Editorial: Καλύτερη λύση η ρήτρα ανάπτυξης για το χρέος

Η νίκη του ακροαριστερού ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές της Ελλάδας την προηγούμενη Κυριακή ανοίγει μία επικίνδυνη νέα φάση στην κρίση της ευρωζώνης. Ο ηγέτης του κόμματος Αλέξης Τσίπρας έχει ζητήσει τον τερματισμό του «δημοσιονομικού εικονικού πνιγμού» που κατά την άποψή του εγκλώβισε την Ελλάδα στη φυλακή του οφειλέτη. Η υπόλοιπη Ευρώπη όμως, και ειδικότερα η Γερμανία, προς το παρόν διατηρεί τις θέσεις της. Εάν δεν βρεθεί συμβιβαστική λύση, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί εκτός ευρώ μέχρι τα τέλη του έτους.

Το μέγεθος των προβλημάτων της χώρας τη διαχωρίζει από την υπόλοιπη Ευρώπη. Η ύφεση που έχει υποστεί η Αθήνα ήταν η πιο βαθιά από τη δεκαετία του 1930. Η ανεργία εκτινάχθηκε και παραμένει ψηλά και η Ελλάδα αποκόπηκε από τις κεφαλαιαγορές, ενώ άλλες χώρες δανείζονται πολύ πιο φθηνά. Μετά την αναδιάρθρωση του 2012, το τεράστιο χρέος οφείλεται πλέον κυρίως σε άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ είχε θέσει στο επίκεντρο της προεκλογικής του εκστρατείας την αποκήρυξη του ελληνικού χρέους. Ο John Paul Getty είχε καταλήξει κάποτε ότι «εάν χρωστάς 100 δολ. στην τράπεζα είναι δικό σου πρόβλημα. Εάν όμως, χρωστάς 100 εκατ. δολ. τότε το πρόβλημα είναι της τράπεζας». Η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελλάδα μπορεί τελικά να αναγκάσει τους πιστωτές να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Για να εξυπηρετηθεί το βάρος χρέους θα πρέπει η Ελλάδα να λειτουργήσει σχεδόν ως οικονομία-σκλάβα, καταγράφοντας ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα 5% τα επόμενα χρόνια, αποκλειστικά προς όφελος των ξένων πιστωτών. Ακόμη και το ΔΝΤ έχει αφήσει υπονοούμενα υπέρ κάποιας ελάφρυνσης του χρέους.

Οι Ευρωπαίοι πιστωτές όμως έχουν εξίσου ισχυρούς λόγους που αρνούνται. Εάν υποχωρήσουν στα αιτήματα του ΣΥΡΙΖΑ τότε θα υπάρξει μεγάλο πολιτικό κόστος, ειδικότερα για τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγκελα Μέρκελ, η οποία λεηλατείται στα δεξιά της από το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία. Σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα, τα ριζοσπαστικά κόμματα θα ενισχυθούν από αυτή τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Καμία χώρα δεν αξίζει να ζει επ’ αόριστον πέρα από τις δυνατότητές της.

Το 2011, η Ελλάδα αποτέλεσε υπαρξιακή απειλή για την ευρωζώνη. Σήμερα, το Βερολίνο και η Φρανκφούρτη δεν τρομάζουν πλέον από το ενδεχόμενο εξόδου της από την ευρωζώνη. Παρ' όλα αυτά, για τον ελληνικό λαό αυτό θα ήταν καταστροφικό: ένα γιγάντιο οικονομικό βήμα προς τα πίσω και ένα πλήγμα στο βιοτικό επίπεδο εξίσου βαρύ όσο οποιαδήποτε λιτότητα. Κατά συνέπεια, παρά την περιχαρή μετεκλογική ρητορική, τα χαρτιά είναι εναντίον του κ. Τσίπρα.

Εάν είναι αποφασισμένος να μείνει στο ευρώ, ο ίδιος και το κόμμα του θα πρέπει να συμβιβαστούν. Ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στην Αθήνα θα πρέπει να συνεχίσει τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις για να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα. Η αποκήρυξη όλων των όρων που είχαν επιβληθεί στο πλαίσιο των προηγούμενων προγραμμάτων στήριξης είναι απλώς μη ρεαλιστική.

Κάποια σημεία του προγράμματος ΣΥΡΙΖΑ συνιστούν πρόοδο, όπως η δέσμευση για πάταξη της φοροδιαφυγής και της επικράτησης των ολιγαρχών στην οικονομία. Το πιο σημαντικό όμως, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να δαπανήσει χρήματα που η Ελλάδα δεν έχει: σε δημοσίους υπαλλήλους, σε δωρεάν τρόφιμα, σε ηλεκτρικό ρεύμα για τα νοικοκυριά και σε αύξηση του κατώτατου μισθού.

Εάν υπάρξουν μηνύματα πραγματισμού από το ΣΥΡΙΖΑ, η Ε.Ε. θα πρέπει να απαντήσει με πράξεις. Στο χρέος, τα επιχειρήματα υπέρ της δικαιοσύνης αφορούν και τις δύο πλευρές: οι τράπεζες που δάνεισαν απερίσκεπτα χρήματα προς της κρίσης θα πρέπει να αναλάβουν μέρος από το ρίσκο. Θα πρέπει να συμφωνηθεί ένα πρόγραμμα που να επαναφέρει την ελληνική οικονομία σε τέτοιο σημείο ώστε να είναι εφικτή η αποπληρωμή του χρέους. Αυτό μπορεί να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε οι πιστωτές να μην υποστούν διαγραφή του ποσού που οφείλεται.

Ο πιο καθαρός τρόπος είναι να συνδεθούν οι πληρωμές με το επίπεδο του ελληνικού ΑΕΠ. Μία συμφωνία που θα σχετίζεται με την ανάπτυξη όμως θα μετατρέψει ουσιαστικά το ελληνικό χρέος σε «ριψοκίνδυνο ελληνικό τίτλο» κι αυτό θα δυσκολευτούν να το καταπιούν οι πιστώτριες χώρες.  

Δεν έχει κανένα νόημα όμως να απαιτούν την επιστροφή χρημάτων, απλώς για να επιταχύνουν τη χρεοκοπία του ελληνικού κράτους.

Οι Γερμανοί ψηφοφόροι (και οι ψηφοφόροι άλλων πιστωτριών χωρών) θέλουν να πληρωθούν σε ευρώ και όχι σε δραχμές. 

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation