Οι αγορές πρόθυμες να "τιμωρήσουν" την Ισπανία

Πολύ λίγοι είναι οι οικονομολόγοι αλλά και οι επενδυτές που πιστεύουν ότι η ισπανική κυβέρνηση έχει τη θέληση να εφαρμόσει το πρόγραμμα σταθερότητας. Η χώρα τίθεται πλέον στο στόχαστρο των αγορών.

Δημοσιεύθηκε: 1 Μαρτίου 2010 - 10:15

Victor Mallet

Οι αγορές πρόθυμες να τιμωρήσουν την Ισπανία

Ο κ. Miguel Angel Fernandez Ordonez, επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας, χρειάστηκε μόνο μία πρόταση για να περιγράψει τις αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα του. "Δυστυχώς", υποστήριξε σε συνέδριο την περασμένη εβδομάδα, "βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό σημείο-καμπή".

Με αυτόν τον τρόπο αναφέρθηκε στην άμεση ανάγκη της Ισπανίας να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες της και να προχωρήσει σε απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, στην οποία υπάρχουν περισσότερα από 4 εκατ. άνεργοι. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις προκειμένου η οικονομία να γίνει πιο ανταγωνιστική και να δώσει στο πρόγραμμα λιτότητας της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της χώρας πιθανότητες επιτυχίας.

Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στην Αθήνα και παρότι μεγάλες οικονομίες όπως η Γερμανία τελικά φαίνονται πρόθυμες να βοηθήσουν την Αθήνα, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι οι αγορές θα στρέψουν το "παγωμένο βλέμμα" τους για μία ακόμη φορά και στις άλλες αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης.

Η Ισπανία, η οποία, από οικονομική άποψη, είναι τετραπλάσια από την Ελλάδα, είναι ο πρώτος μεταξύ των παραβατών της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θα βρεθεί αντιμέτωπος με μεγαλύτερη ενδελεχή εξέταση και πιθανώς με υψηλότερο κόστος δανεισμού, στις αγορές κρατικού χρέους.

Το κρίσιμο θέμα για την Ισπανία και τους Ευρωπαίους γείτονές της είναι η αξιοπιστία του προγράμματος σταθερότητας, στο οποίο περιλαμβάνεται κάθετη μείωση των κρατικών δαπανών, "πάγωμα" μισθών στον δημόσιο τομέα και ο στόχος για μείωση του ελλείμματος από το 11,4% του ΑΕΠ το 2009 στο 3% του ΑΕΠ έως το 2013.

Αν και το συγκεκριμένο μέτρο δεν θα έχει άμεσες επιπτώσεις, η Μαδρίτη έχει ανακοινώσει και αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 έτη από 65 που είναι σήμερα, προκειμένου να διασφαλιστεί η επιβίωση του συνταξιοδοτικού της συστήματος.

Ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Jose Louis Rodriguez Zapatero, βρίσκεται αντιμέτωπος με αρκετές δυσκολίες, καθώς πολύ λίγοι οικονομολόγοι, αναλυτές και ξένοι επενδυτές έχουν πειστεί είτε για το ότι το πρόγραμμα είναι πειστικό είτε ότι η κυβέρνηση έχει τη θέληση ή την ικανότητα να το φέρει σε πέρας.

"Όλα είναι στον αέρα", υποστηρίζει ο κ. Luis Garicano, καθηγητής οικονομίας και στρατηγικής στο London School of Economics. "Είναι απλώς ιδέες, τις περισσότερες εκ των οποίων η κυβέρνηση δεν μπορεί να εφαρμόσει, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το συνταξιοδοτικό ή τους δημοσίους υπαλλήλους", προσθέτει.

Η Nomura σε έκθεσή της υποστήριξε ότι δεν έχει πειστεί πως το πρόγραμμα μπορεί να εφαρμοστεί. Η Standard & Poor’s έχει προβλέψει ότι το ισπανικό έλλειμμα θα παραμείνει υψηλότερα του 5% του ΑΕΠ έως το 2013, δηλαδή αρκετά πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ που θέτουν οι κανόνες της ευρωζώνης.

Αυτοί που ασκούν κριτική στο ισπανικό πρόγραμμα σταθερότητας, το οποίο έχει αποσταλεί προς έγκριση στις Βρυξέλλες, καταγράφουν τρία βασικά εμπόδια:

Πρώτον, οι προβλέψεις για την πορεία της ισπανικής οικονομίας είναι υπεραισιόδοξες. Δεύτερον, η κεντρική κυβέρνηση έχει άμεσο έλεγχο μόλις στο 25% των δαπανών, καθώς οι υπόλοιπες αφορούν στις τοπικές κυβερνήσεις και στο ασφαλιστικό σύστημα. Τρίτον, οι σοσιαλιστές δεν έχουν την απαιτούμενη θέληση για να εφαρμόσουν το πρόγραμμα.

Όταν μιλούν με ξένους οι Ισπανοί υπουργοί δηλώνουν αποφασισμένοι να πράξουν ό,τι είναι απαραίτητο ώστε να θέσουν σε ορθή πορεία τα δημοσιονομικά. Όμως, όταν μιλούν με υποστηρικτές τους στην Ισπανία, σημειώνουν ότι στόχος τους είναι η διατήρηση των κοινωνικών δαπανών.

Αποτέλεσμα είναι η ύπαρξη σύγχυσης και αταξίας. Αν και ο κ. Jose Manuel Campa, υφυπουργός Οικονομικών, μίλησε με "γλυκά λόγια" σε επενδυτές στις αγορές ομολόγων στο Λονδίνο σχετικά με την ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας, ο κ. Jose Blanco, υπουργός Δημοσίων Έργων και κορυφαίο στέλεχος των σοσιαλιστών, μιλώντας στην Ισπανία επιτέθηκε στους ξένους "κερδοσκόπους" και στα διεθνή ΜΜΕ ότι έχουν εξυφάνει πλεκτάνη ενάντια στο ευρώ και στην Ισπανία.

Μία μέρα μετά, όταν ένας ακόμα υφυπουργός πρότεινε την πιθανότητα να "παγώσουν" οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, η υπουργός Οικονομικών της χώρας, κ. Elena Salgado, απέρριψε οποιαδήποτε τέτοια περίπτωση.

Ο κ. Zapatero και οι υπουργοί του όπως και οι συνάδελφοί τους εκτός Ισπανίας όντως αξίζουν κάποια συμπάθεια, λόγω του hangover που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία.

Σε μία συνάντηση στο Λονδίνο τον περασμένο μήνα ο κ. Zapatero υποστήριξε ότι οι ίδιοι οργανισμοί και οι ίδιες αγορές που απαιτούσαν την κατάρτιση προγραμμάτων στήριξης για να αποφευχθεί η ύφεση τώρα παραπονιούνται για τα ελλείμματα που δημιούργησε αυτή η τακτική. "Τι παράδοξο, τι αντικρουόμενες απόψεις", τόνισε ο κ. Zapatero.

Το κακό νέο τόσο για τον κ. Zapatero όσο και για τους πρωθυπουργούς άλλων χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα είναι ότι οι αγορές (που είναι απρόσωπες) δεν δίνουν δεκάρα για τα παράδοξα ή για το ποιος θα πρέπει να κατηγορηθεί για τα δημοσιονομικά προβλήματα.

Η Ισπανία, για το δικό της καλό αλλά και για το καλό της ευρωζώνης, θα πρέπει να εφαρμόσει τα μέτρα που ανακοίνωσε με απόλυτη αποφασιστικότητα. Αυτό καθίσταται αρκετά πιο δύσκολο με δεδομένη την ύφεση. Η κ. Salgado και οι συνάδελφοί της δηλώνουν ότι θα το πράξουν. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν και τόσο πολλοί άνθρωποι που να τους πιστεύουν.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation