Το κόστος μιας ελληνικής χρεοκοπίας μετρούν οι Ευρωπαίοι

Με την Ελλάδα να στερεύει από χρήματα, οι επενδυτές και οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να αναλογίζονται το ενδεχόμενο χρεοκοπίας και τις επιπτώσεις της.

Το ερώτημα που κάνουν είναι κατά πόσον είναι δυνατό να κρατήσουν τη χώρα στην ευρωζώνη, ακόμα και αν δεν καταφέρει να αποπληρώσει ορισμένους από τους πιστωτές της, προκαλώντας νέες ανησυχίες στην παγκόσμια οικονομία.

«Το βασικό μας σενάριο παραμένει ότι η Ελλάδα και οι διεθνείς πιστωτές της θα φτάσουν σε συμφωνία» έγραψε σε έκθεση ο Reinhard Cluse, οικονομολόγος της UBS. «Παρ’ όλα αυτά, ο κίνδυνος αποτυχίας και Grexit δεν πρέπει να υποτιμάται».

Η ταμειακή κατάσταση της κυβέρνησης παραμένει πολύ ομιχλώδης, γεγονός που δεν επιτρέπει να προσδιοριστεί με ακρίβεια πότε ακριβώς θα αναγκαστεί η Αθήνα να αθετήσει τις υποχρεώσεις της.

H Silvia Merler, οικονομολόγος στο Bruegel, έχει υπολογίσει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτυγχάνει η κυβέρνηση είναι καλύτερο από το αναμενόμενο. Ωστόσο, αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα σφοδρής μείωσης στις δημόσιες δαπάνες, κυρίως μέσω καθυστερήσεων στην εξόφληση προμηθευτών.

Η Αθήνα είναι αντιμέτωπη με ένα δύσκολο χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του χρέους το καλοκαίρι, με υποχρεώσεις περίπου €2 δισ. προς το ΔΝΤ και €6,5 δισ. προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και άλλες κεντρικές τράπεζες ανάμεσα στον Ιούνιο και τον Αύγουστο.

Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει ακόμα να πληρώσει τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, ενώ το υφιστάμενο, παγωμένο πρόγραμμα διάσωσης με την ευρωζώνη λήγει στο τέλος Ιουνίου.

Η Αθήνα είναι κάθετη ότι μια συμφωνία είναι ορατή, όμως η πιθανότητα ατυχήματος παραμένει. Αν και η χρεοκοπία δεν είναι βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε Grexit, οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι θα αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο αποχώρησης.

«Η χρεοκοπία χωρίς Grexit δεν μπορεί να είναι ένα σταθερό σημείο ισορροπίας», είπε ο κ. Cluse.

Oι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις από χρεοκοπία θα εξαρτηθούν από το ποιον ακριβώς δεν θα πληρώσει η ελληνική κυβέρνηση, καθώς και από την αντίδραση των πιστωτών, ειδικά των καταθετών και της ΕΚΤ.

Πιθανή χρεοκοπία της Αθήνας στις εγχώριες υποχρεώσεις της, με τη μορφή της καταβολής υποσχετικών τίτλων (IOUs) στους συνταξιούχους και στους δημοσίους υπαλλήλους, πιθανότατα θα ήταν η λιγότερο ριψοκίνδυνη. Αν και είναι σχεδόν βέβαιο πως μια τέτοια κίνηση θα αμφισβητούνταν στο δικαστήριο – και θα έφερνε μεγάλα πολιτικά προβλήματα στην κυβέρνηση – οποιαδήποτε απόφαση θα μεταφερόταν για αργότερα.

Η χρεοκοπία στα δάνεια του ΔΝΤ θα ήταν απεχθής πολιτικά, διότι με έμμεσο τρόπο η Ελλάδα θα αρνιόταν να πληρώσει ορισμένες από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου που συνεισφέρουν στα ταμεία του θεσμού. Ωστόσο, θεωρείται σε γενικές γραμμές λιγότερο επικίνδυνη από χρεοκοπία στην ΕΚΤ. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Ταμείου θα ενημερωνόταν μόλις ένα μήνα μετά την αθέτηση πληρωμών από την Ελλάδα και θα χρειαζόταν αρκετούς μήνες προτού ληφθούν συγκεκριμένα βήματα, όπως αποκλεισμός της χώρας από το ΔΝΤ.

Η άρνηση αποπληρωμής του ΔΝΤ πιθανότατα δεν θα πυροδοτούσε αυτόματη χρεοκοπία σε άλλες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης, θα έπρεπε να αποφασίσει αν η Ελλάδα έχει χρεοκοπήσει, αφήνοντας περιθώρια στις άλλες κυβερνήσεις της περιοχής να κάνουν τα στραβά μάτια.

«Πιθανή χρεοκοπία προς το ΔΝΤ θα είχε σοβαρές επιπτώσεις, αλλά μπορεί να είναι εφικτή» είπε η κ. Mersler.
Αντίθετα, η χρεοκοπία προς την ΕΚΤ θεωρείται η πιο αναξιόπιστη επιλογή. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα βασίζεται στην έκτακτη χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα και οποιαδήποτε απόφαση να κλείσουν οι κάνουλες της ρευστότητας θα είχε ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να μην είναι σε θέση να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους.

«Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία, είναι τι θα κάνει η ΕΚΤ με τον ELA» είπε ο Γιάννης Μανουηλίδης, στέλεχος στη νομική εταιρεία Allen & Overty. «Το Διοικητικό Συμβούλιο θα πρέπει να προσπαθήσει να ερμηνεύσει τις γραφές και να πάρει μια απόφαση».

Οι κανονισμοί για την παροχή του ΕLA δεν είναι ξεκάθαροι, αλλά εξαρτάται από την κεντρική τράπεζα να εκτιμήσει αν οι τράπεζες που λαμβάνουν τη χρηματοδότηση είναι βιώσιμες.

Από τη στιγμή που οι ελληνικές τράπεζες έχουν μεγάλες ποσότητες κρατικών ομολόγων, τα οποία δίνονται στην ΕΚΤ ως ενέχυρα, η χρεοκοπία σε αυτά θα έκανε δύσκολο για τους αξιωματούχους στη Φρανκφούρτη να καταλήξουν στο ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορούν να σταθούν στα πόδια τους.

Θεωρητικά, υπάρχουν και άλλες επιλογές. Σε αυτές περιλαμβάνεται ένα bail-in των ομολογιούχων και των καταθετών για την ενίσχυση των κεφαλαιακών μαξιλαριών των ελληνικών τραπεζών ή μια πανευρωπαϊκή εγγύηση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Ωστόσο, οι επιλογές αυτές είτε θα ήταν δύσκολο να νομοθετηθούν από τα εθνικά κοινοβούλια είτε βασίζονται στην καλή θέληση των διεθνών δανειστών, οι οποίοι θα υποστούν τις συνέπειες μιας χρεοκοπίας.

Αν η ΕΚΤ τραβούσε την πρίζα στον ELA, η κυβέρνηση δεν θα είχε άλλη επιλογή από το να επιβάλει κεφαλαιακούς ελέγχους και να τυπώσει «νέες δραχμές» για να αναχαιτίσει τον αναπόφευκτο τραπεζικό πανικό.

Η έξοδος από τη νομισματική ένωση είναι παράνομη με βάση τη νομοθεσία της Ε.Ε., αλλά θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα.

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation