Το αδιέξοδο για την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας

Η παρατηρούμενη εκροή βραχυπρόθεσμων πόρων από την τουρκική οικονομία, σύμφωνα και με την Κεντρική Τράπεζα της χώρας, αναμένεται να συνεχισθεί και την προσεχή περίοδο.

Οι μη κάτοικοι έχουν μειώσει σημαντικά τη διακράτηση κρατικών χρεογράφων: στο τέλος Δεκεμβρίου 2013 το ύψος τους ανερχόταν σε 52,7 δισ. δολάρια έναντι 72 δισ. δολ. τον Μάιο του ιδίου έτους.

Επίσης η διακράτηση μετοχικών τίτλων έπεσε στα 55 δισ. δολάρια από 82 δισ. δολάρια εντός της ίδιας περιόδου αναφοράς.

Προκειμένου να περιορίσει τη διολίσθηση της τουρκικής λίρας μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2013 η Κ.Τ. της χώρας έχει πωλήσει περίπου 15 δισ. δολάρια από τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα, και προτίθεται να πωλήσει ακόμη 6 δισ. δολάρια μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2014.

Βεβαίως όλες αυτές οι σημαντικές πωλήσεις συναλλάγματος δεν μπορούν να συνεχισθούν δεδομένου ότι τα καθαρά συναλλαγματικά διαθέσιμα βρίσκονται κάτω από τα 40 δισ. δολάρια, γεγονός που δυσκολεύει τις ενέργειες τέτοιου τύπου.

Σύμφωνα με όλες τις υπάρχουσες ενδείξεις η υποστήριξη της τουρκικής λίρας δεν μπορεί να συνεχισθεί με αυτόν τον τρόπο.

Η συγκεκριμένη νομισματική πολιτική ακολουθείται σε μια προσπάθεια μη αύξησης των επιτοκίων, κάτι που θα ήταν περαιτέρω επιβαρυντικό για την ήδη μειωμένη μεγέθυνση του ΑΕΠ της χώρας.

Το μέσο κόστος χρήματος για το τραπεζικό σύστημα ανέρχεται τον Δεκέμβριο 2013, στο 7,17% από 4,5% τον Μάιο, ενώ ο πληθωρισμός ανέρχεται στο 7,4% τον Δεκέμβριο 2013. Το επιτόκιο δανεισμού overnight παραμένει στο 7,75% από τον Αύγουστο του 2013.

Όμως η επιχειρούμενη διατήρηση των επιτοκίων της Κ.Τ. κάτω από το ύψος του πληθωρισμού δεν μπορεί να διαρκέσει ακόμη πολύ, δεδομένου ότι επιταχύνει τη διολίσθηση του νομίσματος.

Η Κ.Τ. της Τουρκίας πρέπει να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα σπάσει τον συγκεκριμένο φαύλο κύκλο. Προφανώς ο μόνος δρόμος είναι η αύξηση των επιτοκίων, ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη μεγέθυνση του ΑΕΠ αλλά και για την επιβάρυνση του κόστους εξυπηρέτησης των χορηγηθέντων δανείων (κυρίως των στεγαστικών) σε μια εποχή όπου η πολιτική συγκυρία είναι δύσκολη για την κυβέρνηση Ερντογάν

Σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις απαιτείται αύξηση των επιτοκίων τουλάχιστον κατά 3% ίσως και παραπάνω, χωρίς αυτό να εξασφαλίζει τη σταθερότητα της ισοτιμίας του νομίσματος.

* Ο κ. Κώστας Μελάς είναι Δρ Οικονομίας, Όμιλος Κοινωνικού - Οικονομικού Προβληματισμού και Πολιτικής Δράσης.