Η «παγίδα» του χρυσού στα χρηματιστήρια

Επιχειρήματα υπέρ των μεγάλων στοιχημάτων στον χρυσό δεν υπάρχουν. Οι αμερικανικές μετοχές υπήρξαν πραγματικό χρυσωρυχείο φέτος. Τα χρυσωρυχεία όμως όχι. Μέσα σε ένα χρηματιστηριακό ράλι που είναι αξιοπρόσεκτο τόσο για την ομοιογένειά του όσο και για την ισχύ του, η υποαπόδοση (underperformance) των τίτλων χρυσωρυχείων ξεχωρίζει ακόμη περισσότερο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αξίζει και να αγοραστούν.

Η πτώση της τιμής του χρυσού είναι πασίγνωστη. Έφτασε σε ζενίθ πριν από περίπου δύο χρόνια κι έχει έκτοτε υποχωρήσει κατά το ένα τρίτο και πλέον. Παραμένει πολύ χαμηλότερα τόσο από τη μακροπρόθεσμη, όσο και από τη βραχυπρόθεσμη τάση του.

Επειδή όμως το ξεπούλημα αυτό έπεται μιας ανοδικής αγοράς (bull market) που διήρκεσε πάνω από μία δεκαετία και έχει τον επαναφέρει εκεί όπου βρισκόταν μόλις το 2009, δεν υπάρχει καμία προφανής αιτία για να αναμένουμε ανάκαμψη.

Η τιμή του χρυσού παραμένει τετραπλάσια από το επίπεδο όπου βρισκόταν όταν ξεκίνησε το ράλι τιμών το 2000, οπότε αυτή βρισκόταν κάτω από τα 300 δολ. ανά ουγκιά. Η πτώση του το τελευταίο 12μηνο υπήρξε δριμεία και τοποθετεί την τιμή σε επίπεδα χαμηλότερα από την ομαλή κατά δύο στάνταρ αποκλίσεις, γεγονός που εκπέμπει σήμα «αγοράς». Όμως, αυτός ο ίδιος συντελεστής παρήγαγε τέσσερα σινιάλα «πώλησης» την τελευταία δεκαετία και τα τρία πρώτα αποδείχθηκαν παραπλανητικά.

Οι αιτίες για το ξεπούλημα στον χρυσό είναι επίσης γνωστές. Οι αγορές χρυσού έγιναν ως στοίχημα ότι η απεριόριστη νομισματική χαλάρωση της Federal Reserve και άλλων κεντρικών τραπεζών θα οδηγήσει σε πληθωρισμό. Το τελευταίο έτος, έχει δημιουργηθεί η αίσθηση ότι οι κεντρικές τράπεζες θα μπορέσουν να αρχίσουν να ανακαλούν τις ακραίες στρατηγικές παροχής ρευστότητας, χωρίς να πυροδοτήσουν πληθωρισμό. Έτσι, αυτά τα... στοιχήματα ανακαλούνται και τα exchange traded funds πρωταγωνιστούν στις πωλήσεις.

Παράλληλα, οι φόβοι για την οικονομία της Ινδίας επιτείνουν τα προβλήματα του χρυσού. Η ζήτηση από την κοσμηματοποιία της Ινδίας έχει παίξει βασικό ρόλο στις κινήσεις του χρυσού.

Οπότε, εκτός κι αν η αγορά κάνει λάθος με τις προβλέψεις της για τις κεντρικές τράπεζες και τον πληθωρισμό, δεν υπάρχουν πολλοί λόγοι να περιμένουμε ανάκαμψη της τιμής του μετάλλου.

Η βουτιά των χρυσωρυχείων

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τις μετοχές των μεταλλείων χρυσού; Η εμφάνισή τους υπήρξε καταστροφική από κάθε άποψη. Η Barrick Gold, μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο βάσει όγκου, έχει διολισθήσει 72% από το ζενίθ του 2011 και η τιμή κινείται στα επίπεδα του 1992. Η Newmont Mining έχει υποχωρήσει 68%, σε επίπεδα 1987. Το fund χρυσού και πολύτιμων μετάλλων του US Global Investors, ένα από τα πιο διάσημα funds του κλάδου, έχει υποχωρήσει 67% σε τρία χρόνια, επιστρέφοντας στα επίπεδα όπου βρισκόταν το 2008 μετά την κατάρρευση της Lehman.,

Βεβαίως, τα χρυσωρυχεία αποτελούν μοχλευμένη επένδυση πάνω στην τιμή του χρυσού. Τα προβλήματά τους όμως δεν περιορίζονται εκεί. Στη δεκαετία 2000-2010 ο δείκτης χρυσωρυχείων του FTSE είχε ενισχυθεί σχεδόν τόσο όσο και η τιμή του μετάλλου (368% σε σύγκριση με 378%), ακόμη και μετά τα μερίσματα. Οι μετοχές των χρυσωρυχείων άρχισαν να έχουν υποαπόδοση (underperform) σε σχέση με την τιμή του χρυσού έναν χρόνο πριν το ζενίθ του πολύτιμου μετάλλου.

Τα τρία τελευταία χρόνια, έχουν χάσει 64% σε σύγκριση με πτώση 12% της τιμής του χρυσού. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές ακολούθησαν την ανοδική πορεία της τιμής του μετάλλου, αλλά στην πτώση διολίσθησαν ταχύτερα. Δεν ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα γι' αυτούς.

Ποιο ήταν το πρόβλημα; Ο Frank Holmes, διευθύνων σύμβουλος του US Global Investors, προφανώς δυσαρεστημένος με τον κλάδο αυτήν τη στιγμή, σχολιάζει ότι οι εταιρίες δανείστηκαν για να χρηματοδοτήσουν νέες επενδύσεις με την προοπτική ότι θα συνεχιστεί η άνοδος του χρυσού. Έπαιξαν κακό πολιτικό παιχνίδι, υποχρεώνοντας διάφορες αφρικανικές κυβερνήσεις να επιβάλουν πρόσθετους φόρους. Και στο περιβάλλον που επικράτησε μετά την κρίση, όπου οι επενδυτές αναζητούσαν την απόδοση πάνω απ' όλα, αρκετές ήταν εκείνες που δεν κατάφεραν να πληρώσουν γενναιόδωρο μέρισμα.

Αυτά τα λάθη είναι δύσκολο να διορθωθούν σήμερα. Η κατάληξη της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου της Barrick την περασμένη εβδομάδα, κατά την οποία οι ανάδοχοι έμειναν με αζήτητες μετοχές στο χέρι, δείχνει ότι δεν υπάρχει μεγάλη όρεξη στην αγορά να βοηθήσει τα μεταλλεία να καταστήσουν πιο ελαφρύ το δανειακό τους βάρος.

Οι πιθανότητες ανάκαμψης

Πόσες πιθανότητες ανάκαμψης υπάρχουν; Οι λάτρεις του χρυσού θα αποδειχθεί ότι έχουν δίκιο αν οι στρατηγικές των κεντρικών τραπεζών προκαλέσουν πληθωρισμό. Ο χρυσός θα μπορούσε να ανακάμψει, αν αποδειχθεί ότι οι αγορές έκαναν λάθος για την ανάκληση της ρευστότητας της Fed ή αν η Ινδία σημειώσει δυναμική ανάκαμψη.
Σε ευρύτερο πεδίο, όμως, δεν υπάρχουν επιχειρήματα για μεγάλα στοιχήματα στον χρυσό.

Εκτός από την άνοδο στην τιμή του πολύτιμου μετάλλου, οι επενδυτές που κρατούν μεταλλευτικές μετοχές προφανώς ελπίζουν ότι θα επιτύχουν να φέρουν την ανάκαμψη οι αλλαγές στις διοικήσεις και στα διοικητικά συμβούλια των εταιριών. Πολλοί διευθύνοντες σύμβουλοι του κλάδου έχουν ήδη αντικατασταθεί. Πολύ πρόσφατα ο John Thornton, που υπήρξε από τα επιφανέστερα στελέχη της Goldman Sachs, αναλαμβάνει πρόεδρος της Barrick αντικαθιστώντας τον Peter Munk.

Η αγορά δεν δείχνει να έχει διάθεση να επενδύσει σε τέτοιες αλλαγές αυτήν τη στιγμή. Ο κ. Holmes παραδέχεται ότι οι μετοχές χρυσού πιθανότατα θα ανακάμψουν μόνο όταν οι διοικήσεις αποδείξουν ότι έχουν περιορίσει τα κόστη και αρχίσουν να βελτιώνουν την ταμειακή τους ρευστότητα - σημείο στο οποίο πιθανόν θα φτάσουν τον επόμενο χρόνο. Όμως μετά από τόσο δραματικές πτώσεις, και μάλιστα με τη συνοδεία του ίδιου του χρυσού, τα χρυσωρυχεία για την ώρα μοιάζουν με παγίδες αξίας και με τίποτε άλλο.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation