El-Erian: Γιατί απέτυχε η σύνοδος κορυφής

Ο γνωστός μεγαλοεπενδυτής τονίζει ότι τα κρίσιμα ζητήματα δεν απαντήθηκαν στη σύνοδο. Πιστεύει ότι η δημοσιονομική και η πολιτική ενοποίηση είναι ουσιώδεις. Επικίνδυνες οι διαρκείς αναβολές.

Δημοσιεύθηκε: 2 Ιουλίου 2012 - 12:03

El-Erian: Γιατί απέτυχε η σύνοδος κορυφής

Για μία ακόμη φορά, μετά από μία επώδυνη διαδικασία μάθησης και κινητοποιημένοι από τις καλύτερες προθέσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντήθηκαν σε μία έκτακτη σύνοδο. Ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις, αλλά για μία ακόμη φορά φαίνεται πως δεν είχαμε τη δραστική υπέρβαση που απαιτείται για να αντιμετωπιστεί η κρίση που κατατρώει την αξιοπιστία του ιστορικού εγχειρήματος ενοποίησης της Γηραιάς Ηπείρου.

Για να είμαι σαφής, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημεία. Κατά πρώτον, οι ηγέτες αναγνώρισαν την ανάγκη να προσδιορίσουν μακροπρόθεσμες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες -σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση των αρχικών σφαλμάτων στον σχεδιασμό της ευρωζώνης- θα παράσχουν μία ισχυρή βάση για αποτελεσματικά βραχυπρόθεσμα σταθεροποιητικά μέτρα. Κατά δεύτερον, ελπίζουν ότι θα βελτιώσουν τη λειτουργία των τοπικών τειχών προστασίας (όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας). Τρίτον, αυτά θα χρησιμοποιηθούν ως πλαίσιο για να μπορέσουν τα κράτη-μέλη να πετύχουν πιο ισορροπημένη εγχώρια πολιτική - με δράση τόσο στον αριθμητή της μεσοπρόθεσμης σταθερότητας (στα επίπεδα χρέους και στις πληρωμές εξυπηρέτησής του) όσο και στον παρονομαστή (στην πραγματική και προβλεπόμενη οικονομική ανάπτυξη).

Η πρόοδος δεν περιορίζεται με τον καθορισμό και την εφαρμογή των βημάτων πολιτικής. Η ουσία είναι πολύ πιο εποικοδομητική.

Οι ηγέτες αναγνωρίζουν τώρα ότι, ειδικότερα στον απόηχο της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης, η ευρωζώνη δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο στη βάση μιας νομισματικής ένωσης. Χρειάζεται επειγόντως μεγαλύτερη δημοσιονομική, τραπεζική και πολιτική ενοποίηση. Κάνουν κινήσεις για να σπάσουν τον φαύλο κύκλο ανάμεσα στις αδύναμες τράπεζες και στην πληγωμένη κρατική φερεγγυότητα. Αναγνωρίζουν επίσης ότι για να πετύχουν όλα αυτά θα πρέπει να συνδυάζονται από αναπτυξιακή πολιτική.

Οι θετικές ειδήσεις από τη σύνοδο ξεπέρασαν τις χαμηλές προσδοκίες των αγορών. Έτσι, η αρχική αντίδραση θα είναι ευνοϊκή, ειδικότερα καθώς οι επενδυτές τοποθετούνται για το τέλος του τριμήνου. Δεδομένου, όμως, ότι δεν υπάρχει η δραματική υπέρβαση, σύντομα ο κόσμος θα αρχίσει να ανησυχεί για μία ακόμη φορά μήπως οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κινούνται με τον ρυθμό που απαιτεί η κατάσταση.

Οι ενδείξεις από τη σύνοδο των Βρυξελλών δείχνουν ότι το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής παραμένει πολύ αργό, ειδικότερα καθώς προβλέπεται αύξηση των περίπλοκων και διασπαστικών συνθηκών. Η ιδέα για έναν χάρτη για τη δημοσιονομική ενοποίηση και για μία ενιαία ευρωπαϊκή εποπτική αρχή των τραπεζών μέχρι το 2012 στερείται επαρκή στοιχεία και δέσμευση. Τα τείχη προστασίας είναι πολύ μικρά, δεν έχουν ισχυρές γραμμές χρηματοδότησης και είναι από λειτουργική άποψη περίπλοκα. Οι χώρες εξακολουθούν να διαφωνούν ως προς τη δίκαιη ισορροπία μεταξύ χρηματοδότησης και μεταρρυθμίσεων.

Δεν είναι έκπληξη ότι ορισμένοι αξιωματούχοι ήδη υιοθετούν διαφορετικές ερμηνείες για όσα συμφωνήθηκαν. Αρκεί μία ματιά στις δηλώσεις από τη Φινλανδία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Επίσης, ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι δανειστές και οι οφειλέτες αισθάνονται βέβαιοι ότι μπορούν να συνεχίσουν να παίζουν το παιχνίδι του δειλού.

Αυτό είναι ένδειξη ότι οι πολιτικές επιπλοκές μπορεί να επιτείνουν τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές αποτυχίες. Δεδομένου ότι μέχρι τώρα οι πολιτικοί ηγέτες δεν ενημέρωσαν πλήρως τους πολίτες τους για τη σοβαρότητα της κατάστασης, τώρα δυσκολεύονται να πετύχουν την εγχώρια πολιτική στήριξη που απαιτείται για βιώσιμη λύση. Η εθνική ατζέντα δεν μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε τοπική και η έλλειψη αξιόπιστων αμοιβαίων διαβεβαιώσεων περιπλέκει την κατάσταση περισσότερο.

Έτσι, για μία ακόμη φορά, η ευρωπαϊκή σύνοδος θα μπορούσε να καταστεί αιτία απογοήτευσης. Εάν θεωρηθεί έτσι, τότε οι επιπτώσεις θα είναι πολύ σοβαρότερες από μία χαμένη ευκαιρία.

Κάθε καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του προβλήματος μεταφράζεται σε ακόμη μεγαλύτερη λίστα ενεργειών που θα πρέπει να γίνουν στο μέλλον και σε πιο ακριβό λογαριασμό. Χωρίς περαιτέρω πρόοδο, το κόστος δανεισμού για τις ευάλωτες χώρες θα παραμένει πολύ υψηλό. Οι εταιρικές επενδύσεις και τα σχέδια προσλήψεων θα αναβληθούν, επιτείνοντας την οικονομική επιβράδυνση. Οι ιδιώτες επενδυτές θα εξακολουθούν να είναι νευρικοί, εντείνοντας έτσι την αβεβαιότητα χρηματοδότησης και καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη τη διοχέτευση χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Με τέτοιες προοπτικές, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ένας θεσμός με πολύ μεγαλύτερη ευελιξία πολιτικής, θα βρεθεί σε δύσκολη θέση κατά την προσεχή σύνοδό της την επόμενη εβδομάδα. Εάν αγοράσει ομόλογα περιφέρειας (απευθείας ή μέσω νέων μακροπρόθεσμων επιχειρήσεων χρηματοδότησης), θα δώσει μόνο μία προσωρινή ανάσα. Εάν, όμως, μείνει άπραγη στο περιθώριο, τότε κινδυνεύει να επιδεινώσει την κατάσταση.

Χωρίς επιπρόσθετα μέτρα, θεωρώ ότι είναι αναπόφευκτο σε λίγο καιρό οι Ευρωπαίοι ηγέτες να συναντηθούν και πάλι... εκτάκτως. Και τότε οι προκλήσεις ενώπιόν τους θα είναι ακόμη πιο επαχθείς.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation