Κυβέρνηση: Πέντε φάουλ πριν... τη σέντρα!

Πριν η αγορά προφτάσει να πανηγυρίσει το γεγονός ότι αποφεύχθηκε το ενδεχόμενο των επαναληπτικών εκλογών, πριν στεγνώσει το μελάνι από τις επιστολές σύσσωμου του επιχειρηματικού κόσμου που ζητούσε συνεργασία με τη νέα κυβέρνηση, το οικονομικό κλίμα έφτασε στα άκρα, με τις τράπεζες να χάνουν πάνω από 40% σε τρεις συνεδριάσεις και τις αποδόσεις των δεκαετών κρατικών ομολόγων να εκτοξεύονται στο 10,7%!

Οι αγορές μάλιστα δεν έλαβαν υπόψη τους ούτε τις -πραγματικά ήπιες- δηλώσεις του νέου υπουργού Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη («θα βάλουμε φρένο στα σενάρια φαρ ουέστ», «θα διαψευσθούν όσοι περιμένουν σύγκρουση» κ.λπ.), που έλαβαν χώρα στη χθεσινή παράδοση του υπουργείου από τον απερχόμενο κ. Γκίκα Χαρδούβελη.

Σύμφωνα με οικονομικούς παράγοντες, η κυβέρνηση κατάφερε να δυσαρεστήσει έντονα τις αγορές, πριν αναλάβει τα ηνία της χώρας, πριν λάβει ψήφο εμπιστοσύνη από τη Βουλή.

Οι αγορές λοιπόν... σφύριξαν πέντε φάουλ στην κυβέρνηση του κ. Τσίπρα, πριν καλά-καλά από το εναρκτήριο λάκτισμα του αγώνα.

Πρώτον, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προεκλογικά δεσμευτεί στους Ευρωπαίους (και στους Έλληνες πολίτες) για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και είχε υποστηρίξει την ανάγκη να μην υπάρχουν «τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα».

Ωστόσο, λόγω της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες και των επιπτώσεων που είχε αυτό στην αγορά και στα δημόσια οικονομικά, «φαγώθηκε» το πρωτογενές πλεόνασμα τόσο του 2014, όσο και του 2015... Ακόμη δηλαδή και αν οι Ευρωπαίοι συμφωνήσουν μαζί μας για ένα μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα, η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να προχωρήσει φέτος ούτε καν σε μία παροχή!

Δεύτερον, η κυβέρνηση εξήγγειλε πριν το... καλημέρα μέτρα που οδηγούν σε αύξηση των δημόσιων δαπανών (επαναπροσλήψεις κ.ά.) -και μάλιστα σε μόνιμη βάση- πριν καταφέρει να εισπράξει έστω και 1 ευρώ από το μέτωπο των εσόδων. Πέραν αυτού, οι πρώτες αυτές κινήσεις δείχνουν μια γενικότερη διάθεση για άσκηση πολιτικής σαφούς δημοσιονομικής χαλάρωσης, όταν οι δανειστές μας ζητούν συνέχιση ενός προγράμματος αυστηρής προσαρμογής.

Τρίτον, πολλές κυβερνητικές εξαγγελίες που ανακοινώθηκαν (π.χ. τερματισμός ιδιωτικοποιήσεων, απόρριψη της διαδικασίας αξιολόγησης από την τρόικα) αποτελούν μονομερή παραβίαση συμβατικών όρων που έχει υπογράψει η Ελλάδα με τους Ευρωπαίους δανειστές της και όχι αποτέλεσμα συμφωνίας σε προγενέστερη διαπραγμάτευση μεταξύ των δύο πλευρών.

Έτσι, οι μονομερείς κινήσεις της κυβέρνησης -ιδίως αν αυξηθούν στο άμεσο μέλλον- αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο και μονομερών ενεργειών από... την άλλη πλευρά.

Τέταρτον, λόγω της προσφυγής στις κάλπες, οι καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών μειώθηκαν κατά περίπου 10 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα η χώρα δεν έχει μπορέσει να εισπράξει τα 7 δισ. ευρώ της τελευταίας δόσης (απαιτείται η ολοκλήρωση της αξιολόγησης που αρνείται η κυβέρνηση), αλλά και τα 2 δισ. από την επιστροφή κερδών από τις ξένες κεντρικές τράπεζες. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα κατά πόσον οι τράπεζες θα μπορέσουν μέσα στους επόμενους μήνες να χρηματοδοτήσουν την ελληνική οικονομία, έχοντας μειωμένη ρευστότητα και συνεχίζοντας να χρηματοδοτούν το δημόσιο μέσα από την αγορά έντοκων γραμματίων. Για όσο διάστημα δεν θα μπορούν να τη χρηματοδοτήσουν, πόσο αρνητικά θα επηρεαστεί το ΑΕΠ του 2015;

Πέμπτον, τα περί νέας σεισάχθειας που εξαγγέλθηκαν έχουν ήδη δημιουργήσει ανησυχίες στον τραπεζικό κλάδο, με αποτέλεσμα αρκετοί να είναι εκείνοι που έβγαλαν τα κομπουτεράκια προσπαθώντας να υπολογίσουν πόσα δισ. ευρώ αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα χρειαστούν ενδεχομένως οι τέσσερις συστημικές τράπεζες μέσα στο 2015 (να μην ξεχνούμε ότι τα stress tests της ΕΚΤ είναι πλέον ετήσια). Το γεγονός αυτό -σε συνδυασμό με το γενικότερο κλίμα- έχει οδηγήσει στις τελευταίες συνεδριάσεις σε μια πρωτόγνωρη πίεση των τραπεζικών μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Αντί δηλαδή να δημιουργηθεί κλίμα για να πουληθούν σε ιδιώτες οι τραπεζικές μετοχές που ήδη κατέχει το ΤΧΣ και έτσι να μειωθεί το δημόσιο χρέος, κινδυνεύουμε να χρησιμοποιήσουμε στις τράπεζες και τα υπόλοιπα 11 δισ. ευρώ που έχουν μείνει ως «απόθεμα» στο ΤΧΣ.

Ορισμένοι βέβαια ισχυρίζονται πως όλα αυτά αποτελούν μέρος ενός διαπραγματευτικού παιχνιδιού που παίζει η κυβέρνηση, δημιουργώντας κλίμα πριν από την έναρξη των συζητήσεων με τους Ευρωπαίους, με απώτερο σκοπό να κερδίσει ό,τι περισσότερο μπορεί.

Ακόμη όμως και αν είναι έτσι, τα πράγματα για την κυβέρνηση δεν θα είναι εύκολα, καθώς -όπως λέει η παροιμία- μην τάξεις του άγιου κερί, του παιδιού κουλούρι και του... Έλληνα προσλήψεις στο δημόσιο.