Στα τυφλά το... ραντεβού με την επιτυχία!

Η νέα κυβέρνηση ορκίστηκε χθες. "Θα μπορέσει να λύσει τα σοβαρά προβλήματα;", ρωτούν οι πολίτες. Όπως όλοι ξέρουμε, η χώρα βρίσκεται σε σοβαρή οικονομική κρίση.

Η ανεργία βρίσκεται σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα. Οι αρνητικές ταμειακές ροές (με χαράτσια, έκτακτους φόρους, κλπ) κάθε νοικοκυριού εδώ και πολλά χρόνια εξαντλούν κάθε χρονικό όριο ανοχής και αντοχής, πέραν του 2013. Το πρόβλημά μας δεν είναι μόνο η έγκαιρη εκταμίευση των δόσεων και η εφαρμογή του μνημονίου που εκεί έχουμε επιτυχία, μεγάλο μέρος της οποίας, ειδικά στη λήψη δόσεων, πρέπει να πιστωθεί στον Υπουργό Οικονομικών.

Λείπει ένα μεγαλόπνοο, σοβαρό και δημιουργικό σχέδιο ανάπτυξης, συμπληρωματικό στο μνημόνιο. Θα αντισταθμίζει τις αρνητικές συνέπειες των περικοπών και θα οδηγήσει την χώρα στην πολυπόθητη ανάκαμψη. Λείπει η ικανότητα δημιουργίας υψηλής προστιθέμενης αξίας από το πολιτικό προσωπικό με κατάλληλες ιδέες ανάπτυξης.

Πως όμως θα έχουν αυτές τις ιδέες και θα δημιουργήσουν υψηλή προστιθέμενη αξία έργου, όταν δεν έχουν προηγούμενη προϋπηρεσία στο αντικείμενο του Υπουργείου τους; Που είναι η ανάπτυξη που διακηρύττεται τόσα χρόνια; Εάν μπορούν ας μας το δείξουν αυτό το πρόγραμμα.

Πολλά χρόνια πριν και έναν χρόνο μετά τις τελευταίες εκλογές δεν υπάρχει Ελληνικό δημιουργικό σχέδιο ανάπτυξης από κανέναν Υπουργό ή Υφυπουργό. Κανονικά πρέπει να προσθέσουμε και το διάστημα στην αντιπολίτευση αφού τα οικονομικά επιτελεία όλων των κομμάτων ελάμβαναν χρήματα. Ούτε τα προεκλογικά οικονομικά επιτελεία εκπόνησαν τέτοιο σχέδιο παρά τις δικές τους αμοιβές με χρήματα του Ελληνικού Δημοσίου.

Τότε γιατί έπαιρναν χρήματα, είτε σαν Βουλευτές είτε σαν κομματικά στελέχη (Τομεάρχες, Αναπληρωτές Τομέαρχες, κλπ); Τι δουλειά έκαναν; Άτομα, ικανότατα ίσως σε άλλους τομείς, έχουν έλλειψη εμπειρίας και γνώσης των συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων του Υπουργείου τους ή της θέσης ευθύνης τους. Οι τοποθετήσεις σε άλλες θέσεις του Κυβερνητικού Μηχανισμού είναι ακατάλληλες. Η αποτυχία των αρμόδιων επιτελείων κυβέρνησης και κομμάτων αυταπόδεικτη. Και όμως διατηρήθηκαν!

Η έλλειψη κατάλληλης εμπειρίας στοιχίζει στη χώρα πολύ ακριβά. Ακόμη και στις δήθεν "σκληρές διαπραγματεύσεις" με τους υπαλλήλους της Τρόικας, οι υπουργοί μας υποχωρούν μη έχοντας επιχειρήματα και ίδιες γνώσεις να αντιτάξουν, αφού δυστυχώς δεν υποστηρίζονται εναλλακτικά με επαρκή και πειστικά δεδομένα από το υπαλληλικό προσωπικό.

Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη. Άποψη την οποία διατύπωσε απαντώντας σε ερώτημα μου ο αρχηγός της ΔΗΜΑΡ Φώτης Κουβέλης την Πέμπτη το μεσημέρι σε γεύμα του ελληνοβρετανικού επιμελητηρίου στην Αθηναϊκή Λέσχη. Οι υπουργοί και οι υφυπουργοί είναι πολιτικά πρόσωπα και δεν χρειάζεται να γνωρίζουν το αντικείμενο του Υπουργείου τους. Στηρίζονται στο υπαλληλικό προσωπικό και τους συμβούλους τους που τους προτείνουν εναλλακτικές προτάσεις.

Τα επιχειρήματα αυτά, κατά την άποψή μου, δεν είναι πειστικά για όποιον ξέρει την πράξη. Δεν θα τα ανέφερα εάν δεν διατυπώνονταν σοβαρά από έναν εκ των αρχηγών που αποτελούσε ακόμη μέχρι πρόσφατα μέρος της τρικομματικής κυβέρνησης και αν δεν έβλεπα αυτήν την φιλοσοφία να επικρατεί κατά τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Το 1/6 των Υπουργών είναι δημοσιογράφοι. Ουδείς των Υπουργών προέρχεται από την αγορά.

Ίσως όμως αυτή η φιλοσοφία να εφαρμόζεται στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Εκεί όμως υπάρχει άριστο δημόσιο υπαλληλικό προσωπικό υποοτήριξης, αφού μπορούν να επιζούν ακόμη και χωρίς Κυβέρνηση (π.χ. Βέλγιο). Εδώ πώς ένας αδαής στα ειδικά θέματα του Υπουργείου του Υπουργός θα επιλέξει συμβούλους;

Πρέπει όλα τα Υπουργεία να παρουσιάσουν άμεσα ουσιαστικά και μετρήσιμα σχέδια εξόδου από την κρίση.

Κανονικά οι νέοι υποψήφιοι Υπουργοί έπρεπε πριν ορισθούν στον επερχόμενο ανασχηματισμό, να διαγωνισθούν χωριστά ο καθένας ενώπιον υπερκομματικών ειδικών και της Βουλής για το πρόγραμμα ανάπτυξης που θα μπορούν να σχεδιάσουν και υλοποιήσουν στους επόμενους 12 μήνες στον τομέα ευθύνης που θα αναλάβουν.

Επίσης να δώσουν στη δημοσιότητα το βιογραφικό τους με προϋπηρεσία και συστάσεις ειδικά στην κατάλληλη εμπειρία σε σχέση με τις αρμοδιότητες που αναλαμβάνουν. Όχι μόνο ότι είναι καθηγητές ή τελείωσαν Harvard, ΜΙΤ, Cambridge ή Oxford. Ας το κάνουν έστω τώρα εκ των υστέρων.

Στην κατεύθυνση αυτή μπορούμε να πούμε ότι για να μπορέσει κάποιος να διοικήσει έναν οργανισμό, πόσo μάλλον ένα Υπουργείο, θα πρέπει να διαθέτει δύο βασικές κατηγορίες γνώσης και ικανοτήτων. Θα πρέπει κατά πρώτον να γνωρίζει το αντικείμενό του Υπουργείου, του Οργανισμού που αναλαμβάνει σε βάθος και κατά δεύτερον να διαθέτει διοικητικές και ηγετικές ικανότητες που δεν μαθαίνονται στα βιβλία αλλά αναπτύσσονται μέσα από την εμπειρία ασκώντας διοίκηση. Βέβαια κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του και μπορεί να υπάρξουν εξαιρέσεις επιτυχίας χωρίς τις προηγούμενες κατάλληλες γνώσεις για πολύ λίγους ταλαντούχους Υπουργούς. ΟΙ τυχόν εξαιρέσεις όμως δεν αποτελούν τον κανόνα.

Όλοι οι επιχειρηματίες έχουμε κατά καιρούς προσλάβει τέτοιους προνομιούχους κατά την νεαρά τους ηλικία σε πλούτο και φιλομάθεια αποφοίτους από περιώνυμα πανεπιστήμια και διαπιστώσαμε ότι δεν διαφέρουν στη πράξη από τους υπολοίπους σε ικανότητες. Ούτε καλύπτουν την ακαταλληλότητα και απειρία στο αντικείμενο από το όνομα του Πανεπιστημίου ή σχολείου που αποφοίτησαν. Ποιος επιχειρηματίας όμως σε μια ακόμη και μικρή επιχείρηση των 200 ατόμων θα προσελάμβανε έναν κάτοχο διδακτορικού στα Χρηματοοικονομικά χωρίς επαγγελματική εμπειρία ως Οικονομικό Διευθυντή της επιχείρησής του; Συνήθως απαιτούνται 20 χρόνια εμπειρίας συν τα ακαδημαϊκά προσόντα.

Άλλωστε, τα προηγούμενα 30 χρόνια, πάντα δίπλα στο πολιτικό προσωπικό συμβούλευαν καθηγητές που συνήθως ελάμβαναν κυβερνητικές θέσεις για τη χώρα με αυτά τα τραγικά αποτελέσματα. Όχι ραντεβού με την εξουσία στα τυφλά, ειδικά αυτή την εποχή της κρίσης. Πρίγκιπες και πριγκηπέσες δεν υπάρχουν στην πραγματική ζωή.

Το χειρότερο, ο ίδιος ο Πρωθυπουργός παρασυρθείς από το περιβάλλον του, πιστεύει αφού το υποστηρίζει σε συζητήσεις του με σοβαρούς επιχειρηματίες ότι δεν μπορεί να βρει τα κατάλληλα άτομα, γιατί δεν υπάρχουν. Πιστεύω ότι αν το θέλει μπορεί να τους βρει. Πάντως υπάρχουν. Όσοι είναι μέσα στην αγορά το επιβεβαιώνουν. Αν δεν μπορεί ο ίδιος τότε είναι σοβαρότατο πρόβλημα των άμεσων συμβούλων του, που πρέπει άμεσα να λύσει.

Δυστυχώς, παρατηρούμε και σήμερα ότι οι άκαπνοι συνεχίζουν να παίρνουν χωρίς δική τους εμπειρία ακατάλληλες θέσεις ευθύνης, όπως είχε πει ο αείμνηστος Πρόεδρος της ΕΚΕ, Γιώργος Κασιμάτης.

* Ο Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι Πρόεδρος Nuntius ΑΧΕΠΕΥ, Μέλος Δ.Σ. ΣΜΕΧΑ και πρώην Πρόεδρος ΣΜΕΧΑ.