Κρατικά ομόλογα Coco: Η λύση για Ελλάδα και Ευρωζώνη;

Δεν καταλαβαίνετε τα ομόλογα «CoCo» αλλά φοβάστε να ρωτήσετε; Όποιος ανησυχεί για το πώς θα αντιμετωπίσει η Ευρώπη τα υπέρογκα χρέη της – συμπεριλαμβανομένου και του ελληνικού – καλά θα κάνει να ενημερωθεί σύντομα.

Τα CoCo ή contingent convertible bonds (υπό αίρεση μετατρέψιμα ομόλογα) είναι εκείνα των οποίων τα χαρακτηριστικά αλλάζουν ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στον εκδότη. Εκτός από ορισμένους ειδικούς, οι περισσότεροι δεν έχουν δώσει μεγάλη σημασία στα CoCo. Η Ευρώπη έχει προπορευθεί με την χρήση των CoCo για τις τράπεζες, όπου τα ομόλογα είτε μετατρέπονται σε μετοχές ή εκμηδενίζονται εάν ο εκδότης αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Οι ρυθμιστικές αρχές αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που διψούν για ρευστότητα, τα συμπαθούν επειδή παρέχουν χρηματοοικονομική στήριξη κατά τη διάρκεια κρίσεων και μειώνουν το κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες αναφορικά με το κόστος στήριξης των τραπεζών.

Τα ομόλογα CoCo έρχονται και πάλι στη μόδα. Η Moody’s ανέφερε ότι μετά την εναρκτήρια έκδοση της Lloyds το 2009, εκδόθηκαν CoCo αξίας 288 δισ. δολ. από τις τράπεζες που παρακολουθεί. Εκτιμά ότι οι εκδόσεις το 2015 θα είναι ισάξιες με του 2014 στα 174 δισ. δολ. Η Ευρώπη αντιστοιχεί σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% αυτών των εκδόσεων – αλλά η αγορά καθοδηγείται όλο και περισσότερο από τράπεζες της Ασίας, ειδικότερα της Κίνας.

Για τους επενδυτές τα ομόλογα CoCo, προσφέρουν ελκυστικά υψηλότερες αποδόσεις – αν και υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες για το εάν αποτιμάται επακριβώς το ρίσκο που περιλαμβάνουν. Ευρύτερα, τα CoCo βοηθούν την Ευρώπη να χειριστεί το τεράστιο τραπεζικό της σύστημα. Προσφέρουν έναν διαφορετικό τρόπο διανομής του κινδύνου μεταξύ πιστωτών και οφειλετών και ενδεχομένως να καταστήσουν ευκολότερη και πολιτικά λιγότερο αμφισβητήσιμη τη διαχείριση των τραπεζικών κρίσεων.

Τον προηγούμενο χρόνο, η Credit Suisse άρχισε να πληρώνει ακόμη και τα μπόνους των ανώτατων στελεχών της σε ομόλογα CoCo – εξασφαλίζοντας έτσι ότι συμφέρον τους είναι η μακροπρόθεσμη ανοδική πορεία της τράπεζας.

Θα μπορούσε λοιπόν, η ιδέα των CoCo να αναπτυχθεί και από άλλους εκδότες πέραν των τραπεζών; Θα μπορούσε να αφορά τα κράτη;

Το δράμα αναφορικά με την οικονομική διαμάχη της Ελλάδας και την ένταξή της στην ευρωζώνη έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για το πώς θα χειρίζεται η Ευρώπη τα υπερβολικά της χρέη όταν η ανάπτυξη είναι αδύναμη και ο πληθωρισμός χαμηλός.

Η Ευρώπη έχει μία παράδοση φιλική προς τον πιστωτή, είτε ο οφειλέτης είναι νοικοκυριό, επιχείρηση ή κράτος. Οι νόμοι περί χρεοκοπίας είναι λιγότερο ευέλικτοι στην Ευρώπη σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και η πρόταση για αναδιάρθρωση κρατικού χρέους τρόμαζε τους Ευρωπαίους αξιωματούχους μέχρις ξεσπάσει το ελληνικό πρόβλημα το 2012. Αυτή η δυσκαμψία επιβάλει δημοσιονομική πειθαρχία, αλλά αδιαμφισβήτητα καθιστά εντονότερες και δυσκολότερες τις κρίσεις χρέους.

Ο Γιάννης Βαρουφάκης, ο νέος υπουργός Οικονομικών, πρότεινε μία λύση. Ζητά για τη χώρα του να γίνει swap με ομόλογα που να συνδέονται με το ρυθμό ανάπτυξης, έτσι ώστε οι υποχρεώσεις της Αθήνας να αλλάζουν ανάλογα με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Προτείνει ουσιαστικά, κρατικά ομόλογα CoCo και οι υποστηρικτές τους σημειώνουν ότι θα μπορούσαν να αποτρέψουν τη δημιουργία νέων έντονων κρίσεων.

Το Μάρτιο του 2011, ο Άξελ Βέμπερ, τότε πρόεδρος της γερμανικής Bundesbank, πρότεινε για τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης ρήτρες που αυτομάτως παρατείνουν τη διάρκειά τους κατά τρία χρόνια εάν μία χώρα πρέπει να ενταχθεί σε πρόγραμμα στήριξης από ευρωπαϊκούς θεσμούς. Οι οικονομικοί αναλυτές της Τράπεζας της Αγγλίας έχουν καταθέσει παρόμοιες προτάσεις, κάνοντας λόγο για ομόλογα CoCo που θα κάνουν “pop” (δηλαδή θα εκμηδενίζονται) όταν καλείται η συνδρομή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Πιθανώς να πρέπει να είμαστε λίγο δύσπιστοι. Μπορεί τα ομόλογα CoCo να αυξάνονται ταχύτατα στον τραπεζικό τομέα, αλλά ακόμη δεν έχουν δοκιμαστεί σε περίοδο κρίσης. Μία πηγή ανησυχίας είναι πως τα CoCo θα μπορούσαν να λειτουργήσουν αποδοτικά εάν μία μόνο τράπεζα αντιμετωπίζει προβλήματα, αλλά ενδεχομένως να προκαλούσαν πανικό εάν το πρόβλημα ήταν πιο γενικό. Επίσης, η ελκυστικότητά τους δεν είναι τόσο προφανής για τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Θα πρέπει να πληρώνουν περισσότερο για να δανείζονται και οι ρήτρες CoCo μπορεί να ερμηνευθούν ως ένδειξη ότι οι ίδιες οι χώρες θεωρούν πως θα υπάρξουν μελλοντικά προβλήματα. Ενδεχομένως να έπρεπε να υπάρξει πανευρωπαϊκή συμφωνία για την εισαγωγή τους.

Είναι πολύ αργά για κρατικά CoCo στην Ελλάδα. Το μεγάλο τους δέλεαρ, που εξηγεί γιατί η Bundesbank τα στήριξε στην αρχή, αφορά σε τεράστια εξοικονόμηση στο μέλλον. Η Τράπεζα της Αγγλίας, εκτίμησε σε έκθεσή της το 2013, ότι το πρώτο πρόγραμμα για την Ελλάδα θα είχε μειωθεί από 110 δισ. ευρώ σε λιγότερο από 45 δισ ευρώ εάν η λήξη των ομολόγων είχε παραταθεί νωρίτερα. «Τα κρατικά CoCo θα μπορούσαν να μειώσουν σημαντικά το κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες και να καταστήσουν ευκολότερη τη διαπραγμάτευση για ενδεχόμενη αναδιάρθρωση χρέους» καταλήγει η έκθεση.

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα δεν θα ήταν τώρα τόσο σημαντικό πρόβλημα για την Ευρώπη... 

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation