Την αντίδραση των επιχειρηματικών φορέων προκαλεί το σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομίας για τις ενδοομιλικές συναλλαγές και τον ενδοομιλικό δανεισμό, καθώς ζητείται απάλειψη ρυθμίσεων που προκαλούν σύγχυση με ισχύοντες νόμους και μεταβατική περίοδο εφαρμογής για σειρά διατάξεις.

Η αναγκαιότητα της θέσπισης ορίων για τον ενδοομιλικό δανεισμό κρίνεται αναγκαία από το σύνολο σχεδόν της αγοράς, ενώ η Ελλάδα εισάγει με το σχέδιο νόμου του ΥΠΟΙΟ τις σχετικές οδηγίες του ΟΟΣΑ. Όμως, επιχειρηματίες, τραπεζίτες και σύμβουλοι επιχειρήσεων ζητούν μεταβατική περίοδο για την ισχύ των μέτρων μια και σήμερα οι εγχώριοι επιχειρηματικοί όμιλοι κάνουν ευρεία χρήση της δυνατότητας του ενδοομιλικού δανεισμού.

Ταυτόχρονα, η περικοπή της έκπτωσης τόκου για ενδοομιλικό δανεισμό θα προκαλέσει, σύμφωνα με τους ίδιους, μείωση των επενδύσεων στην Ελλάδα και στη ΝΑ. Ευρώπη, σε μια περίοδο όπου η ελληνική οικονομία κινδυνεύει ως και με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης.

Το σχέδιο νόμου που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών για την υποκεφαλαιοδότηση προβλέπει ότι εταιρία-μέλος ενός ομίλου δεν θα μπορεί να δανείζεται από άλλες επιχειρήσεις του ίδιου ομίλου πάνω από τρεις φορές τα ίδια κεφάλαιά της.

Η ρύθμιση θα αλλάξει άρδην το σκηνικό για τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους αλλά και για όσους ξένους έχουν επενδύσει ή εξετάζουν την επένδυση στην ελληνική αγορά. Και αυτό γιατί δεν παρέχει μεταβατική περίοδο προσαρμογής, ενώ συνυπολογίζει -σωστά σύμφωνα με την αγορά- και τον δανεισμό που συνάπτουν θυγατρικές ή συνδεδεμένες επιχειρήσεις με εγγύηση -συνήθως- της μητρικής του ομίλου.

Με δεδομένο ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στο εξωτερικό -ιδιαίτερα στη ΝΑ. Ευρώπη-, η χρηματοδότηση αυτής της ανάπτυξης διενεργήθηκε μέσω δανεισμού των τοπικών θυγατρικών από τις μητρικές. Επομένως, τόσο οι τράπεζες όσο και οι επιχειρήσεις έχουν κάνει ευρεία χρήση του εργαλείου του ενδοομιλικού δανεισμού. Συνήθως με δανεισμό των θυγατρικών από τη μητρική, είτε απευθείας είτε με παροχή εγγύησης.

Τράπεζες και επιχειρήσεις καλούνται τώρα να αποφασίσουν αν θα αναλάβουν το κόστος κεφαλαιακής ενίσχυσης των θυγατρικών τους, σε μια περίοδο μάλιστα αυξημένης ανάγκης ενίσχυσης των κεφαλαίων λόγω της αύξησης των επισφαλών απαιτήσεων ή του κόστους της μη έκπτωσης του τόκου.

Τραπεζίτες, σύμβουλοι επιχειρήσεων και επιχειρηματίες κρίνουν ως πιο πιθανό το ενδεχόμενο να υπάρξει μπαράζ αυξήσεων κεφαλαίου στις θυγατρικές των ελληνικών εταιριών τους επόμενους μήνες.

Ζητούν εξαίρεση οι τράπεζες και μεταβατική περίοδο οι επιχειρήσεις

Οι πρώτες αντιδράσεις των επιχειρήσεων εστιάζουν στην ανάγκη να υπάρξει μεταβατική περίοδος προσαρμογής, ενώ τραπεζικοί κύκλοι δηλώνουν πως ο τραπεζικός τομέας θα πρέπει να εξαιρεθεί έστω και την τελευταία στιγμή από τις παραπάνω διατάξεις, καθώς είναι ο βασικός μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής επιχειρηματικότητας.

Αρχικά, ο τραπεζικός τομέας είχε εξαιρεθεί από την παραπάνω ρύθμιση, εν συνεχεία όμως συμπεριλήφθηκε λόγω της ανάγκης ενίσχυσης των φορολογικών εσόδων, μια και οι τράπεζες έχουν δανείσει τα περισσότερα κεφάλαια στις θυγατρικές τους.

Η κριτική από την πλευρά του επιχειρηματικού κόσμου θα επικεντρωθεί και στα αντικίνητρα που θέτει το σχέδιο νόμου με την υφιστάμενη μορφή του ως προς τις επενδύσεις στην Ελλάδα.

Η επιβολή ανώτατου ορίου για ενδοομιλικό δανεισμό καθιστά για παράδειγμα, σύμφωνα με στελέχη της Ένωσης Εισηγμένων ακριβότερες τις εξαγορές ελληνικών επιχειρήσεων από εταιρίες ιδιωτικών κεφαλαίων, παρά το γεγονός ότι η κρίση προκάλεσε αλλαγή στο μοντέλο λειτουργίας τους με απασχόληση λιγότερων ξένων κεφαλαίων σε σχέση με τα ίδια κεφάλαια.

Ταυτόχρονα, θα μειωθεί έτι περαιτέρω η ελκυστικότητα της χώρας ως προορισμού επενδύσεων μεγάλων ξένων ομίλων που αναδιαρθρώνουν τη δομή τους συγκεντρώνοντας δραστηριότητες και θα ενισχύσουν το κύμα φυγής πολυεθνικών από την εγχώρια αγορά.

Τέλος, η ρύθμιση αναμένεται να προκαλέσει μεγάλη σύγχυση όσον αφορά στον υπολογισμό των ιδίων κεφαλαίων, καθώς υπάρχουν ακόμη όμιλοι που δραστηριοποιούνται κυρίως στην Ελλάδα με θυγατρικές που ακολουθούν τα ελληνικά λογιστικά πρότυπα και όχι τα διεθνή, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές διαφορές ως προς την καθαρή τους θέση.

Κυβερνητικό αλαλούμ για τις ενδοομιλικές συναλλαγές

Τέλος, σύγχυση προκαλεί στην αγορά το γεγονός ότι το σχέδιο νόμου του ΥΠΟΙΟ ρυθμίζει και θέματα ενδοομιλικών συναλλαγών, τα οποία είχε ρυθμίσει μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο αντίστοιχο νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης.

Παρότι το σχέδιο νόμου του ΥΠΟΙΟ κάνει αναφορά στις υφιστάμενες διατάξεις του νόμου που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, επιβάλλει τη δημιουργία παράλληλων δομών. Έτσι οι επιχειρήσεις θα καλούνται να δημιουργούν δύο ξεχωριστές κατηγορίες φακέλων τεκμηρίωσης.

Η μία θα αφορά και θα ελέγχεται από τα κλιμάκια του ΥΠΑΝ με στόχο τη συγκράτηση των τιμών. Και η άλλη θα ελέγχεται από ειδική επιτροπή που θα συστήσει το υπουργείο Οικονομίας και στόχο θα έχει τη φορολογητέα ύλη. Το κόστος για τις επιχειρήσεις θα είναι υπολογίσιμο καθώς απαιτούνται διαφορετικοί φάκελοι παρακολούθησης ενίσχυση του προσωπικού κ.ά.

Παρότι ουδείς διαφωνεί με τον στόχο περιορισμού της τεχνητής μεταφοράς κερδών από την Ελλάδα σε άλλες χώρες με χαμηλότερη φορολογία, μέσω είτε υπερτιμολογήσεων είτε υποτιμολογήσεων, το κυβερνητικό αλλαλούμ με τα δύο διαφορετικά νομοσχέδια προκαλεί ήδη τις αντιδράσεις του επιχειρηματικού κόσμου.

Σημειώνεται ότι ο ισχύων νόμος όσο και το σχέδιο νόμου στηρίζονται σε οδηγίες του ΟΟΣΑ με στόχο να τιμολογούνται οι ενδοομιλικές συναλλαγές με κανόνες ανοιχτής αγοράς. Όπου δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται υπ' όψιν συγκριτικά στοιχεία τιμολογήσεων οι επιχειρήσεις θα ακολουθούν ένα από τα τέσσερα μοντέλα του ΟΟΣΑ (κόστος πλέον περιθωρίου κέρδους, τιμολόγηση βάσει μέσου μικτού ή καθαρού περιθωρίου κ.ά.).

Και συνδεδεμένες θεωρούνται πέραν των θυγατρικών και όσες ορίζονται από το άρθρο 42 του 2190, δηλαδή εταιρίες που ενοποιούνται λόγω είτε άσκησης management είτε σημαντικού ποσοστού κ.ά.