Soros: Οι τρεις πυλώνες της ορθής μεταρρύθμισης

Τους τρεις βασικούς πυλώνες στους οποίους οφείλει να στηριχτεί η μεταρρύθμιση των αρχών ελέγχου στις ΗΠΑ παρουσιάζει σε άρθρο του στους "FT" ο κ. George Soros, με ταυτόχρονη "ευθεία επίθεση" στις αγορές CDS.

Δημοσιεύθηκε: 17 Ιουνίου 2009 - 12:31

George Soros

Soros: Οι τρεις πυλώνες της ορθής μεταρρύθμισης

Η κυβέρνηση Obama σήμερα ανακοινώνει το πρόγραμμα αναμόρφωσης των αρχών εποπτείας του χρηματοοικονομικού συστήματος. Δεν ήμουν ποτέ οπαδός του υπερβολικού ελέγχου.

Βέβαια, καθώς αφήσαμε τις αγορές ανεξέλεγκτες -γεγονός που επηρέασε κατά πολύ την κρίση- πιθανώς να πέσουμε στην παγίδα να μεταπηδήσουμε στο αντίθετο άκρο και να εφαρμόσουμε υπερβολικά σκληρούς κανόνες ελέγχου.

Παρότι και οι αγορές δεν είναι τέλειες, περισσότερο ατελείς εμφανίζονται οι αρχές ελέγχου. Τις στελεχώνουν άνθρωποι, η γραφειοκρατία είναι το βασικό τους χαρακτηριστικό, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις οι πολιτικές πιέσεις είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς. Ως εκ τούτου, ο έλεγχος θα πρέπει να είναι ο ελάχιστος απαραίτητος.

Τρεις είναι οι αρχές στις οποίες θα πρέπει να βασιστεί η μεταρρύθμιση:

Πρώτον, από τη στιγμή που οι αγορές έχουν την τάση να δημιουργούν φούσκες, οι αρχές ελέγχου θα πρέπει να αποδεχτούν την ευθύνη ότι δεν κατόρθωσαν να τις εντοπίσουν πριν αυτές "φουσκώσουν" υπερβολικά.

Ο κ. Alan Greenspan, πρώην πρόεδρος της Fed, αλλά και άλλοι έχουν αρνηθεί την ευθύνη. Από τη στιγμή που οι αγορές δεν μπορούν να δουν τις φούσκες, το ίδιο ισχύει και για τις αρχές ελέγχου, υποστηρίζουν.

Αν και έχουν δίκιο, οι αρχές ελέγχου οφείλουν να αποδεχτούν το γεγονός ότι πρέπει να παρακολουθούν τις αγορές, ακόμη και εάν πράξουν κάποια σφάλματα. Τουλάχιστον, όμως, με αυτόν τον τρόπο θα βρίσκονται κοντά σε αυτές, θα έχουν την κατάλληλη ενημέρωση, ενώ θα μπορούν σε εύλογο χρονικό διάστημα να προετοιμαστούν κατάλληλα και να διορθώσουν τα όποια λάθη τους.

Δεύτερον, το να ελέγξεις μία φούσκα δεν είναι αρκετό για να ελέγξεις και την πιστωτική ροή. Οφείλουμε να ελέγξουμε και τη ροή των πιστώσεων. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της νομισματικής πολιτικής, αλλά οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε μέτρα όπως η επιβολή συγκεκριμένων ορίων για την κεφαλαιουχική επάρκεια.

Τρίτον, θα πρέπει να κατανοήσουμε πλήρως την έννοια του ρίσκου στις αγορές. Η κοινή λογική των αγορών υποστηρίζει ότι διαθέτουν τη δυνατότητα να ισορροπήσουν εάν υπάρξει πρόβλημα και οι όποιες παρακλήσεις αποτελούν την εξαίρεση και όχι τον κανόνα.

Δηλαδή, οι αγορές υποστηρίζουν πως το ρίσκο εξαρτάται από το πόσο ριψοκίνδυνοι είναι οι συμμετέχοντες σε αυτές. Όσο αυτοί προσέχουν τόσο δεν θα υπάρξει πρόβλημα.

Όμως, η παραπάνω άποψη δεν είναι ρεαλιστική. Οι αγορές είναι όντως εκτεθειμένες σε ανισορροπίες τις οποίες δεν μπορούν να δουν ή να προβλέψουν οι επενδυτές. Οι αρχές δεν μπορούν να αγνοήσουν τις ανισορροπίες.

Την ίδια στιγμή η τιτλοποίηση των στεγαστικών δανείων πρόσθεσε μία ακόμη παγίδα κινδύνου για το σύστημα. Οι τράπεζες που εκτίθεται σε αυτές τις αγορές οφείλουν, κατά τη γνώμη μου, να είναι πολύ προσεκτικές αλλά και να θεωρούνται περισσότερο επικίνδυνες σε σύγκριση με τις υπόλοιπες.

Πιθανώς να μην είναι πρακτικό το να διαχωρίσουμε την επενδυτική τραπεζική από την εμπορική τραπεζική, όπως έγινε στις ΗΠΑ το 1993 μέσω του νόμου Glass-Steagal Act.

Καλύτερο θα ήταν να δημιουργήσουμε ένα τείχος το οποίο θα ξεχωρίζει τις μονάδες επενδυτικής τραπεζικής από αυτές εμπορικών δραστηριοτήτων. Οι μονάδες trading δεν θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από το κεφάλαιο των τραπεζών. Εάν μία τράπεζα είναι ιδιαίτερα σημαντική για να καταρρεύσει, τότε οι αρχές οφείλουν να επιβάλουν προστασία των κεφαλαίων τους από υπερβολικούς κινδύνους.

Επίσης, θα πρέπει να υπάρξει έλεγχος των αποδοχών όσων δραστηριοποιούνται στις μονάδες επενδυτικής τραπεζικής, ώστε ζημίες και κέρδη να είναι ισορροπημένα.

Διαθέτω ακόμη πιο ξεκάθαρη άποψη για το τι πρέπει να ισχύσει στις αγορές παραγώγων. Οι περισσότεροι υποστηρίζουν ότι το να τεθούν υπό εποπτεία είναι αρκετό. Δεν αρκεί.

Στην αγορά παραγώγων θα πρέπει να επιβληθούν ανάλογοι κανόνες ελέγχου όπως αυτοί που ισχύουν στις μετοχικές αγορές. Οι αρχές οφείλουν να εξασφαλίσουν ότι οι αγορές παραγώγων είναι ομοιογενείς, διαθέτουν συγκεκριμένα στάνταρ και είναι απόλυτα διαφανείς.

Μάλιστα, ορισμένα παράγωγα θα πρέπει να σταματήσουν να είναι διαπραγματεύσιμα. Ιδιαίτερα αυτές οι αγορές που αφορούν σε πιστωτικά παράγωγα (Credit Default Swaps - CDSs). Αρκεί να εξετάσει κάποιος τις πρόσφατες χρεοκοπίες της AbitibiBowater και της General Motors.

Και στις δύο περιπτώσεις οι κάτοχοι CDSs θα κέρδιζαν πολύ περισσότερα εάν οι εταιρίες χρεοκοπούσαν παρά εάν προχωρούσαν σε αναδιοργάνωση. Είναι σαν να έχεις στην κατοχή σου την ασφάλεια ζωής κάποιου και ταυτόχρονα το δικαίωμα να τον σκοτώσεις προκειμένου να την εξαργυρώσεις. Τα CDSs είναι εργαλεία καταστροφής και θα πρέπει να απαγορευτούν.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation