Η επιχειρηματική προσέγγιση στις επενδύσεις φέρνει υπεραποδόσεις

Οι παγκόσμιες αγορές των μετοχικών αξιών αναπτύσσονται με ρυθμό 6%-8% ετησίως τα τελευταία 120 έτη (Credit Suisse Yearbook). Με βάση τον ανατοκισμό, οτιδήποτε μεγεθύνεται κατά 7% ετησίως, διπλασιάζεται σε περίπου 10 έτη και σχεδόν οκταπλασιάζεται σε 30.

Βέβαια, υπάρχουν μεγάλες περίοδοι που οι δείκτες κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. Για παράδειγμα, χρειάστηκαν περίπου 25 έτη για να φτάσουν οι μετοχικοί δείκτες των ΗΠΑ στα επίπεδα του 1929, η Ιαπωνία δεν έχει ακόμη φτάσει τα επίπεδα του 1987, για να μην αναφέρουμε την Ελλάδα.

Όμως αυτό δε σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια αυτών των χρονικών διαστημάτων δεν υπήρχαν εταιρίες που άνθισαν και άρα παρήγαγαν καλές αποδόσεις για τους μετόχους τους. Για τον επενδυτή, η επίτευξη συστηματικών αποδόσεων μοιάζει περισσότερο με μαραθώνιο αγώνα σε αντίθεση με τον κερδοσκόπο όπου μοιάζει περισσότερο με αγώνα ταχύτητας.

Με βάση τα παραπάνω, οι αποδόσεις που ξεπερνούν (αφού έχουμε λάβει υπόψη μας κόστη και μερίσματα), το 8%-10% σε μια συστηματική βάση για μια μακρά διάρκεια ετών, θεωρούνται εξαιρετικές. Η μελέτη επενδυτών που παρήγαγαν καλές αποδόσεις, προσφέρει χρήσιμα συμπεράσματα. Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές επενδυτικές φιλοσοφίες.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι κοιτώντας μόνο το παρελθόν είναι σαν να οδηγούμε αυτοκίνητο κοιτώντας μόνο τον καθρέφτη. Όμως το παρελθόν αποτελεί πλούσια πηγή συμπυκνωμένης εμπειρίας με εξαιρετικά αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα.

Το υψηλό IQ, η εμπειρία και το μέγεθος των κεφαλαίων είναι σημαντικά συστατικά επιτυχίας. Όμως από μόνα τους δεν είναι ικανά να φέρουν αποτελέσματα. Τον Οκτώβριο του 1998, το LTCM (Long Term Capital Management) ένα κερδοσκοπικό κεφάλαιο (Hedge Fund) με εξαιρετικές αποδόσεις τα προηγούμενα 4 έτη, κατέρρευσε.

Η επίδραση λόγω του μεγέθους και του δανεισμού του ήταν τόσο μεγάλη στις παγκόσμιες αγορές χρήματος που η Fed κινήθηκε δυναμικά για να διευκολύνει τη διάσωση του και να αποσοβήσει ένα συστημικό κίνδυνο.

Η επενδυτική ομάδα του LTCM αποτελείτο από 2 κατόχους βραβείων Nobel και πολλούς με τίτλους Phd. Αναμφίβολα το μέσο IQ των διαχειριστών του ήταν πολύ ανώτερο του μέσου όρου. Ταυτόχρονα η εμπειρία που είχαν αυτοί οι άνθρωποι στον χρηματοοικονομικό τομέα ήταν εκπληκτική, με θητεία στους μεγαλύτερους «οίκους».

Τέλος, μεγάλο μέρος της περιουσίας τους είχε επενδυθεί στο fund, άρα είχαν σημαντικό όφελος να παράγουν αποδόσεις. Θα έλεγε κανείς ότι είχαν την τέλεια ομάδα, όμως απέτυχαν, χρεοκόπησαν. Η παραπάνω περίπτωση αποτελεί «case study» εσφαλμένης εκτίμησης κινδύνων και κλασικό παράδειγμα ότι η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων και η έλλειψη ταπεινοφροσύνης δεν αποτελεί καλό σύμβουλο για την επίτευξη συστηματικών αποδόσεων.

Η προσοχή οποιουδήποτε αναζητά «σχολές» με καλό ιστορικό αποδόσεων στο ενεργητικό τους δεν μπορεί να μην μαγνητιστεί από τη σχολή που δημιούργησε ο Benjamin Graham. Τόσο ο ίδιος όσο και πολλοί άλλοι που ακολούθησαν την ίδια φιλοσοφία (Buffett, Munger, Knapp, Ruane, Schloss, κ.ά.), παρήγαγαν για χρονικά διαστήματα 20-30 ετών αποδόσεις που ξεπερνούσαν κατά 10% τους αντίστοιχους δείκτες αναφοράς.

Στατιστικά, η περίπτωση τυχαιότητας σε τέτοια αποτελέσματα και διάρκεια είναι πολύ μικρή. O Graham, προέτρεπε τους επενδυτές να σκέπτονται σαν επιχειρηματίες αν ήθελαν να αυξήσουν την αποδοτικότητα τους. Παρόλο που επένδυε σε μια μεγάλη ποικιλία στρατηγικών (π.χ. ισχυρά υποτιμημένες εταιρίες, long/short και arbitrage) τα μεγαλύτερα κέρδη του παραδέχεται ότι προήλθαν από μια μεγάλη θέση στο χαρτοφυλάκιο του σε μια «άσημη» τότε ασφαλιστική εταιρία.

Τη θέση αυτή την διακράτησαν για περισσότερο από 20 έτη και την κατηγοριοποίησαν περισσότερο ως επιχειρηματική παρά επενδυτική.

Ο επενδυτής και ο επιχειρηματίας πρέπει να εξετάζουν μια επένδυση σε μια εταιρία με τον ίδιο τρόπο γιατί και οι δύο επιθυμούν το ίδιο αποτέλεσμα. Ο επιχειρηματίας θέλει να αγοράσει ολόκληρη την εταιρεία ενώ ο επενδυτής ένα μέρος αυτής. Ουσιαστικά και οι δύο αγοράζουν μελλοντικές χρηματοροές της εταιρίας. Επενδύουν σε ανθρώπους που «τρέχουν» την εταιρία και ερευνούν την τιμή που πληρώνουν. Όποιοι βασίζονται σε αυτές τις αρχές αναμφίβολα έχουν χαμηλές συναλλαγές, μεγάλο επενδυτικό ορίζοντα άμεσα συνδεδεμένο με τη πορεία των εταιριών που επενδύουν και λιγότερο με την ψυχολογία των αγορών.

Ο Warren Buffett αναφέρει: «Το γεγονός ότι είμαι επιχειρηματίας με κάνει καλύτερο επενδυτή ενώ το γεγονός ότι είμαι επενδυτής με κάνει καλύτερο επιχειρηματία».

* Ο Γ. Κουφόπουλος είναι CEO της 3Κ Investment Partners ΑΕΔΑΚ