Γάζα: Κερδισμένοι και χαμένοι μετά την εκεχειρία

Ισραήλ και Παλαιστίνιοι συμφώνησαν σε μια κατάπαυση πυρός με ανοικτή ημερομηνία για τον τερματισμό της επιχείρησης «Protective Edge», της μακροβιότερης και πλέον αιματηρής από τις τρεις ισραηλινές επιχειρήσεις κατά της Χαμάς στην Γάζα μετά το 2009.

Σε ένα πόλεμο όπου σκοτώθηκαν πάνω από 2.100 Παλαιστίνιοι και 70 Ισραηλινοί, προκλήθηκαν τεράστιες υλικές ζημιές στην Γάζα και διαταράχθηκε η ζωή χιλιάδων ανθρώπων στο νότιο Ισραήλ, είναι δύσκολο να πεις ότι κάποια από τις δυο πλευρές κέρδισε.

Αναμφισβήτητα και οι δυο πλευρές βρίσκονται πίσω εκεί που ξεκίνησαν όλα: η συμφωνία εκεχειρίας δείχνει να είναι μια «ανταλλαγή ησυχίας», παρόμοια αυτής με την οποία ολοκληρώθηκε η προηγούμενη σύγκρουση το 2012, την οποία αμφότερες οι πλευρές αργότερα έσπασαν. Αποφάσεις για σημαντικά θέματα που έθεσαν οι Παλαιστίνιοι, ένα νέο λιμάνι, απελευθέρωση κρατουμένων, άρση του αποκλεισμού από το Ισραήλ και την Αίγυπτο, θα εξεταστούν τον επόμενο μήνα, υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει τηρηθεί η εκεχειρία.

Παρ’ όλα αυτά είναι δυνατόν να συζητηθεί το ποιος πήγε καλά και ποιος βγαίνει από την σύγκρουση αποδυναμωμένος.

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Χαμάς: Πριν την επιχείρηση, το ισλαμικό κίνημα που κυβερνά τη Γάζα ήταν στη γωνία. Πολιτικά απομονωμένο, υπό πτώχευση, αδυνατώντας να πληρώσει τους Δημόσιους υπάλληλους, πιέζονταν από τη συγκυρία να συμφιλιωθεί με τον ανταγωνιστή της, την Φατάχ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο πόλεμος ήταν μια καλοδεχούμενη εξέλιξη. Η Χαμάς για τρίτη φορά σε πέντε χρόνια αντιμετώπισε έναν από τους καλύτερους στρατούς στον κόσμο και κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία. Σωστά υπολόγισε ότι οι ισραηλινοί δεν θα εμπλακούν σε μια μακρύτερη και ακόμα ποιο αιματηρή χερσαία σύγκρουση προκειμένου να την ανατρέψουν. Οι ρουκέτες, που κατασκευάστηκαν με κόπο μέσα από πολυετείς προσπάθειες και παρά το εμπάργκο, έστελναν τους ισραηλινούς στα καταφύγια, σκότωσαν έξι πολίτες και επέβαλαν τον Ιούλιο την διακοπή των πτήσεων προς το Τελ Αβιβ για δυο ημέρες.

Αν και μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της Χαμάς έχει εξαντληθεί και πολλά από τα τούνελ καταστράφηκαν, η σύγκρουση που οδήγησε σε εκεχειρία με το Ισραήλ πιστώνεται από πολλούς οπαδούς της ως νίκη. Όπως και μετά την αντίστοιχη επιχείρηση του 2012, η Χαμάς, αν το επιλέξει, μπορεί να ξεκινήσει τα χτυπήματα με ρουκέτες. Όταν η σκόνη καταλαγιάσει και οι καταστροφές που προκλήθηκαν γίνουν εμφανείς στους Παλαιστίνιους, αυτοί μπορεί να στραφούν κατά της Χαμάς. Δεν υπάρχουν ακόμα σημάδια, όμως, ότι αυτό συμβαίνει.

Η Δεξιά στο Ισραήλ: Κατά τη διάρκεια του πολέμου οι δεξιοί αντίπαλοι του Μπέντζαμιν Νετανιάχου συχνά έδειχναν ότι βρίσκονταν σε προεκλογική εκστρατεία, καθώς ανοικτά κατηγόρησαν τον πρωθυπουργό ότι δεν παίρνει σκληρότερα μέτρα κατά της Χαμάς. Ο Α. Λίμπερμαν ακραίος δεξιός εθνικιστής και υπουργός εξωτερικών, ηγήθηκε όσων ζητούσαν την ανακατάληψη της Γάζας, μια κίνηση που οι περισσότεροι στρατιωτικοί αναλυτές και ο Νετανιάχου πιστεύουν ότι συνοδεύεται από απαράδεκτα υψηλά ρίσκα. Ο Ν. Μπένετ ζήτησε να σταματήσουν οι συζητήσεις με την Χαμάς για εκεχειρία και την αποκάλεσε μια «δολοφονική τρομοκρατική οργάνωση». Ηταν μεταξύ των μελών της κυβέρνησης που φέρονται να ζήτησαν να γίνει ψηφοφορία μεταξύ των συμβούλων του Νετανιάχου για την πρόταση εκεχειρίας της Τρίτης (στο τέλος δεν πραγματοποιήθηκε).

Αν μπορούμε να εμπιστευτούμε τις δημοσκοπήσεις η επιχείρηση αποκάλυψε ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί είναι πολεμοχαρής και βαθιά σκεπτικοί για τους Αραβες γείτονές τους σε ότι αφορά θέματα ασφάλειας. Αυτό μπορεί να μεταφραστεί σε μεγαλύτερη στροφή προς τα δεξιά στις Ισραηλινές εκλογές, όποτε αυτές γίνουν. Σε θέματα ασφάλειας, ο Νετανιάχου θεωρείται κεντρώος και τόσο αυτός, όσο και άλλοι κοντινοί του μετριοπαθείς, όπως ο υπουργός Οικονομικών Υ. Λαπίντ, πιθανότατα θα υποφέρουν στις κάλπες.

Ατσάλινος Θόλος: Η χρηματοδοτούμενη από τις ΗΠΑ πυραυλική ασπίδα του Ισραήλ εκπλήρωσε την αποστολή της κατά τη διάρκεια της διένεξης, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά πως είναι ένα στρατηγικό όπλο που έχει αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού. Η Χαμάς και οι άλλες ένοπλες ομάδες εκτόξευσαν πάνω από 4.600 ρουκέτες και όλμους προς πόλεις και χωριά του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων του Τελ Αβίβ και του Ισραήλ. Μόνο έξι πολίτες σκοτώθηκαν, κυρίως σε κοινότητες δίπλα από τα σύνορα της Γάζας, όπου ο Ατσάλινος Θόλος δεν μπορεί να απαντήσει άμεσα. Σύμφωνα με την πολεμική αεροπορία του Ισραήλ, ο Ατσάλινος Θόλος είχε 90% ποσοστό επιτυχίας στην αναχαίτιση ρουκετών. Η Rafael, η ισραηλινή εταιρεία που εξέλιξε τον Ατσάλινο Θόλο, υποστηρίζει πως έχει παρατηρήσει «αυξημένο ενδιαφέρον» για το προϊόν της εξαιτίας της επιχείρησης «Protective Edge». Ενώ η εταιρεία δεν έχει αναφερθεί σε πιθανούς πελάτες, μπορεί να υποθέσει κανείς ότι η πυραυλική ασπίδα μπορεί να βρει πελάτες σε μέρη που απειλούνται από ρήξη ρουκετών από κοντινή απόσαση, όπως η Νότιος Κορέα και η κεντρική Ευρώπη.

ΧΑΜΕΝΟΙ

Μπέντζαμιν Νετανιάχου: Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ ξεκίνησε τον πόλεμο με ενθουσιώδη στήριξη, τόσο προς τον ίδιο όσο και προς τους στόχους της επιχείρησης για την αποδυνάμωση της Χαμάς και την διακοπή της ρίψης ρουκετών. Η δημοτικότητα του κορυφώθηκε όταν το Ισραήλ έστειλε στρατιώτες στη Γάζα για να καταστρέψουν τα τούνελ που χρησιμοποιεί η Χαμάς για να μεταφέρει ανθρώπους και υλικά. Αλλά καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν, φτάνοντας τις επτά εβδομάδες, ο κ. Νετανιάχου αντιμετώπισε σκληρή κριτική και από τις δύο πλευρές του πολιτικού φάσματος, επειδή επέτρεψε στη Χαμάς να έχει το πάνω χέρι σε διαδοχικές συμφωνίες εκεχειρίας που στη συνέχεια καταρρίφθηκαν από την οργάνωση. Ο ηγέτης του Ισραήλ αποδείχτηκε επίσης αδύναμος και μέσα στην ίδια του την κυβέρνηση, με υπουργούς να τον αμφισβητούν μέσω διαρροών στον τύπο και να διαφωνούν για τους χειρισμούς του. Αντιδράσεις υπήρξαν και στο Νότιο Ισραήλ, όπου οι ρήψεις ρουκετών και όλμων ήταν πιο έντονες. Οι διαμορφωτές γνώμης του Ισραήλ υποστηρίζουν ότι η επιχείρηση «Protective Edge» σηματοδότησε την αρχή της επόμενης προεκλογικής καμπάνιας του Ισραήλ.

Μαχμούντ Αμπάς: Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος θα μπορούσε να βγει από τον πόλεμο αυτό ως νικητής, αν προχωρούσε το σχέδιο του να συμφιλιώσει την Χαμάς και να διεξάγει εκλογές για να εγκαθιδρύσει μια κυβέρνηση ενότητας για την Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Υπήρξαν στιγμές κατά τη διάρκεια του πολέμου που ο κ. Αμπάς εμφανίστηκε ως μια αρχηγική φιγούρα, όπως όταν ανακοίνωσε ο ίδιος σε τηλεοπτικό διάγγελμα την Τρίτη την συμφωνία για εκεχειρία. Αλλά τις περισσότερες φορές, ο Παλαιστίνιος ηγέτης και οι εταίροι του στην Δυτική Όχθη έδειχναν περιθωριοποιημένοι, καθώς οι κάτοικοι της Γάζας και οι ηγέτες της Χαμάς πλήρωναν βαρύ φόρο αίματος. Οι επόμενοι μήνες θα δείξουν κατά πόσον ο Παλαιστίνιος ηγέτης μπορεί να κρατήσει τον έλεγχο σε έναν λαό που είναι εξαγριωμένος από τις αδύναμες οικονομικές προοπτικές και την κωλυσιεργία του Ισραήλ για την επίτευξη ειρήνης. Οι θορυβώδεις πανηγυρισμοί για την εκεχειρία στην υπό κατοχή Ανατολική Ιερουσαλήμ δείχνουν πως η στρατηγική της Χαμάς έχει πολλούς υποστηρικτές και πέρα από την Γάζα.

ΗΠΑ: Ο Τζον Κέρι, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δεν ήταν ποτέ μια αγαπητή φιγούρα στο Ισραήλ και είναι λιγότερο αγαπητός μετά την επιχείρηση «Protective Edge». Kατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα, δέχθηκε κριτική γιατί επένδυσε χρόνο και προσπάθεια σε μια πρόταση εκεχειρίας που ετοίμασαν η Τουρκία και το Κατάρ, σύμμαχοι της Χαμάς που δεν χαίρουν της εμπιστοσύνης των πολιτών και των ηγετών του Ισραήλ. Όταν ανέλαβε η Αίγυπτος, οι προσπάθειες των ΗΠΑ έπαιξαν πράγματι ρόλο στην επίτευξη της εκεχειρίας της Τρίτης και για να είμαστε δίκαιοι με τον κ. Κέρι, ακόμα και οι πιο προικισμένοι ηγέτες θα δυσκολεύονταν να διασφαλίσουν μια συνάντηση για το μέλλον της Γάζας μεταξύ εκπροσώπων του Ισραήλ, της Αιγύπτου και των Παλαιστινιακών οργανώσεων. Αλλά η αμερικάνικη πολιτική αξιοπιστία στην Μέση Ανατολή δέχτηκε ακόμα ένα χτύπημα στο κρίσιμο ισραηλινοπαλαιστινιακό άξονα.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation