Τα μελλοντικά "βήματα" των κεντρικών τραπεζών

Οι κεντρικές τράπεζες δεν πρόκειται να προχωρήσουν σε αυξήσεις επιτοκίων πριν από το β΄ εξάμηνο του 2010. Το κρίσιμο είναι όμως με ποιον τρόπο και κυρίως πότε θα επιλέξουν να "εξέλθουν" από τα προγράμματα στήριξης.

Δημοσιεύθηκε: 24 Σεπτεμβρίου 2009 - 13:48

Krishna Guha

Τα μελλοντικά βήματα των κεντρικών τραπεζών

Οι κεντρικές τράπεζες των ανεπτυγμένων οικονομιών έλαβαν έκτακτα μέτρα για να αντιμετωπίσουν την κρίση. Η επόμενη πρόκληση που βρίσκεται μπροστά τους είναι πώς θα κατορθώσουν να οδηγήσουν τη νομισματική τους πολιτική στον δρόμο της ομαλότητας.

Το να επιτευχθεί αυτό -αν και δεν είναι τόσο κρίσιμο όσο η διάσωση της παγκόσμιας οικονομίας- αποτελεί μία δύσκολη υπόθεση.

Με την κατανάλωση να παραμένει χαμηλά, την ανεργία να αυξάνεται και την παραγωγή να μην ανακάμπτει με ταχύτητα, μία άκαιρη εφαρμογή σφιχτής νομισματικής πολιτικής μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη αντιστροφή της ανάκαμψης.

Γι’ αυτό, άλλωστε, δεν αναμένεται αύξηση των επιτοκίων πριν από το β΄ εξάμηνο του 2010 στις μεγάλες οικονομίες.

Όμως η παραμονή των επιτοκίων κοντά στο 0% στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία, σε συνδυασμό με τα έκτακτα μέτρα, για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να στηρίξει σημαντική ενίσχυση του πληθωρισμού.

Η ανακοίνωση μακροοικονομικών στοιχείων καλύτερων των αναμενομένων σε αρκετές χώρες -αν και αναμένεται περισσότερο ήπια πορεία τους στο μέλλον- αποδεικνύει πόσο δύσκολο είναι να προβλέψει κάποιος τον ακριβή χρόνο της ανάκαμψης.

Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι οι κεντρικές τράπεζες πράττουν όλα τα απαραίτητα. Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers φρόντισαν να μειώσουν τα επιτόκια, ακόμη και στην Ευρώπη, όπου η ΕΚΤ διατηρεί το δικό της στο 1%.

Την ίδια στιγμή προχωρούν και σε λήψη έκτακτων μέτρων μέσω της παροχής κεφαλαίων στις τράπεζες και στις αγορές, κίνηση η οποία στοχεύει στην αναθέρμανση των πιστώσεων αλλά και στην υποχώρηση των πραγματικών επιτοκίων.

Σαφώς κάθε τράπεζα έχει επιλέξει διαφορετική πολιτική. Η Fed έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της να δαπανήσει 1.750 δισ. δολάρια μέσω σειράς προγραμμάτων. Η Τράπεζα της Αγγλίας ξεκίνησε την αγορά ομολόγων και τιτλοποιημένων δανείων, ύψους 175 δισ. στερλινών. Η ΕΚΤ πρόσφερε στις τράπεζες απεριόριστο δανεισμό, με 12μηνα δάνεια σταθερού επιτοκίου.

Η Τράπεζα της Ιαπωνίας πρόσφερε κεφάλαια και η Τράπεζα του Καναδά φρόντισε να διατηρήσει χαμηλά τα επιτόκια.

Από τον Ιούνιο του 2007 έως και τον Δεκέμβριο του 2008 οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών έχουν ενισχυθεί στο 9% του ΑΕΠ στην ευρωζώνη, στο 10% του ΑΕΠ στις ΗΠΑ, στο 11% του ΑΕΠ στη Βρετανία και ακόμη υψηλότερα σε άλλες οικονομίες, όπως αυτή της Ελβετίας (έφτασε στο 20% του ΑΕΠ).

Οι κεντρικές τράπεζες διαθέτουν τα απαραίτητα εργαλεία να προχωρήσουν σε μείωση των αποθεματικών τους αλλά και σε αύξηση των επιτοκίων όταν αυτό κριθεί απαραίτητο.

Όμως, η έξοδος από τις αγορές δεν είναι και τόσο εύκολη υπόθεση. Η Fed και η BoE είναι πλέον βασικοί "παίκτες" στις αγορές τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων και στις αγορές κρατικών ομολόγων αντίστοιχα. Κανείς δεν γνωρίζει πώς θα λειτουργήσουν αυτές οι δύο αγορές εάν οι δύο τράπεζες σταματήσουν να αγοράζουν.

Η ΕΚΤ και άλλες τράπεζες θεωρητικά μπορούν απλώς να σταματήσουν να προσφέρουν δάνεια. Στην πράξη δεν μπορούν να προχωρήσουν σε μία τέτοια κίνηση εάν οι αγορές χρήματος δεν σταθεροποιηθούν.

Το δύσκολο δεν είναι το πώς αλλά το πότε οι κεντρικές τράπεζες θα διακόψουν τα έκτακτα προγράμματα. Επιπρόσθετα, οφείλουν να προειδοποιήσουν έγκαιρα τις αγορές για τις προθέσεις τους. Σε αντίθετη περίπτωση, θα διακινδυνεύσουν μία σοβαρή αναταραχή στις αγορές τόσο των ομολόγων όσο και συναλλάγματος.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation