Πρόβλημα... υψηλής κερδοφορίας στις τράπεζες

Οι μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ παλεύουν με ένα δύσκολο πρόβλημα. Δεν είναι η εκτίναξη των κόκκινων δανείων, ούτε κάποιο κύμα κυβερνοεπιθέσεων ή μπαράζ αγωγών. Το πρόβλημα είναι πολύ πιο σοβαρό: κινδυνεύουν να αποκομίσουν πολύ μεγάλα κέρδη.

Η JPMorgan Chase εκτιμάται ότι θα καταγράψει κέρδη 25 δισ. δολ. φέτος – όσο περίπου είναι το ΑΕΠ της Παραγουάης – με απόδοση ιδίων κεφαλαίων τουλάχιστον 17%, που θα την επαναφέρει στα υψηλά επίπεδα του 2007.

Εάν το πολιτικό κλίμα ήταν διαφορετικό, τα στοιχεία αυτά θα προκαλούσαν πανηγυρισμούς. Τράπεζες όπως η JPMorgan και η Wells Fargo όχι μόνο επιβίωσαν από την κρίση, αλλά ευημερούν και πάλι όπως τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματά τους. Το ίδιο ισχύει ακόμη και για τη Citigroup και την Bank of America, οι οποίες έλαβαν συνολικά κρατική στήριξη 90 δισ. δολ. και φαίνεται πως έχουν βγει από τη μονάδα εντατικής θεραπείας, ξεκαθαρίζουν τις κακές τοποθετήσεις και ανταγωνίζονται για αύξηση των δραστηριοτήτων τους. Οι μετοχές τους καταγράφουν άνοδο 95% και 78% αντιστοίχως τους τελευταίους 12 μήνες.

Σε μία άλλη εποχή, η πλεονάζουσα ρευστότητα θα δινόταν στους μετόχους και στους εργαζόμενους. Το ήμισυ των εσόδων από το investment banking θα καταβαλλόταν στο προσωπικό και σχεδόν το 100% των κερδών – ορισμένες φορές και περισσότερο – θα διανεμόταν στους επενδυτές μέσω μερισμάτων και επαναγοράς μετοχών.

Με το κλίμα που επικρατεί τώρα, όμως, οι εορτασμοί πρέπει να είναι υποτονικοί και οι επικεφαλής των τραπεζών να δείχνουν μίζεροι. Από τα κέρδη που ανακοίνωσε η JPMorgan την Παρασκευή, μόλις το 31% προορίζεται για αμοιβές στο investment banking. Οι μέτοχοι, από την πλευρά τους, μπορεί να εκτιμούν την ταχεία άνοδο της μετοχής, αλλά δεν αναμένουν εντυπωσιακά μερίσματα, εν μέρει επειδή η Fed έχει μπλοκάρει τις γενναιόδωρες πληρωμές.

Οι συνετοί τραπεζίτες επιτείνουν το αρνητικό κλίμα – ο Jamie Dimon προειδοποίησε την Παρασκευή για «δραματική μείωση των κερδών από ενυπόθηκα δάνεια και εξέφρασε την αγωνία του μήπως οι ξένοι κλέψουν τις δουλειές των αμερικανικών επιχειρήσεων. Στο μέτωπο της κερδοφορίας, ένας προβληματισμένος αναλυτής επεσήμανε τα «εξαιρετικά καλά» αποτελέσματα και ρώτησε τον διευθύνοντα σύμβουλο της JPMorgan εάν θα μπορούσε να καυχηθεί λίγο. Ο κ. Dimon, που δεν είναι γνωστός για τη σεμνότητά του, δεν το έκανε.

Το πρόβλημα έγκειται στο εξής: οι τράπεζες έχουν δαπανήσει πολύ χρόνο, ενέργεια και κεφάλαια προειδοποιώντας για τις επιπτώσεις της εντεινόμενης εποπτείας. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, οι διεθνείς εποπτικές αρχές ζητούν όλο και περισσότερα κεφάλαια, όπως και επιπλέον χρέωση για τις μεγαλύτερες τράπεζες. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν κατά συνέπεια διπλασιάσει την κεφαλαιακή τους βάση, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις πέτυχαν τους στόχους της Βασιλείας ΙΙΙ έξι χρόνια νωρίτερα. Πού ακριβώς, όμως, είναι οι επιπτώσεις; Οι καλύτερες τράπεζες εξακολουθούν να καταγράφουν ρεκόρ κερδοφορίας.

Τώρα, οι αμερικανικές ρυθμιστικές αρχές και ο πολιτικός με νέα ορμή – πιθανότατα επειδή βρισκόμαστε σε απόσταση από την κρίση και οι τράπεζες δείχνουν πιο υγιείς – ζητούν ακόμη πιο σκληρούς ρυθμιστικούς κανόνες για τις τράπεζες. Μέσα στους επόμενους 12 μήνες, η Fed θα πλήξει τις τράπεζες με μπαράζ νέων μέτρων: αυστηρότερους κανόνες μόχλευσης με τους οποίους θα ζητά μεγαλύτερη κεφαλαιακή βάση έναντι τοποθετήσεων, απαίτηση για διακράτηση ελάχιστου ποσού μακροπρόθεσμου χρέους που θα χρησιμοποιείται για ανακεφαλαιοποίηση σε περίπτωση χρεοκοπίας της τράπεζας, νέο κεφαλαιακό φόρο σε όσες στηρίζονται υπερβολικά σε βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση χονδρικής και απαγόρευση του proprietary trading ή αλλιώς επιβολή του κανόνα Volcker.

Όλα αυτά βρίσκονται καθ' οδόν, είναι σοβαρά μέτρα και οι τράπεζες τα φοβούνται. Υπάρχει η πιθανότητα οι βουλευτές να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο, ανακτώντας επί παραδείγματι τον κανόνα που επέβαλε διαχωρισμό μεταξύ επενδυτικής και λιανικής τραπεζικής, γνωστό και ως νομοθεσία Glass – Steagall. Υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν έχουν διευκρινιστεί ως προς το πόσο επώδυνος θα είναι ο νέος γύρος κανονισμών για τις τράπεζες.

Καθώς όμως προχωρά η περίοδος ανακοινώσεων αποτελεσμάτων, τα καταστροφικά σενάρια για τις τράπεζες δείχνουν όλο και πιο αβάσιμα. Το Financial Services Roundtable είπε την προηγούμενη εβδομάδα ότι εάν οι απαιτήσεις μόχλευσης αυξηθούν κατά μία ή δύο ποσοστιαίες μονάδες τότε θα υπάρξει σημαντικό πισωγύρισμα στην ανάκαμψη. Είναι ένας αμφίβολος ισχυρισμός.

Μία ιδιαίτερα ακριβής έρευνα καταλήγει στο ότι οι ρυθμιστικές απαιτήσεις αυξήθηκαν κατά 117% τους τελευταίους 12 μήνες, αναγκάζοντας τις τράπεζες να αυξήσουν το προσωπικό που ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα κατά 2-3 άτομα! Όσο ανόητα κι αν μοιάζουν αυτά τα νούμερα, γεγονός είναι ότι οι ρυθμιστικές εξελίξεις είναι πρόκληση για τις μικρές τράπεζες. Αυτό, όμως, απλώς επισημαίνει την αργή αλλά σταθερή διαδικασία ολοκλήρωσης στον κλάδο, όπου η JPMorgan, η Wells Fargo και οι μεγάλοι ανταγωνιστές τους απολαμβάνουν μεγαλύτερο μερίδιο, ενώ οι μικρότεροι καταρρέουν.

Υπάρχουν σύννεφα στον ορίζοντα. Ο κ. Dimon δεν μπλόφαρε όταν προειδοποίησε για την επιβράδυνση στον τομέα ενυπόθηκων δανείων. Η έξοδος της Fed από τις αγορές θα απομακρύνει ένα βασικό στήριγμα.

Η μόνη ελπίδα των τραπεζών είναι πως οι ρυθμιστικές αρχές και οι πολιτικοί θα δώσουν μεγαλύτερη σημασία σε αυτές τις ζοφερές απειλές από ό,τι στα αισιόδοξα στοιχεία των ρόδινων ισολογισμών τους.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation