Γιατί η συμφωνία με το Πεκίνο δεν είναι θρίαμβος του Πούτιν

Η Ρωσία, η Κίνα και οι ΗΠΑ εδώ και καιρό έχουν σχηματίσει αυτό που οι διπλωμάτες αποκαλούν στρατηγικό τρίγωνο στις διεθνείς σχέσεις. Η Ιστορία δείχνει πως αν ένα-δύο από αυτά τα τρία κράτη σχηματίσουν μία ισχυρή διμερή συνεργασία, τότε το τρίτο κινδυνεύει με απομόνωση στα μεγάλα τρέχοντα θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Το πιο ισχυρό παράδειγμα για το πώς λειτουργεί αυτό το γεωπολιτικό δίκτυο ήταν το αιφνιδιαστικό «άνοιγμα προς την Κίνα» που έκανε ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον το 1972. Η επαναπροσέγγιση Ουάσιγκτον - Πεκίνου έπιασε εξαπίνης τη Σοβιετική Ένωση και βοήθησε τη Δύση να ασκήσει πιέσεις στην ΕΣΣΔ στα τελευταία στάδια του Ψυχρού Πολέμου.

Τώρα, οι ΗΠΑ είναι εκείνες που απομονώνονται από το τρίγωνο. Έχουν υιοθετήσει αρνητική στάση απέναντι τη Ρωσία και την Κίνα κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία αλλά και με τις κατηγορίες για κινεζική κατασκοπεία στον κυβερνοχώρο. Η Μόσχα και το Πεκίνο απαντούν συμμετέχοντας σε μία διπλωματική προσέγγιση που απειλεί να φέρει στο περιθώριο τις ΗΠΑ και να περιπλέξει τη δυτική διπλωματία.

Την Τετάρτη, η Ρωσία και η Κίνα υπέγραψαν 30ετή συμφωνία φυσικού αερίου που εκτιμάται ότι αγγίζει τα 400 δισ. δολ. Είναι η πιο σημαντική ένδειξη για την ενίσχυση της σινορωσικής σχέσης. Οι ακριβείς λεπτομέρειες του συμφώνου -που υπογράφηκε κατά τη διάρκεια της συνόδου στη Σαγκάη από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και τον πρόεδρο Ξι Ζιπίνγκ- παραμένουν μυστικές. Μετά από μία δεκαετία αποτυχημένων διαπραγματεύσεων, η σύναψη της συμφωνίας παρουσία των δύο ηγετών υπογραμμίζει τη σημασία που δίνουν και οι δύο χώρες στις διμερείς τους σχέσεις.

Για τον πρόεδρο Ξι, η συμφωνία παρέχει μία ακόμη πηγή φυσικού αερίου για την κινεζική οικονομία που διψά για ενέργεια. Για τον κ. Πούτιν, η αξία της συμφωνίας είναι πολύ ευρύτερη. Καθώς ξέσπασε η κρίση στην Ουκρανία, η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της στην Ευρώπη προσπάθησαν να απομονώσουν το Κρεμλίνο με στοχευμένες κυρώσεις ως αντίποινα για τη ρωσική επιθετικότητα.

Με την υπογραφή αυτής της συμφωνίας, ο Πούτιν μπορεί να υποστηρίξει -τόσο στη διεθνή κοινότητα όσο και στον λαό της ίδιας του της χώρας- ότι έχει μία νέα ισχυρή συμμαχία προς Ανατολάς.

Όμως, θα πρέπει να είναι προσεκτικός με αυτήν την ύβρη. Αυτή η συμφωνία δεν είναι σε καμία περίπτωση θρίαμβος για το Κρεμλίνο και δεν συνεπάγεται σοβαρή στροφή στις στρατηγικές σχέσεις της Ρωσίας. Αν μη τι άλλο, υπογραμμίζει την εντεινόμενη οικονομική αποδυνάμωση της Μόσχας.

Ακόμη και με αυτήν τη συμφωνία, το σύνολο του φυσικού αερίου που θα πουλά η Ρωσία στην Κίνα στο τέλος της δεκαετίας θα είναι λιγότερο από το 25% που πουλά τώρα στην Ευρώπη. Αυτό σημαίνει πως η μοίρα της Gazprom, του ρωσικού ενεργειακού γίγαντα, θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ευρώπη για αρκετά χρόνια. Η δήλωση των κρατών της Ε.Ε. ότι θέλουν να μειώσουν την ενεργειακή τους εξάρτηση από τη Ρωσία ως αποτέλεσμα της ουκρανικής κρίσης προκαλεί κατά συνέπεια συνεχή πίεση στο Κρεμλίνο και περιορίζει τους διεθνείς του χειρισμούς.

Επίσης, η συμφωνία δεν καθιστά ούτε στο ελάχιστο ισότιμους εταίρους την Κίνα και τη Ρωσία. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας παραμένει πάνω από το 7%, ενώ η ρωσική οικονομία είναι στάσιμη. Η Κίνα μπορεί να θέλει το ρωσικό φυσικό αέριο, όμως έχει και άλλες πιθανές πηγές, όπως το Τουρκμενιστάν, τη Μιανμάρ, την Αυστραλία και το Κατάρ.

Η εποχή κατά την οποία η Κίνα εξαρτιόταν από τα βιομηχανικά προϊόντα, τα όπλα και την τεχνολογία της Ρωσίας έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Αντιθέτως, οι Κινέζοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι το διμερές εμπόριο με τις ΗΠΑ είναι τριπλάσιο από τις εμπορικές ροές με τη Ρωσία.

Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να νιώθει άνετα με την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι σχέσεις της με το Πεκίνο και τη Μόσχα. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου γύρισε την πλάτη σε έναν εποικοδομητικό διάλογο με τη Δύση και προτίμησε μία σχέση με την Κίνα κατά την οποία η Ρωσία θα είναι πάντα ο μικρός εταίρος και ο πάροχος των πρώτων υλών. Αυτό είναι ταπεινωτικό αποτέλεσμα για έναν λαό με τόσο υπερήφανη Ιστορία.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation