Τι θα γίνει στην Ελλάδα;

Η ελληνική οικονομία βρέθηκε, εκ νέου, στο προσκήνιο των "Financial Times", τόσο ως ειδησεογραφία όσο και ως σχολιασμός. "Δράμα" αλλά όχι "Τραγωδία" σπεύδει να χαρακτηρίσει την κατάσταση η στήλη Lex.

Δημοσιεύθηκε: 9 Δεκεμβρίου 2009 - 07:41

Τελ. Ενημ.: 9 Δεκεμβρίου 2009 - 09:08

Ralph Atkins

Οι οικονομικές δυσκολίες της Ελλάδας επιδεινώνονται. Η Fitch υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας σε BBB+, προκαλώντας νέα νευρικότητα στις αγορές. Η Standard & Poor’s είχε προειδοποιήσει μια μέρα πριν ότι μπορεί να κάνει το ίδιο.

Οι επιπτώσεις ήταν να αυξηθεί περαιτέρω το κόστος δανεισμού της Αθήνας και ίσως να επιταχυνθεί η πορεία των γεγονότων σε μια από τις πιο αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης, όπου η νέα κυβέρνηση αντιμετωπίζει τεράστια πρόκληση για να επαναφέρει υπό έλεγχο τη δημοσιονομική κατάσταση. Να μην ξεχνάμε ότι αυτά συμβαίνουν σε μια χώρα της ευρωζώνης και είναι μεγάλη δοκιμασία και για τις ευρωπαϊκές αρχές.

Ένας σημαντικός κίνδυνος είναι να γίνουν τα ελληνικά ενεργητικά ακατάλληλα για χρήση ως εγγύηση στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μέχρι τον Οκτώβριο 2008, η ελάχιστη απαίτηση ήταν αξιολόγηση Α-. Καθώς η κρίση εντάθηκε, χαμήλωσε στο ΒΒΒ-. Η υποβάθμιση υποτίθεται ότι είναι παροδική και, θεωρητικά, λήγει στα τέλη του 2010. Η αίσθησή μου είναι όμως ότι το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ δεν θα ανέβαζε τις εγγυητικές απαιτήσεις, γνωρίζοντας ότι η κίνησή του θα απέκλειε τα ενεργητικά κάποιου μέλους της ευρωζώνης. Θα εκλαμβανόταν ως κίνηση με ιδιαίτερη πολιτική σημασία.

Οπότε, τι θα γίνει στη συνέχεια; Θα προστρέξουν, ίσως, άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης; Κάτι τέτοιο είχε συμβεί τον Φεβρουάριο, όταν ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, κ. Peer Steinbrueck, παραδέχτηκε ότι στη χειρότερη περίπτωση «θα χρειαζόταν να αναλάβουμε δράση». Αυτό σημαίνει ότι θα βρίσκονταν μέθοδοι παράκαμψης της ρήτρας «όχι διάσωση» της ευρωζώνης, που δεν επιτρέπει τη συλλογική ευθύνη για τα χρέη ενός μέλους.

Πολλά έχουν συμβεί από τότε, όμως. Το πιο σημαντικό είναι ότι η κρίση έχει εκτονωθεί κάπως και έχουν προκύψει ανησυχίες για «ηθική ανευθυνότητα», για την ανταμοιβή δηλαδή κάποιας κακής συμπεριφοράς. Έγραψα την περασμένη εβδομάδα για το «παιχνίδι της κότας» που διεξάγεται. Άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης, η Κομισιόν και η ΕΚΤ δείχνουν μεγάλη ζέση στο να πιέζουν την Ελλάδα όσο περισσότερο μπορούν;

Θα μπορούσαν, σε μια ακραία περίπτωση, να σπρώξουν την Ελλάδα σε αδυναμία αποπληρωμής χρεών ή στα χέρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου; Και πάλι η αίσθησή μου είναι ότι δεν θα το κάνουν, γιατί οι επιπτώσεις στην υπόλοιπη ευρωζώνη θα ήταν τεράστιες. Το ζήτημα είναι ότι κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά το μέγεθος.

Ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: όση φασαρία κι αν γίνεται στις αγορές, η ευρωζώνη δεν θα διασπαστεί. Ακόμη κι αν ήταν πρακτικώς δυνατό, η έξοδος από την ευρωζώνη και η υποτίμηση το μόνο που θα έκαναν θα ήταν να πολλαπλασιάσουν τα προβλήματα της Ελλάδας, διογκώνοντας το κόστος εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους.

- Lex: Δράμα αλλά όχι Τραγωδία η κατάσταση στην Ελλάδα

«Δράμα» αλλά όχι «Τραγωδία» χαρακτηρίζει η στήλη Lex των «Financial Times» (στήλη στην οποία, «παραδοσιακά», η βρετανική εφημερίδα σχολιάζει θέματα της επικαιρότητας ανά την υφήλιο) την κατάσταση στην ελληνική οικονομία.

Όπως τονίζει, η υποβάθμιση από τη Fitch δεν ήταν έκπληξη για κανέναν, αλλά σαφώς αποτέλεσε σοκ: οι αγορές υποχώρησαν, το δολάριο ενισχύθηκε, τα γερμανικά ομόλογα κινήθηκαν ανοδικά. Ακόμη πιο ισχυρό ήταν το σοκ για τα 2ετή ελληνικά ομόλογα, καθώς το yield τους έχει ενισχυθεί κατά 0,5% σε διάστημα μόλις δύο εβδομάδων και φυσικά για το Χρηματιστήριο Αθηνών, όπου ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε περισσότερο από 6%, με τις μετοχές τραπεζών να δέχονται σφυροκόπημα πωλήσεων.

Ο μεγάλος κίνδυνος δεν είναι άλλος από την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας και από τις Moody’s και Standard & Poor’s. Τότε τα ελληνικά ομόλογα δεν θα είναι «αποδεκτά» ως εγγυήσεις από την ΕΚΤ. Οι ελληνικές τράπεζες θα… ξεμείνουν από δανεισμό. Εάν, δε, φτάσουμε στα άκρα, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα χάσει μία σημαντική πηγή δανεισμού, καθώς τα ομόλογα αντιστοιχούν περίπου στο 10% των παγίων των ελληνικών τραπεζών.

Πάντως και στη στήλη Lex ξεκαθαρίζεται ότι η χρεοκοπία της χώρας είναι ένα πολύ μακρινό ενδεχόμενο. Μάλιστα η όλη υπόθεση μπορεί να αποβεί και θετική: εάν η αύξηση στα yields των ομολόγων και το σοκ από την υποβάθμιση αναγκάσουν την ελληνική κυβέρνηση να μειώσει τις δαπάνες της, τότε οι αγορές τα κατάφεραν εκεί όπου τόσο οι Έλληνες πολιτικοί όσο και οι Αρχές της Ένωσης έχουν αποτύχει!

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation