Οι κυβερνήσεις «απειλούν» τα μεγαλεπήβολα σχέδια της ΕΚΤ

Αυτήν την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποκαλύψει τις λεπτομέρειες του σχεδίου της για να σώσει την ευρωζώνη από την οικονομική στασιμότητα, αγοράζοντας τίτλους του ιδιωτικού τομέα αξίας εκατοντάδων δισ. ευρώ. Ωστόσο, ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα αναφορικά με αυτές τις αγορές εγγυημένων τίτλων, γνωστών και ως assed backed securities (ABS), θα παραμείνει αδιευκρίνιστο για κάποιο χρονικό διάστημα.

Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ συνεδριάζει στη Νάπολη όπου αναμένεται να ανακοινώσει ποια ABS και ποια καλυμμένα ομόλογα σχεδιάζει να αγοράσει η κεντρική τράπεζα για να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη και να ενισχύσει τον πληθωρισμό. Οι αγορές αυτές θα λειτουργήσουν παράλληλα με το πρόγραμμα TLTRO, που περιλαμβάνει την προσφορά φθηνών τετραετών δανείων και θα οδηγήσουν στην αύξηση του ισολογισμού της ΕΚΤ κατά περίπου 1 τρισ. ευρώ μέχρι τα τέλη του 2016.

Θα λείπει όμως μία ζωτική πληροφορία για την επιτυχία του προγράμματος. Οι κυβερνήσεις είναι εκείνες που θα καθορίσουν εάν η ΕΚΤ μπορεί να αγοράσει λίγο πιο επικίνδυνους τίτλους, τους αποκαλούμενους «τίτλους ενδιάμεσης εξασφάλισης» (mezzanine tranches). Καθώς η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ακόμη αναλάβει καθήκοντα, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είναι μάλλον απίθανο να συζητήσουν το θέμα πριν από τα τέλη Οκτωβρίου και η τελική απόφαση θα έρθει κάποιες εβδομάδες αργότερα. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν πως η Γερμανία και η Γαλλία δεν θα στηρίξουν το σχέδιο.

Ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε στις αρχές του μήνα πως η κεντρική τράπεζα θα αγοράσει τους ασφαλέστερους τίτλους (senior tranches). Η ΕΚΤ διστάζει να αναλάβει υπερβολικά μεγάλο κίνδυνο στον ισολογισμό της. Για να αποφευχθεί αυτό, ο κ. Ντράγκι είπε πως η ΕΚΤ θα αγοράσει τίτλους ενδιάμεσης εξασφάλισης μόνο εάν οι κυβερνήσεις εγγυηθούν στην περίπτωση ζημίας.

Πριν ακόμη ανακοινωθούν οι λεπτομέρειες του νέου προγράμματος, υπάρχουν ενδείξεις ότι η αγοραστική ορμή της ΕΚΤ δίνει ανάσα ζωής σε μία αγορά που ήταν ετοιμοθάνατη από το αποκορύφωμα της χρηματοοικονομικής κρίσης, το 2008. Τα spreads περιορίζονται και επενδυτές που μέχρι πρότινος απέφευγαν τη συγκεκριμένη αγορά, όπως τα κρατικά επενδυτικά ταμεία και άλλες κεντρικές τράπεζες, έχουν δείξει ανανεωμένο ενδιαφέρον.

Ο David Coney, επικεφαλής του τμήματος στρατηγικής ABS της Nomura, δήλωσε: «Η στήριξη της ΕΚΤ επαναφέρει τη 'νομιμότητα' στην ευρωπαϊκή αγορά ABS».

Ο κ. Ντράγκι τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές τιτλοποιήσεις αποδείχθηκαν πολύ πιο ασφαλείς επενδύσεις από τους αντίστοιχους αμερικανικούς τίτλους, που διαχέουν τα προβλήματα της αμερικανικής αγοράς ενυπόθηκων δανείων στο υπόλοιπο χρηματοοικονομικό σύστημα, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται όλος ο κλάδος «τοξικός βάλτος».

Παρ' όλα αυτά, αν και το ποσοστό των χρεοκοπιών είναι πολύ μικρότερο στη Γηραιά Ήπειρο, η ευρωπαϊκή αγορά, από το 2008 παραμένει υποτονική. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ ίσως δυσκολευθεί να αγοράσει αρκετά ABS ώστε να επεκτείνει συνολικά τον ισολογισμό της προς τον στόχο των 3 τρισ. ευρώ (από 2 τρισ. σήμερα), που  έχει υποδείξει ο Μάριο Ντράγκι.

Ο Ebrahim Rahbari, οικονομολόγος της Citi, δηλώνει: «Υπάρχει μεγάλο βάρος στον ισολογισμό από εξοφλήσεις προηγούμενων προσφορών τριετών δανείων που είχε δώσει η κεντρική τράπεζα, αλλά και από τη λήξη τίτλων που είχε αγοράσει παλαιότερα. Ό,τι κι αν κάνει η ΕΚΤ για να αντισταθμίσει αυτήν τη μείωση, χρειάζεται να είναι μεγαλύτερο από 1 τρισ. ευρώ. Είναι μάλλον υπερβολικό να περιμένει ότι θα το πετύχει αυτό με το TLTRO και τις αγορές ABS».

Η Association for Financial Markets in Europe εκτιμά ότι το συνολικό μέγεθος της ευρωπαϊκής αγοράς ανέρχεται στα 662,4 δισ. ευρώ. Οι τράπεζες έχουν επιπλέον τίτλους 726,8 δισ. ευρώ στους δικούς τους ισολογισμούς, ενώ συχνά χρησιμοποιούν τα ομόλογα ως collateral για τα φθηνά δάνεια της ΕΚΤ. Ένα σημαντικό ερώτημα λοιπόν τώρα είναι πόσο πρόθυμη είναι η κεντρική τράπεζα να αγοράσει αυτούς τους τίτλους ABS απευθείας από τις τράπεζες.

Ο κ. Ντράγκι πιστεύει ότι η είσοδος της ΕΚΤ στην αγορά θα πυροδοτήσει κύμα εκδόσεων. Οι αναλυτές ωστόσο υποστηρίζουν ότι εάν η ΕΚΤ δεν έχει στήριξη να αγοράσει ακόμη και πιο ριψοκίνδυνους τίτλους, τότε είναι μάλλον απίθανο να υπάρξει σημαντικό άλμα δραστηριοτήτων.

«Εάν η ΕΚΤ αγοράσει μόνο senior τίτλους, τότε στην πραγματικότητα βοηθά τις τράπεζες μόνο από την πλευρά της χρηματοδότησης και όχι από την πλευρά της κεφαλαιακής βάσης. Κεφαλαιακή στήριξη μπορεί να υπάρξει μόνο με πωλήσεις τίτλων ενδιάμεσης εξασφάλισης» δήλωσε ο κ. Covey. Οι τράπεζες όμως έχουν ήδη διέξοδο φθηνής χρηματοδότησης. Τα TLTRO τις βοηθούν να δανειστούν για 4 χρόνια με κόστος οριακά μεγαλύτερο από το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης.

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation