Editorial: Χωρίς ανάπτυξη οι πολιτικοί καταρρέουν

Η Πορτογαλία φτάνει στα πολιτικά όρια της λιτότητας. Οι παραιτήσεις δύο υπουργών έχουν προκαλέσει μια κρίση που απειλεί να ρίξει την κυβέρνηση. Όποια κι αν είναι η κατάληξη, το βέβαιο είναι ότι το πρόγραμμα διάσωσης 78 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε το 2011 βρίσκεται πλέον σε κίνδυνο και η εκτίναξη στα επιτόκια του χρέους της χώρας δείχνει ότι ίσως χρειαστεί και νέα διάσωση.

Η Λισαβόνα υπήρξε επιμελής στην εφαρμογή των μέτρων που ζήτησαν οι διασώστες της - η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το ΔΝΤ και η ΕΚΤ. Μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η Πορτογαλία έχει ολοκληρώσει περίπου τα δύο τρίτα της προσαρμογής που είναι απαραίτητη για να σταθεροποιηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού της. Υπάρχει μεγάλη συναίνεση για την επιβολή δύσκολων μεταρρυθμίσεων, όπως η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας.

Ωστόσο, η βαθύτερη και παρατεταμένη ύφεση έχει αποδυναμώσει αυτήν τη συναίνεση, την ώρα ακριβώς που η χώρα ετοιμάζεται για την πιο δύσκολη φάση του προγράμματος λιτότητας, εν όψει της προγραμματισμένης εξόδου της το επόμενο καλοκαίρι. Σε αυτήν τη φάση απαιτούνται πρόσθετες περικοπές στο μέγεθος του δημόσιου τομέα, στις συντάξεις και στους μισθούς. Και όλα αυτά σε μια περίοδο όπου ήδη η ανεργία ετοιμάζεται να εκτιναχθεί πάνω από το 18%.

Η στυγνή πραγματικότητα για τις οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Πορτογαλία αρχίζει να γίνεται εμφανής και η λιτότητα της τρόικας δεν θα τις αντιμετωπίσει όλες. Μολονότι η Λισαβόνα και το Δουβλίνο συχνά κατατάσσονται στην ίδια τάξη της περιφέρειας της ευρωζώνης, οι αιτίες των τραυμάτων τους είναι εντελώς διαφορετικές.

Τα προβλήματα της Ιρλανδίας προήλθαν από την υπερβολή στα ακίνητα και στα δάνεια. Η χώρα διαθέτει όμως ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και αρκετά δυνατή βιομηχανία ώστε να μπορέσει να προσφέρει μια πλατφόρμα ανάπτυξης, όταν η παγκόσμια οικονομία αρχίσει να αναγεννιέται.

Η Πορτογαλία, όμως, έχει υποστεί ταχεία συρρίκνωση της βιομηχανικής της βάσης τα τελευταία χρόνια. Όση βιομηχανία απομένει είναι μη ανταγωνιστική και το εργατικό δυναμικό της είναι χαμηλής ειδίκευσης. Η οικονομία της είχε μείνει στάσιμη μία 10ετία πριν χτυπήσει η κρίση. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι, ακόμη κι αν η Λισαβόνα ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της τρόικας, θα επέλθει βιώσιμη ανάπτυξη. Και χωρίς αυτήν τίθεται υπό αμφισβήτηση η δυνατότητα της χώρας να φτάσει σε διαχειρίσιμα επίπεδα χρέους.

Οι πιστωτές της θα πρέπει να παραδεχτούν ότι το πρόγραμμά τους είναι ελαττωματικό. Η τρόικα χρειάστηκε να χαλαρώσει δύο φορές τους στόχους για το έλλειμμα. Είναι πάρα πολύ πιθανό να χρειαστεί, ελλείψει ανάπτυξης, να τους χαλαρώσει ξανά. Και αυτό θα πρέπει να γίνει. Η ΕΚΤ έχει επίσης υπονοήσει ότι είναι έτοιμη να βοηθήσει την Πορτογαλία στην αναχρηματοδότησή της, αν τυχόν οι επενδυτές παραμείνουν μακριά όταν εξέλθει από το πρόγραμμα.

Καθώς οι ανάγκες της Λισαβόνας για φέτος και για τμήμα του επόμενου έτους έχουν καλυφθεί, η χώρα και οι πιστωτές της έχουν κάποια περιθώρια. Δεν πρέπει να τα σπαταλήσουν. Τόσο οι δανειολήπτες όσο και οι πιστωτές της θα πρέπει να αξιοποιήσουν τον χρόνο για να σκεφτούν μέτρα που θα τη βοηθήσουν να δημιουργήσει μια πλατφόρμα μελλοντικής ανάπτυξης, τα οποία θα εφαρμοστούν σε αντάλλαγμα γι' αυτήν τη βοήθεια.

Για να γίνει αυτό, οι πολιτικοί της Πορτογαλίας θα πρέπει να δείξουν περισσότερο σθένος. Θα πρέπει να πολεμήσουν τα συμφέροντα που με ζήλο προασπίζονται τα προνόμια του δημόσιου τομέα ή κλάδους όπως οι τηλεπικοινωνίες και η ενέργεια. Όμως, και οι πιστωτές θα πρέπει να καταλάβουν ότι χωρίς την υπόσχεση ότι θα έρθει ανάπτυξη και καλύτερες μέρες κανένας πολιτικός δεν μπορεί να ελπίζει πως θα κερδίσει μια τέτοια μάχη.

*To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation