Ο Μακρόν και η ατζέντα που απορρίπτει το Βερολίνο

Αυτή ήταν η πρώτη πραγματικά καλή μέρα για την ευρωζώνη, μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης στα τέλη του 2009.

Η σαρωτική νίκη του Εμανουέλ Μακρόν δίνει ελπίδα στην Ευρώπη. Η Γαλλία ήρθε αντιμέτωπη με την πιο ακραία αλλά και την πιο ειλικρινή πολιτική επιλογή από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα εδώ και πολλές δεκαετίες: μεταξύ του να μείνει στην ευρωζώνη και να κάνει μεταρρυθμίσεις, ή να εγκαταλείψει. Η συνηθισμένη επιλογή της προσπάθειας να τα «κουτσοκαταφέρει» δεν ήταν στο τραπέζι. Αυτές οι εκλογές δεν είχαν να κάνουν με το μέλλον της δημοκρατίας. Είχαν να κάνουν με το μέλλον της Γαλλίας στην Ευρώπη, αλλά και με το μέλλον της ίδιας της Ευρώπης. Στους Γάλλους τέθηκε ένα ξεκάθαρο ερώτημα. Έδωσαν μια ξεκάθαρη απάντηση.

Δεν μπορώ να σκεφτώ κανέναν άλλο πολιτικό, σε καμία άλλη χώρα της ΕΕ, που να έχει καταφέρει να κερδίσει μια εκλογική μάχη με σαφή ατζέντα για μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι ο κ. Μακρόν θα έχει επιτυχία σε αυτό -και είναι πραγματικά πολύ αφελές να δημιουργήσουμε σενάρια για την αποτυχία του. Αν επικρατήσει το αισιόδοξο σενάριο για την ευρωζώνη, έτσι θα έπρεπε να ξεκινήσει: με έναν ηγέτη από μια μεγάλη χώρα, που κερδίζει πολιτική εντολή για αλλαγή.

Το timing είναι προς όφελός του. Δεν θα είναι σε θέση να πιέσει για μεταρρυθμίσεις στην ευρωζώνη για έναν ακόμη χρόνο. Οι Γερμανοί πηγαίνουν σε εκλογές τον Σεπτέμβριο, οι Ιταλοί στις αρχές του 2018. Αυτή η αναγκαστική καθυστέρηση του προσφέρει έναν χρόνο για να δείξει ότι είναι σοβαρός στις προτάσεις του για εγχώριες μεταρρυθμίσεις.

Είναι κοινή εντύπωση αλλά λανθασμένη, πως η Γαλλία είναι μια προβληματική οικονομία. Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν καταγράψει σχεδόν πανομοιότυπα επίπεδα παραγωγικότητας τα τελευταία 50 χρόνια. Και οι δύο χώρες έχουν εμφανίσει παρόμοιες οικονομικές επιδόσεις από την εισαγωγή του ευρώ και μετά -με τη Γερμανία να τα πηγαίνει λίγο χειρότερα από τη Γαλλία πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση και λίγο καλύτερα μετά από αυτή. Η Γαλλία δεν είναι σαν την Ιταλία -η οποία δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει μεγάλη ανάπτυξη στην παραγωγικότητα απ’ όταν μπήκε στην ευρωζώνη. Γι’ αυτό τον λόγο η επιχειρηματολογία υπέρ της εξόδου από την ευρωζώνη, όπως χρησιμοποιήθηκε από τη Μαρίν Λεπέν, δεν ήταν τόσο ισχυρή στη Γαλλία, όσο θα ήταν στην Ιταλία.

Η Γαλλία, ωστόσο, παραβιάζει το τελευταίο διάστημα τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Έχει χρέη αντίστοιχα με το 100% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, τη στιγμή που η Γερμανία βρίσκεται σε πορεία προς μείωση της αναλογίας χρέους/ΑΕΠ σε 60% μέχρι τα τέλη αυτής της δεκαετίας -δηλαδή στο επίσημο αλλά ευρέως παραμελημένο πλαφόν που θέτει η ευρωζώνη για το χρέος.

Προκειμένου να έχει ο κ. Μακρόν έστω και μια ελπίδα να πείσει το Βερολίνο για τα πλεονεκτήματα ενός κοινού προϋπολογισμού στην ευρωζώνη και ενός κοινού υπουργού Οικονομικών, όπως σκιαγραφεί στο μανιφέστο του, θα χρειαστεί να επιδείξει σοβαρότητα στην εκπλήρωση των κανόνων που προβλέπουν οι συνθήκες. Ευτυχώς για εκείνον, το timing είναι καλό. Η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται σε ήπια κυκλική ανάκαμψη. Δεν υπάρχει καλύτερη στιγμή για ολοκλήρωση από αυτή. Το πρόγραμμά του προτείνει μια μετρίως ισχυρή δημοσιονομική συμπίεση 60 δισ. ευρώ σε διάστημα πέντε ετών. Με ετήσιο μέσο όρο στα 12 δισ. ευρώ, αυτό είναι μεταξύ του 0,5% και του 0,6% της οικονομικής παραγωγής του περασμένου χρόνου.

Η Γερμανία είναι ικανοποιημένη που κέρδισε ο κ. Μακρόν στις εκλογές, αλλά στην πραγματικότητα ούτε ένας στο Βερολίνο δε συζητά την ιδέα του για κοινό προϋπολογισμό στην ευρωζώνη και υπουργό Οικονομικών. Το SPD είναι πιο ευέλικτο από το CDU αλλά, αντίθετα από τον Μακρόν, ούτε αυτό επιχειρηματολογεί υπέρ κοινών δημοσιονομικών πολιτικών.

Το Βερολίνο σύντομα θα ανακαλύψει πως ο κ. Μακρόν απαιτεί αλλαγές που το γερμανικό πολιτικό κατεστημένο έχει απορρίψει κατηγορηματικά. Τουλάχιστον μία από τις δύο πλευρές τελικά θα πάρει πίσω αυτά που έχει πει -ή θα το κάνουν και οι δύο αν καταλήξουν σε συμβιβασμό.

Η εκλογική νίκη του κ. Μακρόν είναι τρομερά σημαντικό πρώτο βήμα για αλλαγή στη Γαλλία και στην ευρωζώνη. Αλλά, μέχρι στιγμής, δεν είναι τίποτα παραπάνω από αυτό.

© The Financial Times Limited 2017. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation