Η Γερμανία πρέπει να "σταθεί" στο ύψος της

Ως τέταρτη ισχυρότερη οικονομία της υφηλίου και "καρδιά" της ευρωζώνης, η Γερμανία θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο που της αρμόζει στην επίτευξη ισορροπίας στην παγκόσμια οικονομία.

Δημοσιεύθηκε: 24 Μαρτίου 2010 - 11:14

Martin Wolf

Η Γερμανία πρέπει να σταθεί στο ύψος της

Η Γερμανία λέει "όχι". Πρόκειται για το σημαντικότερο συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί σχετικά με τη συζήτηση για την ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Αυτό που υποστηρίζει η Γερμανία είναι ότι η ευρωζώνη οφείλει να της μοιάσει. Όμως, κάτι τέτοιο θα είχε σαφείς επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.

Η επιστολή στους "F.T." του κ. Urlich Wilhelm, υπουργού Εσωτερικών και εκπροσώπου Τύπου της γερμανικής κυβέρνησης, αλλά και το άρθρο του φίλου μου κ. Otmar Issing, πρώην μέλους του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, είναι σημαντικά όχι μόνο γι’ αυτά που λένε αλλά και γι’ αυτά που δεν λένε.

Το βασικό τους επιχείρημα είναι ότι η Γερμανία δεν θα διακινδυνέψει την υπονόμευση της ανταγωνιστικότητάς της. Αυτό που δεν λένε είναι ότι η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με μία μακρά περίοδο προσαρμογής, στην οποία τόσο η Γερμανία όσο και η ευρωζώνη οφείλουν να συμβάλουν με τις δυνάμεις τους.

Το πρώτο επιχείρημα εκφράζεται στο άρθρο του κ. Issing, ο οποίος υποστηρίζει: "Έπειτα από αρκετά χρόνια, όπου το εργατικό κόστος αυξανόταν και η ανταγωνιστικότητα υποχωρούσε σε αρκετές χώρες, έχει αναδυθεί η άποψη ότι οι οικονομίες με μεγάλα πλεονάσματα, όπως η Γερμανία, θα πρέπει να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των ισορροπιών, προχωρώντας σε αύξηση μισθών. Στόχος να στηρίξουν τόσο τις χώρες με ελλείμματα όσο και το σύνολο της ευρωζώνης". Όμως, σύμφωνα με τον κ. Issing, οι μισθοί στη Γερμανία είναι ιδιαίτερα υψηλοί, εάν συνυπολογίσει κάποιος και την αυξανόμενη ανεργία.

Δεν θα μπορούσα να διαφωνήσω μαζί του. Αρκετές χώρες εισήλθαν στην ευρωζώνη χωρίς να εξετάσουν τις συνέπειες που θα είχε αυτή η κίνηση στις αγορές εργασίας τους. Αντί να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, προτίμησαν να… κάνουν πάρτι. Όμως, το πάρτι τελείωσε. Με δεδομένο ότι το εργατικό κόστος στη Γερμανία έχει παραμείνει στάσιμο, ενώ το ευρώ είναι ισχυρό, το μόνο που μένει στις περιφερειακές χώρες της ευρωζώνης είναι να μειώσουν κάθετα το δικό τους εργατικό κόστος. Άλλωστε, δεν έχουν άλλη εναλλακτική λύση, από τη στιγμή που αποφάσισαν να γίνουν μέλος της ευρωζώνης.

Το δεύτερο επιχείρημα βρίσκεται στην επιστολή του κ. Wilhelm, ο οποίος υποστηρίζει: "Το κλειδί για να διορθωθούν οι ανισορροπίες στην ευρωζώνη και να υπάρξει δημοσιονομική σταθερότητα είναι να ενισχυθεί συνολικά η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Όσο περισσότερες χώρες με ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών κατορθώσουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους, τόσο πιο εύκολο θα είναι να υπάρξει και μείωση των δημοσιονομικών αλλά και εμπορικών τους ελλειμμάτων. Εάν η Γερμανία εφαρμόσει πολιτική που δεν θα προωθεί τη δημοσιονομική σταθερότητα, αυτό θα αποτελέσει καταστροφή για όλη την ευρωζώνη".

Είναι αδύνατον να συμφωνήσω με αυτό το επιχείρημα. Το εντυπωσιακό με τις παραπάνω απόψεις είναι ότι πουθενά δεν γίνεται κανένας λόγος για τη στήριξη της καταναλωτικής ζήτησης. Ο κ. Wilhelm ουσιαστικά προσκαλεί τους πάντες να εισέλθουν σε έναν κόσμο όπου κάθε χώρα το μόνο που θα πρέπει να κάνει είναι να προσπαθεί να αρπάξει μερίδιο της αγοράς από τους εταίρους της. Σε μία εποχή όπου η παγκόσμια οικονομία είναι αδύναμη, αυτή η πρόταση είναι καταστροφική τόσο για την υφήλιο όσο και για την ίδια την ευρωζώνη.

Η Γερμανία επιθυμεί να υπάρξει κάθετη μείωση των ελλειμμάτων στην ευρωζώνη. Με δεδομένες τις τρέχουσες συνθήκες, για να επιτευχθεί αυτό οι χώρες με ελλείμματα θα πρέπει να προσαρμόσουν το εργατικό τους κόστος και να αυξήσουν τις καθαρές εξαγωγές τους. Εάν αυτό επιτευχθεί, κάθε χώρα θα περνά τα ελλείμματά της σε κάποια άλλη, είτε της ευρωζώνης είτε της υφηλίου, και η ίδια θα επιτυγχάνει μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης της ευρωζώνης θα φθάσει στο 7% του ΑΕΠ φέτος. Ας υποθέσουμε ότι θα εφαρμοστούν πολιτικές προκειμένου να μειωθεί στο 3% και ότι -όπως δείχνουν οι προβλέψεις- το πλεόνασμα του ιδιωτικού τομέα θα παραμείνει στο 7% του ΑΕΠ. Τότε το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της ευρωζώνης θα πρέπει να φθάσει στο 4% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 600 δισ. δολάρια. Αυτό μεταφράζεται στο 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ.

Άραγε, ποιος, κατά τη Γερμανία, θα πρέπει να απορροφήσει αυτά τα ελλείμματα; Πώς θα μπορέσουν να προσαρμοστούν άλλες χώρες με υψηλά ελλείμματα, όπως για παράδειγμα η Βρετανία και οι ΗΠΑ, σε αυτήν την κατάσταση; Η Γερμανία θεωρεί ότι με αυτό το μοντέλο η παγκόσμια οικονομία μπορεί να επιζήσει;

Ας είμαι ξεκάθαρος στο τι θέλω να πω για τον ρόλο της Γερμανίας τόσο στην ευρωζώνη όσο και στην υφήλιο.

Δεν λέω ότι είναι λάθος της Γερμανίας να παράγει πρώτης ποιότητας προϊόντα. Αντίθετα, το θεωρώ μεγάλο επίτευγμα. Δεν λέω ότι η Γερμανία θα πρέπει να καταστήσει τους εργαζομένους της λιγότερο ανταγωνιστικούς ή να αποδεχθεί υψηλότερο πληθωρισμό.

Αυτό που λέω είναι ότι για να έχει η Γερμανία εμπορικό πλεόνασμα, κάποιες άλλες χώρες οφείλουν να έχουν εμπορικό έλλειμμα. Δηλαδή, η σταθερότητα της Γερμανίας στηρίζεται στην αστάθεια άλλων κρατών. Υποστηρίζω ότι οι εξαγωγές της Γερμανίας είναι σχεδόν πλασματικές, καθώς στηρίζονται στον άκρατο δανεισμό, τον οποίο ενίοτε χρηματοδοτούν οι ίδιοι οι Γερμανοί. Υποστηρίζω ότι προκειμένου οι περιφερειακές οικονομίες της Ευρώπης να βελτιώσουν το εξωτερικό τους ισοζύγιο, μέρος αυτής της "ισορροπίας" θα πρέπει να απορροφηθεί από την ίδια τη Γερμανία.

Με λίγα λόγια, η οικονομική πολιτική δεν έχει να κάνει μόνο με την ανταγωνιστικότητα. Όταν η υφήλιος προσπαθεί να βφει από μία σκληρή ύφεση, σημαντικό μερίδιο θα πρέπει να υπάρχει και στη στήριξη της κατανάλωσης. Ως τέταρτη ισχυρότερη οικονομία της υφηλίου και "καρδιά" της ευρωζώνης, η Γερμανία θα πρέπει να αναλάβει τον ρόλο που της αρμόζει στην επίτευξη ισορροπίας στην παγκόσμια κατανάλωση. Παραδέχομαι ότι πρόκειται για μία δύσκολη υπόθεση, για μία δύσκολη αλλαγή. Όμως, θα πρέπει να γίνει.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation