J. de Larosiere: Με μέτρο η εποπτεία των αγορών

Αγορές και χρηματοπιστωτικό σύστημα χρειάζονται εφαρμογή νέων κανόνων ελέγχου, οι οποίοι όμως θα πρέπει να καταρτιστούν "μετρώντας" τις ιδιαιτερότητες κάθε οικονομίας, τονίζει ο κ. Jacques de Larosiere.

Δημοσιεύθηκε: 16 Οκτωβρίου 2009 - 12:18

Τελ. Ενημ.: 16 Οκτωβρίου 2009 - 13:26

Jacques de Larosiere*

J. de Larosiere: Με μέτρο η εποπτεία των αγορών

Υπάρχει μία κοινή αίσθηση ότι οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι θα πρέπει να διαθέτουν καλή κεφαλαιακή επάρκεια, πως οι τρέχοντες κανόνες εποπτείας θα πρέπει να αλλαχθούν και ότι η ρευστότητα χρειάζεται να ενισχυθεί.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν γενικούς στόχους. Θα πρέπει πλέον να μετατραπούν σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Δύο είναι τα θέματα που βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα: πώς θα δημιουργήσουμε ένα ασφαλέστερο σύστημα, το οποίο θα μπορεί να αποτρέπει αδυναμίες όπως αυτές που βιώσαμε πρόσφατα, και πώς αυτές οι αλλαγές θα εφαρμοστούν με τον ορθό τρόπο σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το πρώτο ζήτημα είναι θεμελιώδους σημασίας. Τα κεφαλαιακά ratios, εάν δεν ορισθούν με τον ορθό τρόπο, μπορεί να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στις οικονομίες μας. Διαβλέπω έναν μεγάλο κίνδυνο. Οι Αρχές δεν θα πρέπει να προσθέτουν υπερβολικές νέες απαιτήσεις σε αυτές που υπάρχουν. Κάθε νέο μέτρο μπορεί να είναι ορθό βάσει συγκεκριμένης λογικής, αλλά η συνολική εφαρμογή μπορεί να μην έχει τα απαιτούμενα αποτελέσματα.

Οι αλλαγές στα "όρια" κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών έχουν σημαντικές συνέπειες στη ροή των χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες προς την πραγματική οικονομία. Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι η ανάκαμψη στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό στην ύπαρξη ενός ισχυρού χρηματοοικονομικού συστήματος, το οποίο αναλαμβάνει ελεγχόμενο ρίσκο.

Ως εκ τούτου, καθώς σχεδιάζουν και θέτουν σε εφαρμογή τους νέους κανόνες, οι αρμόδιοι θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά και τις συνέπειες που αυτοί θα έχουν. Επομένως, οι απαιτήσεις για κεφαλαιακή επάρκεια και ρευστότητα θα πρέπει να στηρίζονται σε έναν απλό κανόνα: "Όσο πιο υψηλό είναι το ρίσκο, τόσο πιο ψηλά θα πρέπει να φθάσουν και οι απαιτήσεις για ρευστότητα και κεφαλαιακή επάρκεια". Τις περισσότερες φορές αυτό που μετρά είναι η ποιότητα των παγίων μιας τράπεζας και όχι τόσο η ρευστότητά της.

Την ίδια στιγμή, ο ορισμός του τι σημαίνει "συστημικά σημαντικός επιχειρηματικός όμιλος" είναι πολύ εύκολος. Το μέγεθος του ομίλου δεν θα πρέπει να αποτελεί βασικό κριτήριο. Άλλωστε μικρομεσαίες τράπεζες όπως η Northern Rock και η IKB, δεν θεωρούνταν "συστημικά σημαντικές". Όμως προκάλεσαν καταστροφή. Αυτά που είναι σημαντικά είναι το επιχειρηματικό μοντέλο βάσει του οποίου λειτουργεί μια τράπεζα, το επίπεδο του ρίσκου που αναλαμβάνει και ο τρόπος με τον οποίο διοικείται.

Όλα τα παραπάνω χρήζουν προσεκτικής ανάλυσης. Ας μην ξεχνάμε ότι τα μέτρα που θα ληφθούν θα έχουν διαφορετικές συνέπειες στην Ευρώπη. Οι τράπεζες χρηματοδοτούν τα 2/3 της ευρωπαϊκής οικονομίας. Στις ΗΠΑ χρηματοδοτούν το 1/3, καθώς οι κεφαλαιακές αγορές είναι πιο ανεπτυγμένες. Επιπρόσθετα, στην Ευρώπη οι τράπεζες δεν έχουν πρόσβαση σε πηγές στήριξης, κυρίως για τον κλάδο στεγαστικών δανείων, όπως ισχύει στις ΗΠΑ.

Ως εκ τούτου, εάν επιθυμούμε να εφαρμόσουμε ορθούς κανόνες, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τις διαφορές που υπάρχουν. Για παράδειγμα, ένα σύστημα, που θα θέσει τους νέους όρους κεφαλαιακής επάρκειας στηριζόμενο στο επίπεδο ρίσκου που είχαν αναλάβει κάποιοι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί όμιλοι, δεν θα είναι ορθό. Θα θέσει σε κίνδυνο αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες λειτουργούν βάσει ορθών μοντέλων.

Η όλη υπόθεση είναι δύσκολη. Όντως πήραμε το μάθημά μας για το τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει ορθός τρόπος αποτίμησης αλλά και εποπτείας. Δεν μπορούμε, όμως, να κάνουμε νέα λάθη, τα οποία θα θέσουν σε κίνδυνο το μέλλον των οικονομιών μας.

Ένα ακόμη κρίσιμο σημείο, στο οποίο δεν έχει δοθεί μεγάλη δημοσιότητα, αφορά στην κεφαλαιακή επάρκεια αλλά και στις συναλλαγές των τραπεζών που δραστηριοποιούνται σε πολλές αγορές. Οι ΗΠΑ έχουν φροντίσει να καταρτίσουν αρχές και για τον τρόπο λειτουργίας αυτών των ομίλων. Το ίδιο θα πρέπει να πράξει και η Ευρώπη. Χρειάζεται να δημιουργήσει ένα νέο σύστημα εποπτείας, που θα προλαμβάνει την κατάρρευση τέτοιων ομίλων.

Υπάρχουν πολλές πρωτότυπες ιδέες που έχουν κατατεθεί από τους ειδικούς. Οφείλουμε, πλέον, να επιλέξουμε τις καλύτερες. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί βασική προτεραιότητα της Ε.Ε.

* Ο κ. Jacques de Larosiere είναι επικεφαλής του Eurofi, ενός ευρωπαϊκού think-tank που επικεντρώνεται στην ανάλυση του τρόπου λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος της ευρωζώνης, ενώ καταθέτει προτάσεις για τη νέα μορφή εποπτείας των αγορών. Στις προτάσεις του κ. de Larosiere έχουν στηριχtεί οι αρμόδιες αρχές της Ε.Ε. προκειμένου να συνθέσουν τη νέα μορφή ελέγχου των αγορών και του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation