Δειλά χαμόγελα αισιοδοξίας επιστρέφουν στα χείλη των Ελλήνων τραπεζιτών καθώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στη ναυτιλία και στον τουρισμό, τους δύο πιο εξωστρεφείς τομείς της ελληνικής οικονομίας, διαμορφώνονται σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που αρχικά αναμένονταν, ενώ αντίθετα πονοκέφαλο προκαλεί η άρνηση εργολάβων και εταιρειών real estate να προχωρήσουν στις αναγκαίες λειτουργικές αναδιαρθρώσεις.

Με συνολικά δάνεια ύψους 29,2 δισ. ευρώ στους τομείς της οικονομίας που πλήττονται περισσότερο, δηλαδή στον τουρισμό (7,4 δισ. ευρώ), στη ναυτιλία (10,55 δισ. ευρώ) και στις κατασκευές (11,29 δισ. ευρώ), οι ελληνικές τράπεζες στο α΄ τρίμηνο του έτους βρέθηκαν στη δίνη των έντονων ανησυχιών για το ύψος των επισφαλειών που θα εμφανίσουν.

Η εικόνα άρχισε να αλλάζει σταδιακά από τον Απρίλιο. Τα επισφαλή δάνεια στο β΄ τρίμηνο της φετινής χρήσης παρέμειναν, σύμφωνα με στελέχη των τμημάτων χορηγήσεων των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων, στα ίδια επίπεδα με αυτά του α΄ τριμήνου στον τουρισμό, ενώ στη ναυτιλία σημειώθηκε επιβράδυνση των μη εξυπηρετούμενων δανείων χάρη στην εντυπωσιακή άνοδο των ναύλων.

Ακόμη και αν οι ναύλοι υποχωρήσουν έως και 60% μέσα στους επόμενους μήνες, η πλειονότητα των ελληνόκτητων εταιριών ποντοπόρου ναυτιλίας θα συνεχίσει να δουλεύει πάνω από το break even ή στα όριά του, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη του κλάδου ναυτιλιακών χορηγήσεων.

"Αυτήν τη στιγμή οι περισσότερες επιχειρήσεις ποντοπόρου ναυτιλίας εξυπηρετούν κανονικά το σύνολο των τόκων, αποπληρώνοντας και ένα μικρό μέρος του κεφαλαίου" δηλώνουν τα συγκεκριμένα στελέχη, συμπληρώνοντας πως "οι όποιες ανησυχίες υπάρχουν για οφειλές εταιριών της ποντοπόρου ναυτιλίας προς τρίτους".

Ακόμη και στις ελάχιστες περιπτώσεις, με πρόβλημα εξυπηρέτησης τόκων, οι τράπεζες δεν δείχνουν διατεθειμένες να τραβήξουν το χαλί, παρακολουθούν όμως εκ του σύνεγγυς τις εταιρίες προκειμένου να εξασφαλίσουν τις απαιτήσεις τους σε περίπτωση που κινηθεί κάποιος άλλος πιστωτής.

Εμφανώς καλύτερα από τους αρχικούς υπολογισμούς των τραπεζών εξελίσσεται η κατάσταση και στον τουρισμό. Οι επιχειρήσεις με μεγάλο δανεισμό εξυπηρετούν προς το παρόν τους τόκους, ενώ όπου υπήρξαν αναδιαρθρώσεις δανείων με μεταθέσεις δόσεων απέδωσαν καθώς δε σημειώθηκε προσφυγή για χορήγηση νέου κεφαλαίου κίνησης.

Το παραπάνω κλίμα συμφωνεί με την εκτίμηση ότι τα επισφαλή δάνεια των ελληνικών τραπεζών στο σύνολό τους παρέμειναν στο τέλος του α΄ εξαμήνου στην περιοχή του 6,3%, ενώ ο ρυθμός αύξησής τους επιβραδύνεται σε σχέση με τον Μάιο όπου είχαν ανέλθει στο 6,5%.

Η μείωση των επισφαλών δανείων τον Ιούνιο, ως ποσοστό επί των συνολικών χορηγήσεων, εξηγείται σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη και από τις διαγραφές δανείων που παραδοσιακά είναι αυξημένες στο τέλος τριμήνου.

Χαρακτηριστικό είναι ότι τα υπόλοιπα των επιχειρηματικών δανείων στις 31/6 εμφανίζονται σε απόλυτα νούμερα μειωμένα κατά 1,1 δισ. ευρώ σε σχέση με το τέλος Μαΐου, ενώ η ΤτΕ αναφέρει ότι υπήρξε καθαρή εκταμίευση 923 εκατ. ευρώ. Οι διαγραφές δανείων και οι μικρές θετικές συναλλαγματικές διαφορές εξηγούν την παραπάνω αναντιστοιχία.

Η διατήρηση των επισφαλών δανείων στα επίπεδα του 6,3% στο τέλος του α΄ εξαμήνου αποτελεί θετικό δείγμα, αν και προβλέπεται ότι θα υπάρξει έξαρση των επισφαλειών κατά το β΄ εξάμηνο της χρήσης. Ήδη από τον περασμένο Μάιο ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής, κ. Τ. Αράπογλου, είχε δηλώσει ότι αναμένει διπλασιασμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στη διετία 2009 - 2010.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των stress tests, το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τέλος του 2010 θα μπορούσε να φτάσει στο 12,7%, κάτω όμως από κάποιες σκληρές παραδοχές, όπως η υποχώρηση του ΑΕΠ κατά 3% τόσο για φέτος όσο και για την επόμενη χρονιά, η εκτίναξη του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ στο 5% από 1% σήμερα, η μεγαλύτερη πτώση του Γενικού Δείκτη του Χ.Α. κατά 40% και η εκτίναξη της ανεργίας στο 13,3%.