Νέες ισορροπίες στο ΝΑΤΟ μετά την Λιβύη

Η απόφαση της Ουάσιγκτον να παίξει δεύτερο ρόλο στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Συμμαχίας και η πρόκληση για την Ευρώπη να αναλάβει τα ηνία. Η επιχείρηση στην Λιβύη, δημιουργεί νέα δεδομένα για το ΝΑΤΟ.

Δημοσιεύθηκε: 24 Αυγούστου 2011 - 20:31

Με την κατάληψη του αρχηγείου του Μουαμάρ Καντάφι στην Τρίπολη, είναι πλέον εμφανές ότι οι δυνάμεις του καταρρέουν.

Εάν δεν υπάρξει κάποια δραματική εξέλιξη, οι επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ ενάντια στο λιβυκό καθεστώς σύντομα θα τερματιστούν. Υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα για την κατάσταση επί εδάφους – κυρίως για το εάν οι αντικαθεστωτικοί μπορούν να σχηματίσουν μία ενωμένη και σταθερή κυβέρνηση. Παράλληλα, όμως, και τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να αναλογιστούν τα μαθήματα που εξάγονται από την αποστολή στην Λιβύη.

Σε ορισμένα σημεία, έδρασαν με επιτυχία. Το ΝΑΤΟ πλησιάζει την επίτευξη του στόχου ανατροπής του Συνταγματάρχη Καντάφι, χωρίς σημαντικό κόστος ανθρώπινων ζωών.

Παράλληλα, ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται χωρίς να διαπιστώνεται κατάφωρη παραβίαση του ψηφίσματος του ΟΗΕ, που περιόριζε την όποια στρατιωτική δράση στην προστασία ανθρώπινων ζωών. Υπάρχουν όμως, δύο βασικές πηγές ανησυχίας για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε το ΝΑΤΟ, που θα πρέπει να εξεταστούν.

Η πρώτη αφορά τον ρόλο των ΗΠΑ. Στην αρχή της επιχείρησης, η Ουάσιγκτον έσπευσε να δώσει σημαντική στρατιωτική στήριξη, συμβάλλοντας στην καταστροφή λιβυκών στρατιωτικών τοποθετήσεων. Σύντομα, όμως, άλλαξε στρατηγική προσφέροντας πιο περιορισμένη βοήθεια. Η στροφή αυτή, αποδίδεται εν μέρει στο ότι η κυβέρνηση Ομπάμα δεν ήθελε να εμπλακεί σε έναν ακόμη πόλεμο στην Μέση Ανατολή.

Οι κινήσεις της Ουάσιγκτον όμως, υποδεικνύουν ότι στόχος των ΗΠΑ είναι να αναλάβει η Ευρώπη μεγαλύτερο μέρος από αυτό το στρατιωτικό βάρος. Οι ΗΠΑ – υπό το βάρος των ασφυκτικών δημοσιονομικών πιέσεων, αλλά και την αυξανόμενη απειλή από την Κίνα – εύλογα δεν θα μπορεί να χρηματοδοτεί και να ηγείται κάθε επιχείρησης του ΝΑΤΟ όπως, έπραττε στο παρελθόν.

Το δεύτερο μάθημα που εξάγεται είναι πως από την στιγμή που η Ουάσιγκτον αποτραβήχτηκε από την πρώτη γραμμή της δράσης, οι Ευρωπαίοι δυσκολεύτηκαν να διατηρήσουν τον έλεγχο της αποστολής. Το αποτέλεσμα ήταν να παρουσιαστεί σημαντικό πρόβλημα έλλειψης πόρων.

Ορισμένες δυνάμεις – κυρίως η Γερμανία και η Πολωνία – αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Άλλες ήθελαν, αλλά δεν μπορούσαν. Όπως δήλωσε και ο Robert Gates στην τελευταία του ομιλία ως υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ τον Ιούνιο, οι αεροπορικές επιχειρήσεις σχεδιάστηκαν ώστε να μπορούν να διεξάγονται περισσότερες από 300 εξορμήσεις ημερησίως. Το αποτέλεσμα ήταν μετά βίας 150. Μετά από 11 εβδομάδες, πολλοί Ευρωπαίοι σύμμαχοι ξέμειναν από πολεμοφόδια και ζήτησαν από τις ΗΠΑ να καλύψουν το κενό.

Οι ευρωπαϊκές χώρες που μετέχουν στο ΝΑΤΟ θα πρέπει πλέον να αναρωτηθούν πως θα πετύχουν καλύτερο συντονισμό τουλάχιστον ως προς την πολιτική στρατιωτικών προμηθειών.

Θα πρέπει επίσης να αναρωτηθούν πόσο πολύ μπορούν να προχωρήσουν σε πλαίσιο μίας υπεύθυνης πολιτικής, σε μείωσης αμυντικών δαπανών. Ο Anders Fogh Rasmussen, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, ζητά από την επόμενη σύνοδο της συμμαχίας να προκύψουν νέες συμφωνίες για την άντληση και την κοινή χρήση εθνικών αμυντικών πόρων.

Οι εξελίξεις στην Λιβύη υποδεικνύουν ότι η Ευρώπη θα πρέπει επειγόντως να αναλάβει αυτή την πρόκληση.

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation