιρειών, πράγμα που ελπίζω να αλλάξει στο μέλλον.

Σκοπεύει δηλαδή η Entersoft να αποχωρήσει από το ΧΑ;

Όχι, δεν σκοπεύει να αποχωρήσει. Απλά, θα περιμένει.