Δεν θα ανοίξει η αγορά φυσικού αερίου και σε τρίτους παίκτες όσο δεν έχει ολοκληρωθεί η δευτερογενής νομοθεσία.

Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κρίνεται απαραίτητο να υπάρξουν πρώτα συγκεκριμένοι κανόνες στην αγορά, κάτι το οποίο αναμένεται να καθοριστεί μέσα από τρία κείμενα ρυθμιστικού πλαισίου, ήτοι τον Κανονισμό Αδειών Φυσικού Αερίου, τον Κώδικα Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου και τον Κώδικα Προμήθειας σε επιλέγοντες πελάτες.

Αρμόδιες πηγές του ΥΠΕΚΑ που μίλησαν στο euro2day επισήμαναν ότι «μόνον έτσι το παιχνίδι θα είναι ξεκάθαρο και ο καθένας θα μπορεί να κινηθεί ανάλογα». Ήδη, θεωρείται ότι έχει σταλεί ένα ισχυρότατο μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, μέσω της ανακοίνωσης του ΔΕΣΦΑ, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, με την οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, ακυρώνει τον ρόλο της ΡΑΕ.


Οι καταγγελίες ΔΕΣΦΑ για ΡΑΕ

Πιο συγκεκριμένα, ο ΔΕΣΦΑ στην ανακοίνωσή του αμφισβητεί ευθέως τη νομιμότητα των αποφάσεων του Ρυθμιστή, που γνωμοδότησε υπέρ της εξυπηρέτησης τρίτων χρηστών στη Ρεβυθούσα, πλήττοντας έτσι το κύρος του, και παράλληλα δεν διστάζει να καταλογίσει στη ΡΑΕ μεροληπτική στάση υπέρ ορισμένων παικτών της αγοράς.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ανακοίνωση του ΔΕΣΦΑ δόθηκε στη δημοσιότητα αμέσως μετά την αποπομπή του διευθύνοντος συμβούλου κ. Π. Κανελλόπουλου, που είχε υποστηρίξει σθεναρά το άνοιγμα της αγοράς και σε τρίτους παίκτες, σε αντίθεση με τον πρόεδρο κ. Ν. Μαυρομμάτη, ο οποίος παραμένει στη θέση του, εκτελώντας παράλληλα και χρέη διευθύνοντος συμβούλου.

Σύμφωνα με πληροφορίες του euro2day, δεν υπάρχουν αυτήν τη στιγμή σκέψεις από το ΥΠΕΚΑ αντικατάστασης του κ. Μαυρομμάτη, ο οποίος παραμένει προς το παρόν αμετακίνητος. Αντίθετα, το περασμένο Σάββατο δόθηκε στη δημοσιότητα από το ΥΠΕΚΑ η προκήρυξη για την κάλυψη του νέου μέλους της Ολομέλειας της ΡΑΕ, που θα αντικαταστήσει τον πρόεδρο κ. Σ. Σιμόπουλο, η θητεία του οποίου λήγει στις 4 Φεβρουαρίου. Η προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων ενδιαφερομένων για τη θέση λήγει δύο ημέρες νωρίτερα, ήτοι στις 2 Φεβρουαρίου.

Η ανακοίνωση του ΔΕΣΦΑ προκάλεσε ερωτηματικά, λόγω των θέσεων που προβλήθηκαν, δημιουργώντας εύλογα την απορία εάν είχε την κάλυψη του ΥΠΕΚΑ στην επίθεσή του κατά της ΡΑΕ και στο μήνυμα που εξέπεμπε «δεν μας αρέσουν οι αποφάσεις σας».


Η θέση του υπουργείου για ΔΕΣΦΑ

Επισήμως το ΥΠΕΚΑ δεν έλαβε θέση, ωστόσο οι εκτιμήσεις που διατυπώθηκαν σε μια πρώτη ανάγνωση είναι ότι «δεν μπορεί ο ΔΕΣΦΑ να βγήκε να μιλήσει με τον τρόπο που μίλησε, χωρίς να το γνωρίζει το υπουργείο».

Πηγές του ΥΠΕΚΑ που μίλησαν στο euro2day άφησαν ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι το υπουργείο συμφωνεί εν μέρει με την ανακοίνωση του ΔΕΣΦΑ ειδικά στα σημεία εκείνα όπου αναφέρεται στην καθυστέρηση της ΡΑΕ να γνωμοδοτήσει όχι μόνον για τους Κώδικες αλλά και για την Πρότυπη Σύμβαση Χρήσης Εγκατάστασης ΥΦΑ, η οποία στάλθηκε από τον ΔΕΣΦΑ στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ότι στις 2 Δεκεμβρίου ο υφυπουργός κ. Γ. Μανιάτης είχε αποστείλει στη ΡΑΕ επιστολή με την οποία επισήμανε πως δημιουργούνται ανεπιθύμητα προβλήματα στην αγορά λόγω της καθυστέρησης στη θέσπιση της δευτερογενούς νομοθεσίας και ζητούσε αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των κανονιστικών κειμένων, με παράλληλη δέσμευση για την υλοποίησή του.


Τι απαντά η ΡΑΕ

Η απάντηση του προέδρου της ΡΑΕ κ. Σιμόπουλου ήρθε μία ημέρα μετά, στην εκδήλωση για το υβριδικό Ικαρίας, όπου υπενθύμισε ότι η γνωμοδότηση για τον Κώδικα Αδειών έχει ήδη κατατεθεί, με χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση και των υπόλοιπων κειμένων, ενώ υποστήριξε κατηγορηματικά ότι η απελευθερωμένη αγορά μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς αυτά τα κείμενα.

Το γεγονός ότι η ΡΑΕ επέμενε και επιμένει έως και τώρα στην τελευταία άποψή της ήταν αρκετό για να μη διάγουν και την καλύτερη περίοδό τους οι σχέσεις Σιμόπουλου και υπουργείου. Άλλωστε, δεν θεωρείται τυχαίο ότι ο ΔΕΣΦΑ βγήκε μπροστά και αμφισβήτησε ευθέως τον θεσμικό ρόλο της ΡΑΕ, κάτι το οποίο θεωρείται ανήκουστο για την ανεξάρτητη Αρχή, δεδομένου ότι όταν γνωμοδοτεί αυτή, με βάση και την κοινοτική νομοθεσία, οι υπόλοιποι φορείς στην αγορά ενέργειας είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόσουν τις αποφάσεις της.

Η διοίκηση της ΡΑΕ επέλεξε να μην ανοίξει πόλεμο με τον ΔΕΣΦΑ, αν και ως εκ της ισχύος της θα μπορούσε.

Προφανώς γιατί έχει εισπράξει ήδη τη δυσφορία του ΥΠΕΚΑ, το οποίο θεωρεί λογική την κίνηση του ΔΕΣΦΑ σε ό,τι έχει να κάνει με την τελευταία ανακοίνωσή του. «Έπρεπε να ξεκαθαρίσει τη θέση του ο ΔΕΣΦΑ», τόνισαν χαρακτηριστικά οι πηγές του υπουργείου που μίλησαν στο euro2day.

Και μπορεί η απελευθερωμένη αγορά φυσικού αερίου να εκτιμάται από αρμόδιες πηγές της ΡΑΕ ότι μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς τους Κώδικες, ωστόσο πηγές του ΥΠΕΚΑ διαμηνύουν ότι θα περιμένει πρώτα να πάρει στα χέρια του όλα τα απαραίτητα κείμενα του νέου ρυθμιστικού πλαισίου για να αποφασίσει συνολικά.


Οι ενέργειες της ΡΑΕ για την απελευθέρωση

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ΡΑΕ έχει στείλει από τις αρχές Οκτωβρίου στο πρώην ΥΠΑΝ τη γνωμοδότησή της για τον Κανονισμό Αδειών, ενώ έχει συμπεριλάβει στην ατζέντα της Ολομέλειας, την ερχόμενη Παρασκευή, και τη συζήτηση επί του Κώδικα Διαχείρισης.

Παράλληλα, έχει αποστείλει από τον Δεκέμβριο στο υπουργείο και τη γνωμοδότησή της για τον Κανονισμό Μητρώου χρηστών ΕΣΦΑ. Σε εκκρεμότητα παραμένει η γνωμοδότηση της Ρυθμιστικής Αρχής για την Πρότυπη Σύμβαση ΥΦΑ, καθώς και του Κώδικα Προμήθειας. Κι αν για τον Κώδικα Διαχείρισης φαίνεται ότι θα καταβληθεί προσπάθεια η γνωμοδότηση της ΡΑΕ να κατατεθεί πριν ολοκληρωθεί η θητεία του προέδρου της κ. Σ. Σιμόπουλου, το τρίτο και τελευταίο κείμενο, όπως όλα δείχνουν, παραπέμπεται για τον επόμενο πρόεδρο της ΡΑΕ και όχι πάντως νωρίτερα από δύο μήνες. Εάν οι διαδικασίες κινηθούν με γρήγορους ρυθμούς, η ΡΑΕ θα έχει πρόεδρο στις αρχές Μαρτίου. Αυτό όμως μένει να αποδειχτεί.

Πάντως, η ΡΑΕ, εκτός από τον Κώδικα Διαχείρισης που θα συζητήσει την Παρασκευή, θα φέρει προς συζήτηση και το θέμα τιμολόγησης του φυσικού αερίου για βραχυχρόνιες συμβάσεις. Το αν θα ολοκληρωθεί η συζήτηση και για τα δύο θέματα ώστε να σταλεί η γνωμοδότηση προς το ΥΠΕΚΑ είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να προσδιοριστεί εκ των προτέρων, λόγω της συνθετότητας του θέματος. Ωστόσο, διαμηνύεται από αρμόδια πηγή της Αρχής ότι θα καταβληθεί προσπάθεια τουλάχιστον αυτά τα ζητήματα να κλείσουν μέχρι τις 4 Φεβρουαρίου.

Σε κάθε περίπτωση, με τα ισχύοντα δεδομένα, πηγές της αγοράς που μίλησαν στο euro2day εκτιμούν ότι η είσοδος στην αγορά τρίτων χρηστών, πέραν της ΔΕΠΑ, δεν αναμένεται να τελεσφορήσει τουλάχιστον για το επόμενο δίμηνο - τρίμηνο, αν και υπάρχουν και πιο απαισιόδοξες πλευρές, που κάνουν λόγο για ένα εξάμηνο. Ανεξάρτητα πάντως από αυτό, ήδη η σύμπραξη Μυτιληναίου - Motor Oil κινείται για να φέρει και δεύτερο φορτίο LNG πιθανώς μέσα στον Φεβρουάριο. Το ερώτημα βέβαια που ανακύπτει είναι πώς θα συμπεριφερθεί ο ΔΕΣΦΑ.

Ωστόσο, όπως έλεγαν στο euro2day παράγοντες της αγοράς, μετά την τοποθέτηση νέου προέδρου στη ΡΑΕ θα φανεί ξεκάθαρα ποιος λέει και τι για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου. Θα δικαιωθούν όσοι υποστηρίζουν ότι υπάρχουν δυνάμεις στην αγορά που πιέζουν ώστε να προστατευτεί επί της ουσίας το μονοπώλιο της ΔΕΠΑ, από το οποίο έχουν σημαντικά έσοδα όχι μόνον το Δημόσιο αλλά και συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα; Ή ο ερχομός περί τα τέλη Φεβρουαρίου, όπως εκτιμάται, του αρμόδιου κλιμακίου της Κομισιόν, για το ξεσκόνισμα της αγοράς ενέργειας, θα λειτουργήσει ως ανασχετικός παράγοντας για την προώθηση ενός ιδιότυπου κρατισμού στον τομέα αυτόν;