Το επικίνδυνο παιχνίδι Μαδούρο στη Βενεζουέλα

Η θητεία του Νίκολας Μαδούρο ως προέδρου της Βενεζουέλας είχε από την αρχή σεξπιρικές διαστάσεις.

Όταν ανέβηκε στην εξουσία το 2013, ισχυριζόταν πως είχε συνομιλήσει με το φάντασμα του Ούγκο Τσάβες, επιμένοντας πως ο καρκίνος που είχε σκοτώσει τον προκάτοχό του -τον οποίο αποκαλεί «πατέρα»- ήταν μια υπόθεση δολοφονίας με εμπλοκή της CIA.

O επαναστατικός μας Άμλετ είναι πλέον ένας τροπικός Μάκβεθ. Αντιμέτωπος με τη λαϊκή οργή και απομονωμένος, καταλαμβάνει την προεδρική σκηνή απαγγέλλοντας μονολόγους κατά εξωτερικών εχθρών.

Ενώ αυτός προσπαθεί να κερδίσει χρόνο, η Βενεζουέλα καταρρέει. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει οικονομική συρρίκνωση 8% για το 2016. Ο πληθωρισμός είναι ο μεγαλύτερος στον κόσμο. Το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό είναι πολυτέλειες. Υπάρχουν ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα. Οι χαμηλές τιμές στο πετρέλαιο και το βαρύ φορτίο χρέους αφήνουν ελάχιστο συνάλλαγμα για εισαγωγές. Ο κ. Μαδούρο είναι απρόθυμος να αντιστρέψει τις μη βιώσιμες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που κληρονόμησε από τον μέντορά του, ή να αποδεχτεί βοήθεια από το εξωτερικό. Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να πει κανείς αν προσπαθεί να κρατηθεί με νύχια και με δόντια στην εξουσία, ή αν προσπαθεί συνειδητά να βουλιάξει τη χώρα του.

Μετά την κήρυξη της χώρας σε κατάσταση εκτάκτης ανάγκης, ο κ. Μαδούρο επισκέφτηκε αυτή την εβδομάδα γειτονικές χώρες. Εκτός από την αναζήτηση ρευστού, θα προσπαθήσει να μαζέψει φιλικές ψήφους σε περίπτωση που ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών προσπαθήσει να λάβει δράση κατά της καταπιεστικής του διακυβέρνησης. Το διάστημα που θα είναι στο εξωτερικό, καλά θα κάνει να κοιτάξει προσεκτικά τις τιμές των κατοικιών: δεδομένων των δισεκατομμυρίων που εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της θητείας του και την επιδείνωση των συνθηκών για τον λαό του, μια σύνταξη στη Βενεζουέλα δεν αποτελεί επιλογή.

Το ταξίδι δείχνει πόσο απομονωμένος είναι ο κληρονόμος του Τσάβες. Με την αποβολή της Ντίλμα Ρούσεφ από την προεδρία της Βραζιλίας, ο κ. Μαδούρο έχασε τον τελευταίο ισχυρό τοπικό σύμμαχο. Πάνε οι ημέρες που κάθε σημαντική χώρα της Λατινικής Αμερικής, πλην της Κολομβίας, είχε αριστερή και λαϊκίστικη κυβέρνηση.

Το ότι ο κ. Μαδούρο, όπως και η κα Ρούσεφ, δεν θα ολοκληρώσει την εξαετή θητεία του είναι αναμφισβήτητο. Η τάση των χωρών της περιοχής να εμφανίζουν κύκλους ισχυρής ανάπτυξης και κρίσεων και μαζικές εξεγέρσεις σημαίνει πως τα περισσότερα λατινοαμερικανικά συντάγματα περιλαμβάνουν βαλβίδες διαφυγής που λειτουργούν ως ντε φάκτο προτάσεις μομφής. Η Βενεζουέλα δεν αποτελεί εξαίρεση και η αντιπολίτευση έχει ξεκινήσει ήδη διαδικασία ανάκλησης, συγκεντρώνοντας πολλές περισσότερες από τις απαιτούμενες ψήφους.

Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Βραζιλία, οι θεσμοί της Βενεζουέλας δεν έχουν την απαιτούμενη ανεξαρτησία και τα κίνητρα για να ολοκληρώσουν το έργο τους αυτές οι συνταγματικές διαδικασίες. Με τρόπο που θυμίζει reality show, το Σύνταγμα ορίζει πως αν ο πρόεδρος αντέξει ως τις 10 Ιανουαρίου του επόμενου έτους, τότε μπορεί ουσιαστικά να διορίσει τον διάδοχό του, αντί να προκηρύξει πρόωρες εκλογές που σίγουρα θα χάσει.

Από τη στιγμή που μια κυβέρνηση της αντιπολίτευσης θα ερευνούσε και θα ασκούσε διώξεις κατά της διαφθοράς την περίοδο της επανάστασης, οι τσαβιστές γραφειοκράτες και δικαστές εργάζονται για να καθυστερήσουν τη διαδικασία μέχρι εκείνη την ημέρα, εξασφαλίζοντας την αμνηστία του Μαδούρο και τη δική τους.

Αν τα επιτύχουν, το κόμμα μπορεί να καταφέρει να αγοράσει μια αναστολή της εκτέλεσης ανάκλησης της κυβέρνησης για δύο χρόνια, θυσιάζοντας τον αρχηγό του. Ωστόσο, ισορροπώντας πάνω σε αυτή τη λεπτή γραμμή -προκαλώντας αρκετή αποσταθεροποίηση για να δικαιολογήσει την καθυστέρηση της διαδικασίας ανάκλησης αλλά όχι τόση ώστε να διακινδυνεύσει τη βίαιη ανατροπή από τον κόσμο ή τον στρατό-, το καθεστώς παίζει ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Η πλειοψηφία των Βενεζουελάνων θέλουν ο κ. Μαδούρο να φύγει από την εξουσία και η λαϊκή δυσαρέσκεια δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Η σκηνή έχει στηθεί για μια άνευ προηγούμενου κοινωνική αναταραχή.

Έχοντας γνώση των παραπάνω, ο Ενρίκε Καπρίλες, πρώην υποψήφιος πρόεδρος με την αντιπολίτευση, διεμήνυσε στον στρατό: «Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει, για να αποφασίσετε αν είστε με το Σύνταγμα ή με τον Μαδούρο».

Ο κ. Καπρίλες είναι βέβαιο πως θα βρει ευήκοα ώτα στις ένοπλες δυνάμεις της Βενεζουέλας, αν και πολλοί μέσα σε αυτές έχουν λόγους να φοβούνται το τέλος της επαναστατικής ασυλίας, όπως και οι γραφειοκράτες. Η Λυπηρή Τραγωδία της Βενεζουέλας, τώρα στην τελική πράξη, είναι μακρά και είναι όλο και πιο πιθανό να τελειώσει με βία.

© The Financial Times Limited 2016. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation