Πουλήστε χρυσό και σπουδάστε τα παιδιά!

Για όσους νιώθετε άβολα στις αγορές υπάρχει μια ολοφάνερη εναλλακτική: ρευστοποιήστε τον χρυσό σας, αγοράστε ένα ωραίο σπιτάκι, προσλάβετε λίγους εργάτες, στείλτε τα παιδιά στο κολέγιο και τρώτε πλούσιο πρωινό.

Δημοσιεύθηκε: 17 Αυγούστου 2012 - 07:40

Peter Tasker

Η τιμή του χρυσού έχει γίνει παράδοξα «αναίσθητη» σε παράγοντες που κατά κανόνα την εκτοξεύουν.

Η ευρωζώνη εξακολουθεί να περνά υπαρξιακή κρίση. Η ανάπτυξη ξεθωριάζει στις ΗΠΑ και στην Κίνα οι ρυθμιστές δείχνουν μπερδεμένοι και ίσως ανίκανοι να αντιδράσουν. Παράλληλα, καινούριες ζημίες και σκάνδαλα σε μεγάλες τράπεζες βγαίνουν στο φως κάθε εβδομάδα.

Όπως είναι λογικό, οι επενδυτές τρέχουν τρομοκρατημένοι. Η παγκόσμια τάση προς την ασφάλεια έχει προκαλέσει εισροές κεφαλαίων σε «ασφαλείς» αγορές κρατικών ομολόγων, κατεβάζοντας τα επιτόκιά τους σε μηδενικά επίπεδα.

Ωστόσο, παρά την απόλυτη καταιγίδα που πλήττει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, η τιμή του χρυσού παραμένει ψύχραιμη. Στην πραγματικότητα, μάλιστα, τον τελευταίο χρόνο η τιμή του κίτρινου μετάλλου συμπεριφέρεται ως «ριψοκίνδυνο» ενεργητικό, ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας συγχρονισμένα με τα χρηματιστήρια.

Είναι λογικό. Κατά το μεγαλύτερο διάστημα της ανθρώπινης ιστορίας, το πολύτιμο μέταλλο υπήρχε ως εναλλακτική στα συμβατικά χρηματοπιστωτικά προϊόντα, ένα «απόθεμα αξίας» πάνω στο οποίο μπορούσες να στηριχτείς σε καιρούς κρίσης και ύφεσης. Οι λάτρεις του χρυσού μπορεί να μην το παραδέχονται, αλλά αυτές οι εποχές έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Ο χρυσός έχει γίνει ένα ακόμη χρηματοπιστωτικό εργαλείο τόσο ευάλωτο στις μεταστροφές της επενδυτικής ψυχολογίας όσο και μια αναδυόμενη αγορά. Είναι συμβολικό για τη σύγχρονη κοινωνία ότι τα μεγαλύτερα exchange traded funds είναι επενδεδυμένα σε χρυσό, κι όχι σε μετοχές.

Γιατί, όμως, ξαφνικά υπάρχει σιγή στο καταφύγιο του χρυσού; Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι απλώς η τιμή του έγινε πολύ ακριβή.

Όλος ο χρυσός που εξορύχτηκε ποτέ στη Γη εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα, όμως συνεχίζει να υπάρχει επειδή είναι στείρος, στην κυριολεξία άχρηστος. Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί.

Στην τρέχουσα bull market η τιμή του χρυσού ανήλθε από τα 280$ στα 1.900$ μέσα σε 10 χρόνια. Είναι ένας ρυθμός ανατίμησης που αντιστοιχεί στις μεγαλύτερες φούσκες της Ιστορίας, όπως οι γιαπωνέζικες μετοχές στη δεκαετία του ’80, ο Nasdaq το ’90 και οι κινεζικές μετοχές πιο πρόσφατα.

Προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, η τιμή του χρυσού παραμένει σε απόσταση αναπνοής από το ιστορικό υψηλό του 1981. Μετά από εκείνο το ρεκόρ, εισήλθε σε 20ετή bear market, η οποία κατέληξε σε πτώση 80% σε πραγματικούς όρους και σε πολύ μεγαλύτερο κόστος σε «χαμένες ευκαιρίες» καθώς οι τιμές των άλλων χρηματιστηριακών ενεργητικών εκτινάχθηκαν.

Ακόμη και σήμερα η συνολική αξία όλης της αγοράς χρυσού που υπάρχει -η οποία όπως είπαμε παράγει μηδενική απόδοση- ξεπερνά τη συνολική κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων της Γερμανίας, της Κίνας και της Ιαπωνίας, μαζί με όλη την παραγωγική δυνατότητα που έχουν.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα pricedingold.com, ο χρυσός κινείται στα υψηλότερα επίπεδα 120 ετών (τουλάχιστον) σε σχέση με τις τιμές ακινήτων στις ΗΠΑ. Αναλόγως, κινείται σε υψηλό 74 ετών εν συγκρίσει με τους μισθούς στις ΗΠΑ, σε υψηλά πολλών γενεών σε σχέση με το σιτάρι, τον καφέ και το κακάο, ενώ παραμένει σταθερός συγκριτικά με το κόστος των σπουδών στο Yale κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα.

Δεν είναι τυχαίο όταν ο χρυσός εκτινάσσεται σε τέτοια ύψη. Για να εκδηλωθεί μια bull market τέτοιας κλίμακας πρέπει να επικρατεί ευρεία δυσαρέσκεια για τα άλλα χρηματοπιστωτικά ενεργητικά, για το τραπεζικό σύστημα και τον ίδιο τον καπιταλισμό. Αυτό συνέβη στα τέλη της δεκαετίας του ’70, όταν ο σοβιετικός επεκτατισμός και οι πικρές επιπτώσεις του πολέμου στο Βιετνάμ προκάλεσαν μεγάλη απογοήτευση για το μέλλον. Όταν ο χρυσός έφτασε σε ζενίθ το 1981, τόσο οι μετοχές όσο και τα ομόλογα ήταν φθηνά με βάση τα ιστορικά στάνταρ, έχοντας υποστεί μακροχρόνιες πτωτικές αγορές (bear markets).

Υπάρχουν ομοιότητες με το σημερινό πολιτικό και χρηματοοικονομικό τοπίο, αλλά και ορισμένες διαφορές. Τα ομόλογα είναι ακριβά. Αν έχει δίκιο ο Sidney Homer στο «History of Interest Rates», τα μακροπρόθεσμα επιτόκια είναι τόσο χαμηλά όσο ήταν και στην εποχή της Βαβυλώνας. Εν τω μεταξύ, βρισκόμαστε στο 12ο έτος της bear market στις μετοχές, αλλά το αμερικανικό χρηματιστήριο, το μεγαλύτερο στον κόσμο, δεν είναι φθηνό με βάση μακροπρόθεσμους δείκτες όπως ο συντελεστής Ρ/Ε, όπως φθηνές δεν είναι ούτε οι διάσημες αναδυόμενες αγορές.

Πού βρίσκεται, λοιπόν, το καταφύγιο που προσφέρει προστασία σε καιρούς αναταράξεων στις αγορές; Η απάντηση είναι: δεν υπάρχει. Τα πάντα μπορούν να εμπίπτουν στον ορισμό της επένδυσης, από τα αμφιλεγόμενα έργα μοντέρνας τέχνης μέχρι το μέταλλο που αφαιρούν οι κλέφτες από τις καμπάνες των εκκλησιών. Όμως, τα πάντα ενέχουν κίνδυνο.

Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, κάποιες επενδύσεις προσφέρουν περισσότερη αξία από άλλες. Στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία, η αισιοδοξία έχει εξαφανιστεί και οι δείκτες Ρ/Ε είναι χαμηλοί. Αυτές οι οικονομίες αντιμετωπίζουν σοβαρές προκλήσεις, όμως αυτό είναι αναπόφευκτο όταν τα επενδυτικά ενεργητικά είναι φθηνά. Ακόμη και σε έναν κόσμο χωρίς κέρδος κεφαλαίου, θα μπορούσε να επενδύσει κάποιος σε δυνατές μετοχές blue chips μόνο και μόνο για τη μερισματική τους απόδοση, που ιστορικά υπήρξε το βασικό συστατικό της επενδυτικής απόδοσης.

Για όσους νιώθετε άβολα στις αγορές, υπάρχει μια ολοφάνερη εναλλακτική: ρευστοποιήστε τον χρυσό σας, αγοράστε ένα ωραίο σπιτάκι, προσλάβετε λίγους εργάτες, στείλτε τα παιδιά στο κολέγιο και τρώτε πλούσιο πρωινό...

Ο Peter Tasker είναι αναλυτής της Arcus Research.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation