Μην περιμένετε το κινεζικό ιππικό στην Ευρώπη

Το σταθερό ευρώ είναι προς το συμφέρον της Κίνας. Το Πεκίνο, όμως, δεν θα παρέμβει εάν δεν το κάνουν πρώτα οι Γάλλοι και οι Γερμανοί. Και όσα ανταλλάγματα ακούγονται κατά καιρούς είναι μάλλον μάταια.

Δημοσιεύθηκε: 20 Σεπτεμβρίου 2011 - 13:21

Yao Yang *

Μην περιμένετε το κινεζικό ιππικό στην Ευρώπη

Οι προσδοκίες ότι η Κίνα μπορεί να εφορμήσει και να σώσει το ευρώ την ύστατη στιγμή ίσως να είναι υπεραισιόδοξες. Ο πρωθυπουργός κ. Wen Jiabao δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα σε μία συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ ότι «η Κίνα είναι διατεθειμένη να δώσει χείρα βοηθείας και θα συνεχίσει να επενδύει εκεί». Όσοι, όμως, περιμένουν ότι η χώρα θα προσφέρει περισσότερα από συμβολική στήριξη, σύντομα θα απογοητευτούν.

Η Κίνα γνωρίζει ότι η σταθερότητα της ευρωζώνης είναι και προς το δικό της εθνικό συμφέρον. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος και μια ανεξέλεγκτη κατάρρευση στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες για τις οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης. Το Πεκίνο δεν επιδιώκει ούτε μεγαλύτερη αναστάτωση στην αγορά συναλλάγματος, ούτε μεγάλες αλλαγές στη ροή του διεθνούς εμπορίου, ούτε κινήσεις προστατευτισμού.

Στρατηγικά, η συνεχιζόμενη επιτυχία του ευρώ είναι ζωτικής σημασίας για την Κίνα, αφού στόχος είναι να αποφύγει την «παγίδα του δολαρίου» που έχει εγκλωβίσει την οικονομία της. Η Κίνα διαρκώς φοβάται για την αποδυνάμωση του δολαρίου, καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών, τα δύο τρίτα των συναλλαγματικών αποθεμάτων της (που υπολογίζονται στα 32 τρισ. δολ.) είναι σε αμερικανικό νόμισμα. Ο μακροπρόθεσμος στόχος της Κίνας είναι να καταστήσει το γουάν ένα διεθνές νόμισμα. Για την επίτευξή του, όμως, θα χρειαστεί πολύς καιρός. Εν τω μεταξύ, τα κινεζικά συμφέροντα συμβαδίζουν με ένα ισχυρό ευρώ.

Παρ' όλα αυτά, όμως, οποιαδήποτε στήριξη πέραν της φραστικής θα συνοδεύεται από σημαντικούς πολιτικούς κινδύνους. Η Κίνα δεν είναι χαζή. Αντιλαμβάνεται ότι το αδιέξοδο ως προς την Ελλάδα δεν έχει να κάνει με το εάν υπάρχουν τα απαραίτητα κεφάλαια, αλλά κυρίως με το εάν υπάρχει η πολιτική βούληση. Για να λήξει η κρίση, κάθε χώρα της Ε.Ε. -ξεκινώντας από τη Γερμανία- θα πρέπει να βάλει στην άκρη τα κοντόφθαλμα εθνικά της συμφέροντα. Αυτό, όμως, δεν πρόκειται να συμβεί, αφού ο λαός και ο πολιτικός κόσμος στη Γερμανία είναι διχασμένοι.

Επιπλέον, η τοποθέτηση σε ελληνικούς, πορτογαλικούς, ιρλανδικούς, ακόμη και ιταλικούς κρατικούς τίτλους είναι πλέον μια ριψοκίνδυνη δραστηριότητα. Η Κίνα δεν θα προχωρήσει χωρίς ρητές εξασφαλίσεις από τη Γερμανία και τη Γαλλία. Που είναι μάλλον απίθανο να υπάρξουν.

Φυσικά, η κ. Angela Merkel και ο κ. Nicolas Sarkozy θα ενθουσιάζονταν εάν η Κίνα προχωρούσε σε μονομερή δράση. Μία τέτοια κίνηση, όμως, θα έβαζε το Πεκίνο σε δύσκολη θέση: από τη μία πλευρά θα υπήρχε ο κίνδυνος αντιδράσεων από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, ενώ από την άλλη δεν καταγράφεται πρόοδος προς τη δημοσιονομικά ενοποιημένη Ευρώπη, που τελικά απαιτείται για να διατηρηθεί το ευρώ.

Ας σκεφτούμε επίσης το ύψος των απαιτούμενων κεφαλαίων. Η στήριξη της Ελλάδας είναι ακριβή υπόθεση: Έχουν ήδη δαπανηθεί 110 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ και την Ε.Ε. και χρειάζονται επιπλέον 120 δισ. ευρώ. Θα πρέπει πραγματικά να πληρώσει η Κίνα αυτά τα χρήματα για να γίνει μία πλούσια οικονομία της αγοράς;

Είναι γεγονός ότι με τον τρόπο αυτόν θα ήταν δυνατόν να αγοράσει κάποιες προσωρινές φιλίες, που θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν όταν μία ακόμη χώρα θα ζητήσει από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου την επιβολή ποινών anti-dumping εναντίον της Κίνας. Θα μπορούσε επίσης με τον τρόπο αυτόν να δώσει ένα σαφές μήνυμα δέσμευσης ως προς τη θέληση της Κίνας να παίξει πιο εποικοδομητικό ρόλο στο διεθνές καπιταλιστικό σύστημα. Αυτές οι προκλήσεις, όμως, δεν αρκούν.

Ορισμένοι στοχαστές προτείνουν να δοθούν περισσότερα κίνητρα στην Κίνα. Στις διάφορες ιδέες περιλαμβάνονται μεγαλύτερος ρόλος στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα ή ακόμη και δεσμεύσεις ότι ο επόμενος επικεφαλής του ΔΝΤ θα είναι Κινέζος. Ακόμη και σε αυτό το σημείο, ωστόσο, η Κίνα μπορεί να μην είναι έτοιμη. Ως προς την πρώτη πρόταση, ας σκεφτούμε ότι αναφερόμαστε σε μία χώρα της οποίας το νόμισμα για αρκετό χρονικό διάστημα δεν θα είναι πλήρως ελεύθερο, ενώ ως προς τη δεύτερη υπάρχει σημαντικό έλλειμμα άξιων υποψηφίων.

Το πιο πιθανό αποτέλεσμα, κατά συνέπεια, είναι πως η Κίνα δεν θα ρισκάρει τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να στηρίξει το ευρώ. Μπορεί να αγοράσει κάποιες μικρές συμβολικές ποσότητες ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου, στο πλαίσιο μιας απατηλής δέσμευσης για το μέλλον της Ε.Ε. Εν κατακλείδι, όμως, η Κίνα είναι ξένο σώμα. Γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ αποσύρονται από τα ευρωπαϊκά θέματα, αλλά δεν είναι έτοιμη να αναλάβει τη θέση τους. Από την πλευρά του Πεκίνου, το ευρώ είναι ευρωπαϊκή υπόθεση. Και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να διορθώσουν μόνοι τους τα δικά τους λάθη.

*Ο κ. Yao Yang είναι διευθυντής και καθηγητής στο China Center for Economic Research στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.

© The Financial Times Limited 2011. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation