Σε τρεις βασικούς άξονες στηρίζεται η θεώρηση του Συμβουλίου Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ) για τον μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας.

Στην έκθεσή του για το 2009, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, περιλαμβάνει έναν ορίζοντα στρατηγικής μέχρι το 2020, ο οποίος θεωρείται αμετάβλητο ορόσημο των στόχων της Ε.Ε., έναν ορίζοντα προοπτικής μέχρι το 2030 και έναν ορίζοντα οράματος έως το 2050.

Με την επιλογή των τριών οριζόντων το ΣΕΕΣ προσαρμόζεται μεν στις επιταγές που έχουν τεθεί επίσημα από την Πολιτεία για τους άμεσους στόχους της ενεργειακής πολιτικής, παράλληλα όμως επιδιώκει να διασφαλίσει την επιστημονικότητα των απόψεών του, μεταθέτοντας για το μέλλον τις δύσκολες αποφάσεις που θα διασφαλίζουν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας και τις οποίες φαίνεται ότι δεν θα μπορέσει να αποφύγει.

Στον ορίζοντα στρατηγικής, δηλαδή μέχρι το 2020, το ΣΕΕΣ δεν προβλέπει ουσιαστική μεταβολή του μίγματος των πρωτογενών ενεργειακών πηγών. Σε αυτές δεν συμπεριλαμβάνεται η εισαγωγή του λιθάνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή, με το σκεπτικό της προβλεπόμενης μειωμένης ζήτησης.

Ωστόσο, στον ορίζοντα της προοπτικής το ΣΕΕΣ, δηλαδή το 2020 έως το 2030, δείχνει την ανάγκη η χώρα μας να αποκτήσει τεχνογνωσία στην καθαρή χρήση του λιγνίτη όσο και άλλων στερεών καυσίμων, με άλλα λόγια του λιθάνθρακα.

Από τη στιγμή που τόσο η επίσημη Πολιτεία όσο και η αντιπολίτευση, υπό το βάρος της κοινωνικής αντίδρασης, έχουν εξοβελίσει σε αυτήν τη χρονική στιγμή τον λιθάνθρακα, είναι εύλογο το ΣΕΕΣ να αποφεύγει να επαναφέρει το θέμα αυτό, ωστόσο επιδιώκει να καταστήσει σαφές με ιδιαίτερα κομψό τρόπο πως το συγκεκριμένο καύσιμο δεν μπορεί να παραμένει εσαεί εκτός από τα ενεργειακά σχέδια της χώρας, γιατί ο λιγνίτης ναι μεν θα εξακολουθεί να παραμένει βασική πηγή ηλεκτροπαραγωγής έως το 2020, όμως από εκεί και πέρα θα βαίνει μειούμενος λόγω εξάντλησης των κοιτασμάτων.

Σήμερα, η λιγνιτική παραγωγή αντιπροσωπεύει το 52,5% της συνολικής παραγωγής, θα περιοριστεί περίπου στο 29% το 2020 και θα πέσει στο 11% το 2030, λόγω απόσυρσης όλων των παλαιών ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων. Αν η χώρα μας, επισημαίνεται στην έκθεση, καταφέρει να αναδείξει τις τεχνολογίες καθαρής καύσης στερεών καυσίμων και ιδιαίτερα της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα, θα μπορέσει να επιτευχθεί αλλαγή τόσο της πολιτικής βούλησης όσο και της κοινωνικής αποδοχής για την εισαγωγή του λιθάνθρακα την περίοδο 2020 - 2030.

Ένας ακόμη λόγος που φαίνεται να ενισχύει την άποψη αυτή του ΣΕΕΣ είναι και το γεγονός ότι ο τομέας ηλεκτρισμού είναι αυτός που καταναλώνει το μεγαλύτερο ποσοστό φυσικού αερίου, άρα είναι περισσότερο έκθετος σε ενδεχόμενη κρίση ανεφοδιασμού. Με αυτό το σκεπτικό το ΣΕΕΣ υποστηρίζει ότι "ο βαθμός εξάρτησης της ηλεκτροπαραγωγής μας από φυσικό αέριο δεν μπορεί να είναι απεριόριστος".

Παρά το γεγονός ότι η έκθεση δεν συμπεριλαμβάνει τη χρήση πυρηνικής ενέργειας ακόμη και στον ορίζοντα οράματος, συμμορφούμενη, όπως επισημαίνει στο εισαγωγικό σημείωμά του ο πρόεδρος του ΣΕΕΣ κ. Ραφαήλ Μωυσής, στο κυρίαρχο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα εντούτοις επισημαίνεται πως η χώρα μας δεν μπορεί να έχει την πολυτέλεια να αποκλείει δογματικά και διά παντός τη χρήση οποιασδήποτε πρωτογενούς πηγής ενέργειας.

Πολύ περισσότερο όταν τα γειτονικά κράτη ανακοινώνουν σχέδια εγκατάστασης πυρηνικών εργοστασίων.

Σε κάθε περίπτωση η έκθεση του ΣΕΕΣ προτείνει για την ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας:

-Να περιοριστεί η μείωση των επενδύσεων ηλεκτροπαραγωγής με στερεά καύσιμα και να γίνει λελογισμένη χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή σε επίπεδα που θα περιορίζουν το συνολικό κόστος της παραγόμενης ενέργειας και θα διασφαλίζουν τη μέγιστη διαθεσιμότητα στην ηλεκτροπαραγωγή ακόμη και σε περιόδους κρίσεων.

-Για τα έργα ΑΠΕ να αξιολογηθούν όλες οι αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, εάν χρειάζεται και με νομοθετική ρύθμιση και να επιλεγούν τα πλέον αποδοτικά έργα μέχρι την ισχύ που επιτρέπει η ευστάθεια του συστήματος καθώς και να περιοριστεί η χρονική ισχύς των αδειών παραγωγής και εγκατάστασης για έργα που δεν υλοποιούνται.

Το ΣΕΕΣ δεν διστάζει να επισημάνει ότι η διείσδυση ΑΠΕ στα μέγιστα επιτρεπτά όρια, όσον αφορά στην ευστάθεια του συστήματος, καθώς και η λειτουργία όλων των μονάδων φυσικού αερίου που έχουν πάρει άδεια παραγωγής προκαλούν προβλήματα κορεσμού στην περιορισμένη ελληνική αγορά.