To νέο επιχειρηματικό σύμπαν

Πριν από μία δεκαετία και πλέον, είχα γράψει ότι η παγκόσμια ολοκλήρωση δημιουργεί πρωτόγνωρα προβλήματα και η όποια εναλλακτική λύση στην εξέλιξη αυτή δεν είναι ελκυστική. Κατά συνέπεια, όσο η παγκοσμιοποίηση προχωράει από μόνη της, χωρίς να συνοδεύεται και από την ανάλογη κοινωνική πρόοδο, νέα πολιτικά -διόλου ευχάριστα- προβλήματα θα κάνουν την εμφάνισή τους.

Οι σημερινές εξελίξεις επιβεβαιώνουν τις προβλέψεις αυτές, πλην όμως φέρνουν στο προσκήνιο και μία νέα επιχειρηματική πραγματικότητα με τεράστιο βάρος και μεγάλη σημασία.

Επαναστατικές τεχνολογίες αλλάζουν τον κόσμο μας και επηρεάζουν βαθύτατα τη ζωή μας. Μεταβάλλουν συνήθειες και αντιλήψεις και, κυρίως, αλλάζουν τρόπους μάθησης, επικοινωνίας, διασύνδεσης και συμπεριφοράς.

Υποστηρικτική των σημερινών οικονομικών και πολιτικών προκλήσεων υπήρξε η μεταμόρφωση της εργασίας, του παιχνιδιού, της μάθησης, του εμπορίου και των επικοινωνιών μέσω της αυξημένης υπολογιστικής ισχύος, της διευρυμένης πρόσβασης στις κινητές (mobile) τεχνολογίες και της αναζήτησης λύσεων από δημιουργικά μυαλά.

Στις μέρες μας, συνεχίζεται επίσης ο πολλαπλασιασμός τεχνολογιών τύπου τρισδιάστατης εκτύπωσης (3D printing), αναλύσεων δεδομένων (data analytics), blockchain [σ.τ.μ.: ψηφιακή καταγραφή αξιών και συναλλαγών] και ρομποτικής. Αυτές οι τεχνολογίες και άλλες σαν και αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν προς μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό όφελος. Συνδεόμενη με αυτές τις τεχνολογίες υπήρξε μία έκρηξη δεδομένων και, μαζί με αυτό, ένας επαναπροσδιορισμός των οικονομικών αξιών -στοιχείων ενεργητικού- που συνδέονται με αυτό το πλούσιο σε δεδομένα περιβάλλον.

Τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία, που είναι χαρακτηριστικά του φυσικού κόσμου, υπόκεινται στους οικονομικούς αντίθετους ανέμους της αργής παγκόσμιας ανάπτυξης. Αλλά τα άυλα περιουσιακά στοιχεία, που είναι χαρακτηριστικά του ψηφιακού κόσμου, βρίσκουν την αξία τους να αυξάνεται και τον οικονομικό άνεμο να τα σπρώχνει προς τα εμπρός. Ίσως πιο αξιοσημείωτο από όλα ήταν η εμφάνιση των εταιρειών-πλατφορμών. Οι εταιρείες αυτές ανέτρεψαν τα παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα, αλλάζοντας την εστίαση από μία περιορισμένη επιχείρηση σε οικοσυστήματα όπου η αξία δημιουργείται με τη διευκόλυνση των συναλλαγών. Ανοίγονται δε συχνά σε τρίτα μέρη, που προσθέτουν αξία στην πλατφόρμα.

Αξιοσημείωτες εταιρείες-πλατφόρμες περιλαμβάνουν την Uber, την Aibnb και τη Workday στις ΗΠΑ, τις Baidu και Alibaba στην Κίνα, τη Flipkart στην Ινδία, τη Naspers στη Νότιο Αφρική. Οι εταιρείες αυτές και άλλες όπως αυτές είναι επεκτάσεις της παγκόσμιας ολοκληρωμένης επιχείρησης και ενσωματώνουν χαρακτηριστικά-κλειδιά, όπως η ευελιξία, η κλίμακα, η λογοδοσία και η αποδοτικότητα. Δημιουργούν επίσης ένα κοινό σύστημα κλιμάκωσης, που διευκολύνει τις επιχειρήσεις σε παγκόσμια κλίμακα. Μία σχετική εξέλιξη ήταν η εμφάνιση εκατοντάδων αποκαλούμενων εταιρειών-μονόκερων: ιδιωτικές εταιρείες με αποτίμηση άνω του 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Περίπου το 70% όλων των μονόκερων είναι εταιρείες-πλατφόρμες.

Το εξελισσόμενο ψηφιακό περιβάλλον έχει ξεκλειδώσει εξαιρετικές ευκαιρίες αλλά επίσης συνέβαλε σε κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των παραβιάσεων στον κυβερνοχώρο και της κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας, καθώς και σε προκλήσεις όπως η αποδιάρθρωση εκείνων που εργάζονται σε ταχύτατα εκσυγχρονισμένους κλάδους. Οι εταιρείες με ψηφιακό προσανατολισμό, οι οποίες συνήθως λειτουργούν σε όλο τον κόσμο, αντιμετωπίζουν την πρόκληση να διατηρούν τη συνοχή τους παντού όπου δραστηριοποιούνται.

Ο κοινός παρονομαστής μεταξύ των οικονομιών, της πολιτικής και της τεχνολογίας είναι η αλλαγή. Νέες οικονομικές ρυθμίσεις, νέες πολιτικές συμμαχίες και νέες τεχνολογίες. Σε αυτό το περιβάλλον πρέπει επίσης να αναμένουμε τη συνεχιζόμενη εξέλιξη των επιχειρηματικών μοντέλων. Αυτή είναι μία μεγάλη πρόκληση για κάθε επιχειρηματία και μάνατζερ που πρέπει να κινείται σε ένα νέο περιβάλλον. Πάνω σε αυτό, όμως, θα επανέλθω με νέο άρθρο μου.

* Ιδρυτής και πρόεδρος του «The Centre of Global Entreprise», πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της IBM Corporation.