Κατάρρευση του δικομματισμού και στην Ισπανία

Δεν υπάρχει αμφιβολία για το ποιος κέρδισε τις ισπανικές αυτοδιοικητικές εκλογές. Χωρίς κάποια ιδιαίτερη σειρά: η σύγχυση, η διάσπαση, και η αδυναμία πρόβλεψης.

Το κυβερνών «Λαϊκό» κόμμα της Ισπανίας υπέστη βαριές απώλειες την Κυριακή, αλλά παραμένει η μεγαλύτερη πολιτική δύναμη στη χώρα. Οι αντιπολιτευόμενοι σοσιαλιστές τα πήγαν χειρότερα ακομα και σε σχέση με τέσσερα χρόνια πριν, αλλά πιθανότατα θα εκτοπίσουν το Λαϊκό κόμμα σε κάποιες κεντρο-δεξιές περιοχές. Οι δύο νέοι πολιτικοί «νεοφερμένοι» , οι Podemos και οι Ciudadanos έκαναν μία εντυπωσιακή είσοδο στα τοπικά και περιφερειακά κοινοβούλια, μετατρέποντας έτσι το δικομματικό σύστημα της Ισπανίας σε έναν παιχνίδι για τέσσερεις. Ωστόσο, δεν είναι ακόμα εξουσία, αλλά παραμένουν ρυθμιστές της εξουσίας, – με άλλα λόγια είναι αρκετά δυνατοί για να μπλοκάρουν άλλους από την εξουσία αλλά πολλοί ανίσχυροι για να την πάρουν οι ίδιοι.

Καθώς συσσωρεύονταν τα αντιφατικά μηνύματα για τους νικητές, το πιο αξιοπρόσεκτο συμπέρασμα των εκλογών πιθανόν ήταν το εξής: ακόμα και μετά από την έκδοση των επίσημων αποτελεσμάτων, οι ψηφοφόροι στις 13 περιοχές που διεξήγαγαν εκλογές την Κυριακή δεν είχαν και πολύ καθαρή εικόνα για το ποιες δυνάμεις θα καταλήξουν στην κυβέρνηση και ποιες στην αντιπολίτευση. Μετά από δεκαετίες σταθερών πλειοψηφιών και μονοκομματικών κυβερνήσεων, η πολιτική δύναμη στις περιοχές της Ισπανίας θα πρέπει τώρα να μοιραστεί μεταξύ ως τώρα άσπονδων πολιτικών αντιπάλων.

Εάν δε λάβουμε υπόψη τα αποτελέσματα των πιο πρόσφατων δημοσκοπήσεων, αυτό είναι ένα σενάριο που πιθανότατα θα επαναληφθεί στις γενικές εκλογές αργότερα μέσα στη χρονιά, μία σκέψη που ήδη φαίνεται να ανησυχεί τους επενδυτές στις ισπανικές μετοχές. Τη Δευτέρα, ο Ibex-35 δείκτης των κορυφαίων ισπανικών μετοχών έπεσε περισσότερο από 2%, με τις μετοχές ενέργειας και τις τράπεζες να σημειώνουν ιδιαίτερα αρνητικές επιδόσεις.

«Δεν είναι ξεκάθαρο ποιος θα κυβερνήσει στην πλειοψηφία των περιφερειών και είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ποιες συμμαχίες τελικά θα προκύψουν. Όλα πλέον εξαρτώνται από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των κομμάτων στις επόμενες εβδομάδες», είπε ο Pablo Simón, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο Carlos III στη Μαδρίτη.

Όπως και άλλοι αναλυτεές ο καθηγητής κ. Simón τόνισε ότι τα μεγάλα κόμματα έχουν λόγους και να χαίρονται και να είναι προσεκτικά: «Το Λαϊκό Κόμμα μπορεί ακόμα να ισχυριστεί ότι είναι το κόμμα με τους περιοσσότερους ψήφους, αλλά δεν είχε ποτέ τόσο επισφαλείς πλειοψηφίες. Από άποψη πολιτικής δυνάμεως, δεν ήταν ποτέ τόσο ανίσχυρο».

Η αριστερά, εν τω μεταξύ, πέτυχε συνολικά σημαντικά κέρδη, κυρίως λόγω της ανόδου του κινήματος Podemos, που αντιτάσσεται στη λιτότητα. «Υπήρξε μία μετατόπιση προς τα αριστερά, αλλά είναι μια αριστερά που δε μιλάει με ενιαία φωνή», παρατήρησε ο κ. Simón.

Ο Antonio Roldan, πολιτικός αναλυτής στο Eurasia Group, σημείωσε ότι οι Podemos και οι Σοσιαλιστές έχουν αρκετούς ψήφους για να κυβερνήσουν σε μία σειρά από περιοχές, όπου σήμερα την εξουσία έχει το Λαϊκό Κόμμα.

Ωστόσο ο κ. Roldan παρατήρησε ότι οι Podemos δεν έχουν σχεδόν κανένα λόγο να συμπράξουν με τον κύριο αντίζηλό τους από τα αριστερά: «Οι συμφωνίες μεταξύ τους θα είναι πολύ δύσκολες. Δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο ότι οι Podemos θέλουν να παραδώσουν την εξουσία στους Σοσιαλιστές – αυτό θα τους έβλαπτε σε εθνικό επίπεδο».

Για το Μαριάνο Ραχόι, πρωθυπουργό της Ισπανίας, η ψήφος της Κυριακής σήμανε ένα ακόμα ταρακούνημα, μαζί με την ανησυχητική επιβεβαίωση ότι η επιταχυνόμενη οικονομική ανάπτυξη της χώρας δεν βοηθάει το Λαϊκό Κόμμα στις κάλπες. Εκτός κι αν υπάρξει μια πλήρης αποτυχία των συνομιλιών για συνασπισμό, το κεντροδεξιό μπλοκ θα χάσει την εξουσία στην Castilla-La Mancha, τη Βαλένθια, την Extremadura και πολλές άλλες περιφέρειες.

Μάλιστα μία ακόμα απροσδόκητη οπισθοχώρηση υφίσταται το Λαϊκό κόμμα στη δημαρχεία της Μαδρίτης, όπου θα πρέπει να καθίσει στα έδρανα της αντιπολίτευσης – μετά από 24 χρόνια εξουσίας στην ισπανική πρωτεύουσα. Ο νέος δήμαρχος, κατά πάσα πιθανότητα, θα είναι ο Manuela Carmena, ένας 71χρονος πρώην δικαστής και ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο οποίος ηγείται μιας νεοϊδρυθείσας συμμαχίας αριστερών ομάδων. Παρόμοιοι υποψήφιοι από τη βάση ήταν επίσης έτοιμοι να εκτοπίσουν τους δημάρχους του λαϊκού κόμματος σε μία σειρά σημαντικών ισπανικών πόλεων, όπως π.χ. στην Καταλονία, όπου ο Ada Colau με το Barcelona in Common, σε μια «σταυροφορία» κατά της φτώχειας, κατάφερε να αποσπάσει την περιφερειακή πρωτεύουσα από τα χέρια του CiU, του καταλανικού κεντροδεξιού κόμματος.

Οι έτεροι πολιτικοί επαναστάτες της Ισπανίας, το κεντρώο κόμμα Ciudadanos, δεν τα πήγε τόσο καλά όσο αναμενόταν. Ακόμα και στις περιφέρειες που είναι πιο ισχυρό, ήρθε τέταρτο με διαφορά. Ωστόσο, οι αναλυτές επισημαίνουν ότι το Ciudadanos θα μπορούσε ακόμα να παίξει έναν σημαντικό ρόλο μετά από τις γενικές ισπανικές εκλογές αυτή τη χρονιά, διότι είναι το μόνο κόμμα με το οποίοι το Λαϊκό κόμμα θα μπορούσε ρεαλιστικά να συγκεντρώσει πλειοψηφία ικανή για να κυβερνήσει σε εθνικό επίπεδο.

«Θα ήταν λάθος να ερμηνεύσουμε αυτό που συνέβη ως επανάσταση, αλλά θα ήταν το ίδιο λάθος να αγνοήσουμε το ηχηρό μήνυμα αλλαγής που εξέπεμψαν αυτά τα αποτελέσματα», έγραψε στο κεντρικό της άρθρο η καθημερινή εφημερίδα El País τη Δευτέρα. «Είναι δύσκολο να δει κανείς, πώς το δικομματικό σύστημα θα εξακολουθήσει να λειτουργεί ως κεντρικός άξονας της ισπανικής πολιτικής».

Ο κ. Roldan έφτασε σε ένα παρόμοιο, ισορροπημένο συμπέρασμα: «Μετά από 35 χρόνια πλήρους κυριαρχίας, το δικομματικό σύστημα έχει διαρραγεί. Τώρα έχουμε τέσσερα κόμματα που παίζουν σημαντικό ρόλο. Αλλά φαίνεται πως τα παραδοσιακά κόμματα είναι αυτά που θα συνεχίσουν να έχουν τον έλεγχο».

© The Financial Times Limited 2015. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation