Μωραϊτάκης: Γιατί έρχονται ύφεση και «κόφτης»

Όσοι υπέβαλαν τις φορολογικές τους δηλώσεις για την οικονομική χρήση του 2015 θα κληθούν σε πολλές περιπτώσεις να καταβάλουν σαφώς περισσότερα χρήματα από αυτά που τους παρακρατήθηκαν στην πηγή, πέρα από την εισφορά αλληλεγγύης η οποία επιβάλλεται επί του συνολικού εισοδήματος που προκύπτει (επί κερδών, μισθών, ενοικίων, μερισμάτων, τόκων, υπεραξιών κ.λπ.).

Στα αυξημένα λοιπόν ποσά που θα κληθούν να καταβάλουν μέχρι το τέλος του έτους, έρχεται να προστεθεί και ο ΕΝΦΙΑ, που μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις θα είναι μεγαλύτερος σε σχέση με πέρυσι. Να θυμίσω ότι από το 2014 είχα διατυπώσει την άποψη για τον ΕΝΦΙΑ, ότι πρόκειται για έναν αντισυνταγματικό φόρο, καθώς δεν καθιστά το ύψος του φόρου κάθε πολίτη ανάλογο με το εισόδημά του και τη φοροδοτική του ικανότητα.

Αν σ' όλα αυτά έρθετε να προσθέσετε τον αυξημένο συντελεστή ΦΠΑ, τους μειωμένους μισθούς λόγω παρακράτησης επιπλέον ασφαλιστικών εισφορών και άλλα υφεσιακά μέτρα που ελήφθησαν κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο, τότε υπάρχει ο έντονος φόβος ότι κάπου προς τα μέσα ή το τέλος του φθινοπώρου, το... «σύστημα θα κλατάρει» και ο ότι ο υπάρχων στόχος των φορολογικών εσόδων δεν θα μπορέσει να πιαστεί.

Το χειρότερο όμως είναι πως τα φορολογικά βάρη θα καταστούν ακόμη πιο βαριά από τον Ιανουάριο του 2017.

Έτσι, σε πολλούς ελεύθερους επαγγελματίες θα απομένει μόνο περίπου το ένα τρίτο των συνολικών τους εισοδημάτων, καθώς το υπόλοιπο θα κατευθύνεται είτε σε φόρους, είτε σε ασφαλιστικές εισφορές, που και αυτές θα αποτελούν πλέον ποσοστό του εισοδήματός τους.

Από το 2017 επίσης, ο φόρος επί των μερισμάτων και των ενοικίων θα είναι μεγαλύτερος, ο ΕΝΦΙΑ θα γίνει τσουχτερότερος, ενώ το χειρότερο είναι πως διαφόρων ειδών έσοδα θα προστίθενται στην κλίμακα, με αποτέλεσμα το ύψος των φόρων να ανεβαίνει περαιτέρω.

Εκτιμώ λοιπόν ότι ακόμη και αν ο στόχος των φορολογικών εσόδων δεν διαψευσθεί μέσα στο προσεχές φθινόπωρο, αυτό θα γίνει στο πρώτο μισό του 2017 και αυτό γιατί -όπως πολλοί γνωρίζουν- η ΦΟΡΟΔΟΤΙΚΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΝΟΜΟΤΑΓΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΧΕΙ ΕΞΑΝΤΛΗΘΕΙ. Η πτώση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών οδηγεί στην ύφεση. Η ύφεση στον «κόφτη».

Και βέβαια, ήδη έχουμε τα πρώτα δείγματα για το τι θα ακολουθήσει.

Ακούμε για παράδειγμα από διάφορες επαγγελματικές ενώσεις, ότι ο αριθμός των μελών τους μειώνεται μέσα στο 2016, λόγω του ότι αρκετοί σπεύδουν να διαγραφούν από τα σχετικά μητρώα.

Για παράδειγμα, κύκλοι της ασφαλιστικής αγοράς μιλούν για σημαντικό αριθμό διαγραφών ασφαλιστικών διαμεσολαβητών (βλέπε δηλώσεις του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών κ. Γιάννη Χατζηθεοδοσίου), αρκετοί εκ των οποίων προτίθενται να δουλεύουν στο μέλλον μέσω «μαύρων κωδικών» (χωρίς επιβολή ασφαλιστικών εισφορών).

Δεν είναι καθόλου λίγες επίσης οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις διαφόρων κλάδων που εξετάζουν το ενδεχόμενο «μετακόμισής» τους συνήθως σε Κύπρο και Βουλγαρία, εκεί όπου όχι μόνο έχουν χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, αλλά επιπλέον αποφεύγουν και τις «βαριές» ασφαλιστικές εισφορές της Ελλάδας. Εκεί όπου οι εργαζόμενοι απολαμβάνουν υψηλότερους καθαρούς μισθούς από τη χώρα μας, λόγω χαμηλού μη μισθολογικού κόστους.

Φοβάμαι λοιπόν ότι αν δεν αλλάξουν πολλά πράγματα, δεν θα μπορέσει η χώρα να αποφύγει την επέλευση του περιβόητου «κόφτη», ο οποίος δεν θα είναι πολιτικά διαχειρίσιμος από την κυβέρνηση (από την... οποιαδήποτε κυβέρνηση).

Δυστυχώς, προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και τα μηνύματα που παίρνουμε από διάφορα μέτωπα της οικονομικής δραστηριότητας και που καταλήγουν στο να κρατούμε πολύ μικρό καλάθι για τα περί ταχείας ανάπτυξης, που ακούγονται από διάφορα κυβερνητικά στόματα.

Ο τουρισμός και οι εξαγωγές δύσκολα θα ξεπεράσουν τα περυσινά επίπεδα και η όποια ενδεχόμενη υπέρβασή τους θα είναι στην καλύτερη περίπτωση οριακή.

Επιπλέον, το πρώτο εξάμηνο ξεκίνησε με ύφεση, ενώ κανένα μεγάλο επενδυτικό έργο δεν αναμένεται να ξεκινήσει κατά το δεύτερο μισό του έτους.

Όσο για την αναμενόμενη βελτίωση της ψυχολογίας εξαιτίας του ότι δεν αναμένεται να αντιμετωπίσουμε τις ακραίες συνθήκες του περασμένου καλοκαιριού (capital controls κ.λπ.), αυτό έρχεται να αντισταθμιστεί από τη φοροεπιδρομή και τα... λεπτότερα πλέον πορτοφόλια των νοικοκυριών.

Το υπάρχον φορολογικό σύστημα φρενάρει τις όποιες προσπάθειες γίνονται στο μέτωπο της ανάπτυξης και κινδυνεύει να μας οδηγήσει μεσοπρόθεσμα σε νέες περιπέτειες.

*Ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι πρόεδρος της Nuntius ΑΧΕΠΕΥ, μέλος και τέως πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ.