H Αµερική έχει πολλά υπέρ της. Είµαστε σε διαρκή οικονοµική ανάπτυξη για όλες τις οµάδες εισοδηµατιών. Το εργατικό µας δυναµικό είναι σχετικά νέο, εργάζεται σκληρά και είναι παραγωγικό. Τα πανεπιστήµιά µας και άλλα ερευνητικά ιδρύµατα είναι ισχυρά σε τοµείς όπως η τεχνολογία υλικών, η ανάπτυξη λογισµικού, η νανοτεχνολογία, η βιοτεχνολογία, η έρευνα των γονιδίων και άλλα πεδία, που είναι σηµαντικά για τη µελλοντική οικονοµική µας ανάπτυξη και την απασχόληση.
Συνεχίζουµε να κινούµαστε προς την ενεργειακή αυτάρκεια και την καθαρότερη ενέργεια, προοδεύοντας στα µέσα αποθήκευσης για ηλιακή και αιολική ενέργεια και έχοντας σηµαντικές, αναξιοποίητες ακόµα, δυνατότητες για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και από τις δύο πηγές.
Αντιµετωπίζουµε, όµως, και σοβαρές οικονοµικές προκλήσεις: σοβαρές ανισότητες σε εισοδήµατα και πλούτο, χαµηλή συµµετοχή εργατικού δυναµικού από ενήλικες µη απόφοιτους κολεγίου (ειδικά λευκούς), δραµατικές διαφορές στην ανάπτυξη ανάµεσα σε εύπορες αστικές και προαστιακές περιοχές αφενός και κοµητείες γεµάτες από µικρές πόλεις και αγροτικές περιοχές αφετέρου, µεγάλα κενά στις εθνικές µας υποδοµές, από ανεπαρκή αριθµό δρόµων και γεφυρών έως σκουριασµένους και επικίνδυνους αγωγούς νερού και ηλεκτρικό δίκτυο ανεπαρκές για να µεταφέρει αποτελεσµατικά την καθαρότερη και φθηνότερη ενέργεια από εκεί όπου µπορεί να παραχθεί έως εκεί όπου χρειάζεται. Ακόµα, υπάρχει απουσία ευρυζωνικών δικτύων σε περιοχές που απεγνωσµένα ζητούν να ενταχθούν στην εθνική µας οικονοµία.
Υπάρχουν και προκλήσεις που σχετίζονται µε τους ανθρώπινους πόρους. Το σύστηµα πρωτοβάθµιας και δευτεροβάθµιας εκπαίδευσής µας περιλαµβάνει ορισµένα από τα καλύτερα σχολεία του κόσµου, αλλά αυτή η αριστεία είναι δύσκολο να µεταλαµπαδευθεί σε πολλές άλλες περιοχές και πολιτείες, στις οποίες οι συνθήκες είναι ουσιωδώς χειρότερες.
Το ανώτατο εκπαιδευτικό µας σύστηµα παραµένει το καλύτερο του κόσµου, αλλά το κόστος του και τα χρέη των φοιτητών είναι µεγάλα προβλήµατα. Η µεταρρύθµιση του συστήµατος υγείας έφερε σε εκατοµµύρια ανθρώπους προσιτή και ποιοτική ιατρική ασφάλιση για πρώτη φορά, αλλά σπαταλήσαµε υπερβολικά πολύ χρόνο για να ανακαλέσουµε αυτή την πρόοδο, ενώ θα έπρεπε να επιδιορθώνουµε τα προβλήµατα που παραµένουν και να προετοιµαζόµαστε για τη γήρανση του πληθυσµού µας.
Το µέλλον των µη καταγεγραµµένων µεταναστών - συµπεριλαµβανοµένων και των «Ονειροπόλων» και εκατοµµυρίων ανθρώπων που δουλεύουν σκληρά και πληρώνουν φόρους- είναι αβέβαιο σε µια εποχή που η εργατική µας δύναµη τους χρειάζεται για να αναπτυχθεί. Ο ρυθµός των γεννήσεων για τους γηγενείς Αµερικανούς µετά βίας αρκεί για να αναπληρώνει τους θανάτους. Από το Charleston έως το Charlottesville διάφορα γεγονότα µάς υπενθυµίζουν ότι ο φυλετικός διαχωρισµός παραµένει κατάρα που θα µπορούσε να αναζωπυρωθεί µε καταστρεπτικές επιπτώσεις.
Η ραγδαία εξάπλωση της χρήσης των ναρκωτικών και των σύγχρονων απογόνων τους σκοτώνουν και αχρηστεύουν Αµερικανούς µε εντυπωσιακό ρυθµό. Για αρκετά χρόνια ξέραµε ότι είναι µια τεράστια πρόκληση για τη δηµόσια υγεία, παρ’ όλα αυτά σχεδόν πουθενά δεν διαθέτουµε τους πόρους και την οργάνωση που απαιτούνται για να αντιστρέψουµε την πορεία των πραγµάτων.
Τέλος, αντιµετωπίζουµε µια σοβαρή δέσµη από προκλήσεις που αφορούν την ασφάλεια, από την αύξηση των πυρηνικών µέχρι την τροµοκρατία, την κλιµατική αλλαγή και την κυβερνοασφάλεια -η τελευταία µάλιστα µπορεί να αποδειχθεί η πλέον σηµαντική, καθώς τίθενται σε κίνδυνο όλα τα συστήµατα που χρειαζόµαστε για να αντιµετωπίσουµε τα άλλα προβλήµατα, αλλά και την ίδια τη δηµοκρατία µας.
Παρά τη συνολική οικονοµική πρόοδο που σηµειώσαµε από την κρίση του 2008, όλες αυτές οι προκλήσεις έχουν προκαλέσει την κάµψη της οικονοµικής κινητικότητας, την αύξηση της πολιτικής και κοινωνικής αποµόνωσης και τη µεγαλύτερη αίσθηση προσωπικής ανασφάλειας σε εκατοµµύρια συµπολίτες µας. Όλα αυτά ενέτειναν τις διαιρέσεις µας και κατέστησαν ακόµη δυσκολότερη την ανάκτηση της αίσθησης ενός κοινού σκοπού.
Τα καλά νέα είναι ότι µια επιθετική προσπάθεια να επιλύσουµε τα προβλήµατά µας, µε γνωστές και πρακτικές απαντήσεις, θα τονώσει τη δύναµη της οικονοµίας µας και των κοινοτήτων µας, µέσω υψηλότερων εισοδηµάτων, περισσότερης κοινωνικής κινητικότητας και µεγαλύτερης ασφάλειας. Πολλές πόλεις και αρκετές πολιτείες το αποδεικνύουν κάθε µέρα.
Αλλά ως έθνος είµαστε σε πολύ διαφορετικό µονοπάτι. Πάρα πολύ συχνά ο διαχωρισµός µε βάση τη φυλή, τη θρησκεία, τη σεξουαλική ταυτότητα και τον τόπο γέννησης έχει αντικαταστήσει τον πατριωτισµό χωρίς αποκλεισµούς, χάρη στον οποίο µπορείς να είσαι υπερήφανος για τη φυλή σου και την ίδια στιγµή να αγκαλιάζεις τη µεγαλύτερη κοινότητα που λέγεται Αµερική. Και πολύ συχνά η πίκρα επικρατεί της λογικής, ο θυµός µάς τυφλώνει και δεν βλέπουµε τις απαντήσεις, ενώ η υποκρισία περνά για ειλικρίνεια.
Τον Αύγουστο, Αµερικανοί λευκοί εθνικιστές που ζητούσαν την αποµάκρυνση του αγάλµατος του Robert E. Lee στο Charlottesville, συγκρούστηκαν µε αντιδιαδηλωτές. Η βία είχε ως αποτέλεσµα τον θάνατο µιας γυναίκας και φώτισε τις βαθιές διαιρέσεις της Αµερικής. (Edu Bayer, για τους New York Times)
Αυτές οι τάσεις ενισχύονται από τον κόσµο του Snapchat, του Twitter και του Facebook, στον οποίο οι ειδήσεις έχουν την προσοχή του κόσµου µόνο για λίγα δευτερόλεπτα και η ίδια η επιβίωση των εφηµερίδων εξαρτάται από τα retweets των τίτλων τους µέσω των online εκδόσεών τους.
Οι υπερβολικά πολλές σελίδες social media βοηθούν να πολλαπλασιάζεται και να εξαπλώνεται σαν ελονοσία η φηµολογία για ξένους και εγχώριους εξτρεµιστές εχθρούς. Τέτοιες απηνείς προσπάθειες για να καταργηθεί η γραµµή ανάµεσα στην πραγµατικότητα και τη φαντασία, τα ψέµατα και τις αλήθειες, µπορεί να επισκιάσει όλα τα οφέλη που προκύπτουν από τη διαδραστικότητά µας.
Όταν εκλείπει η εµπιστοσύνη και η γνώση απαξιώνεται ως κατεστηµένη προστασία του status quo, κάθε παρεκτροπή είναι δυνατή. Ήδη βλέπουµε πολίτες που τα εκατοµµύρια άλλων τους στέρησαν τα πολιτικά δικαιώµατα να στοχοποιούνται µε βάση τη φυλή, την εθνικότητα και την ηλικία. Όχι γιατί δεν πληρούν τις προϋποθέσεις να ψηφίσουν, αλλά γιατί προτιµούν την ανοιχτή σε όλους αγάπη για την πατρίδα έναντι του εθνικισµού.
Ποιος επικρατεί σε αυτού του είδους το περιβάλλον; Αυτοί που το δηµιούργησαν -και θα κάνουν ακόµη περισσότερα για να το συντηρήσουν. Τα λιγότερο υπεύθυνα MME, που θα βγάλουν κέρδος καλύπτοντας κάθε νέα αντιπαράθεση και κάθε ξέσπασµα. Και οι εχθροί της δηµοκρατίας, που τρέφουν τη διαµάχη και ελπίζουν ότι οι Αµερικανοί τελικά θα παραδεχθούν πως η αυτοδιαχείριση και αυτοδιοίκηση ενηµερωµένων πολιτών δεν είναι πια λειτουργική και ότι πιθανόν να µην είναι πλέον εφικτή στον σύγχρονο κόσµο.
Είκοσι πέντε χρόνια πριν, όταν εκλέχθηκα πρόεδρος, είπα ότι κάθε Αµερικανός πρέπει να ακολουθήσει την εντολή του συνταγµατικού µας πλαισίου και να φτιάξει µια πιο πλήρη ένωση, να πηγαίνει συνεχώς µακρύτερα την έννοια του «εµείς» και να περιορίσει το «αυτοί».
Ακόµη το πιστεύω αυτό. Και επειδή το πιστεύω, επιλέγω τις πολιτικές εκείνες που προάγουν τη συνεργασία αντί για τη σύγκρουση και χτίζουν µία οικονοµία για όλους, µία κοινωνία για όλους, και πολιτικές πρόσθεσης και όχι αφαίρεσης. Δυστυχώς, υπερβολικά πολλοί άνθρωποι σε θέσεις εξουσίας σε όλο τον κόσµο φαίνονται αποφασισµένοι να κάνουν το αντίστροφο. Αν το κάνουµε αυτό εδώ, θα χάσουµε την ευκαιρία να χτίσουµε τις πιο λαµπρές µας µέρες.
Γι’ αυτό η πιο µεγάλη πρόκληση είναι να αποφασίσουµε ποιοι είµαστε εµείς οι Αµερικανοί, ως πολίτες, ως κοινότητες, ως έθνος. Από αυτό εξαρτώνται όλα.
*Ο Bill Clinton είναι ο 42ος Πρόεδρος των ΗΠΑ (1993-2001).
© 2018 Bill Clinton. Distributed by The New York Times Syndicate.