Στρατηγική ανάπτυξης στην «πλάτη» της κρίσης χαράσσουν -κάποιες-εισηγμένες επιχειρήσεις, αποσκοπώντας αφενός στον περιορισμό ή και στην αντιστάθμιση των επιπτώσεων της ύφεσης και αφετέρου στην εδραίωση του πρωταγωνιστικού τους ρόλου στις αγορές.

Έπειτα από ένα «σφιχτό» 2009 κατά τη διάρκεια του οποίου το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων επικεντρώθηκε στο ξεστοκάρισμα, στη μείωση στα κόστη και στην ενίσχυση των ταμειακών ροών, οι επενδύσεις αρχίζουν να ανακάμπτουν.

Δέκα μεγάλου και μεσαίου μεγέθους εισηγμένες έχουν δρομολογήσει ή υλοποιούν επενδύσεις ύψους άνω του 1,3 δισ. ευρώ, οι περισσότερες εκ των οποίων αφορούν στην Ελλάδα.

Ταυτόχρονα, οι διοικήσεις των εισηγμένων αρχίζουν δειλά-δειλά να αποκαλύπτουν σχέδια εξαγορών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, διευκρινίζοντας, σχεδόν πάντα, ότι εξετάζουν με προσοχή τις συνθήκες της οικονομίας και τις τυχόν ευκαιρίες που δημιουργούν.

Στην εγχώρια αγορά, πέραν των απαραίτητων επενδύσεων συντήρησης παγίων ή δικτύου, ξεχωρίζουν τα επενδυτικά προγράμματα εταιριών που αποφάσισαν να διευρύνουν το μερίδιό τους, ώστε να βγουν από τη μάχη επιβίωσης που δίνει η ελληνική οικονομία ισχυρότερες.

Η εξαγορά των BP και Shell από τις Ελληνικά Πετρέλαια και Μotor Oil, αντίστοιχα, είναι χαρακτηριστικό δείγμα. Οι δύο όμιλοι ενισχύουν σημαντικά τη θέση τους στην εμπορία καυσίμων, σε μια περίοδο, μάλιστα, όπου η ζήτηση για βενζίνη υποχωρεί αισθητά (το δίμηνο Απριλίου - Μαΐου η πτώση της κατανάλωσης άγγιξε το 20%).

Ο όμιλος ΕΛΠΕ, που ολοκλήρωσε την εξαγορά της BP τον περασμένο Δεκέμβριο, παρά τη μείωση στους όγκους πωλήσεων βενζίνης αλλά και πετρελαίου θέρμανσης εμφάνισε στο α΄ τρίμηνο καλύτερα περιθώρια διύλισης λόγω της κρίσιμης μάζας που πρόσθεσε η κάλυψη πλέον του συνόλου των αναγκών της BP. Για το σύνολο της φετινής χρονιάς ο όμιλος συμφερόντων Δημοσίου και Λάτση έχει δρομολογήσει επενδύσεις της τάξης των 600 εκατ. ευρώ.

H Motor Oil ολοκλήρωσε πρόσφατα και τη νέα μονάδα διύλισης αυξάνοντας την παραγωγική της δυναμικότητα κατά 25%. Για φέτος έχει προγραμματίσει επενδύσεις ύψους 80 εκατ. ευρώ, ενώ η εξαγορά της Shell, έναντι 245,6 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθεί προσεχώς.

Επεκτατική πολιτική στην «πλάτη» της κρίσης ακολουθεί η ΑΒ Βασιλόπουλος, στοχεύοντας σε διπλασιασμό των καταστημάτων της στην Ελλάδα ως το 2019 και σε επέκταση στην Κύπρο και στα Βαλκάνια. Για να υλοποιηθεί η παραπάνω στρατηγική, που συνοδεύεται και από τη δρομολογηθείσα έξοδο της εταιρίας από το Χ.Α., η ΑΒ διαθέτει τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον 60 εκατομμύρια, ετησίως, για επενδύσεις ανάπτυξης, αποβλέποντας σε γεωγραφική διείσδυση της τάξης του 60% στα επόμενα 5 με 6 χρόνια.

Επόμενος στόχος είναι να διπλασιαστεί η διείσδυση στα νοικοκυριά, ή έστω να την αυξήσει στο 60%.

Το συνολικό της δίκτυο στην Ελλάδα προβλέπεται να φτάσει στα 400 καταστήματα λίγο πριν από το τέλος της δεκαετίας από τα 200 στις αρχές του 2009, με προσθήκη 8 έως 10 εταιρικών καταστημάτων και 5 έως 10 καταστημάτων δικαιόχρησης ανά έτος. Ο όμιλος δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο εξαγορών, υπενθυμίζοντας ότι μπορεί να διαθέσει κεφάλαια πολλαπλάσια των ετήσιων επενδύσεών της οι οποίες την τελευταία 10ετία ανήλθαν σε μέσους όρους στα 80 εκατ. ευρώ ανά έτος.

Αντίστοιχη στο λιανεμπόριο είναι και η στρατηγική της Jumbo. Η εισηγμένη επιταχύνει τις επενδύσεις της για τη δημιουργία έξι νέων υπερκαταστημάτων σε Ελλάδα (3), Βουλγαρία (2) και Κύπρο (1), μέχρι το τέλος του 2010, επιδιώκοντας να αντιμετωπίσει τη μείωση της ζήτησης με αύξηση του μεριδίου της. Οι επενδύσεις στο 9μηνο 1/7/2009 έως 30/3/2010 ανήλθαν στα 38 εκατ. ευρώ και λόγω της λειτουργίας των έξι καταστημάτων ως το τέλος του έτους αναμένεται να ενισχυθούν σημαντικά.

Επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ υλοποιεί και δρομολογεί για τη φετινή χρήση η Τέρνα Ενεργειακή. Η διοίκησή της, στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές, εκτίμησε ότι στο τέλος της φετινής χρονιάς στην Ελλάδα θα διαθέτει περίπου 500 - 600 MW, είτε σε λειτουργία είτε υπό κατασκευή, και άλλα 50 με 100 MW στο εξωτερικό.

Κινήσεις συγκέντρωσης της αγοράς μέσω εξαγορών

Σε συζητήσεις για εξαγορές εταιριών βρίσκεται σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλό της κ. Δ. Μαλαματίνα η Vivartia, η οποία εντός του επόμενου μήνα ολοκληρώνει τις αποσχίσεις κλάδων και μαζί τους την πώληση της Chipita στον κ. Σπ. Θεοδωρόπουλο, στο Olayan Group και σε ομάδα επενδυτών.

Στο περιθώριο της πρόσφατης τακτικής γενικής συνέλευσης ο κ. Μαλαματίνας αποκάλυψε ότι η Vivartia έχει διενεργήσει σχετικές επαφές με υπό εξαγορά εταιρίες, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο εξελίξεων ως το τέλος του έτους. H Vivartia θα έχει ετήσια εξοικονόμηση δαπανών της τάξης των 25 εκατ. ευρώ από τη μείωση του δανεισμού της λόγω της πώλησης της Chipita και της αναχρηματοδότησης του υπολοίπου του δανεισμού της.

Για φέτος προωθεί επενδύσεις ύψους 15,6 εκατ. ευρώ που αφορούν στη δημιουργία νέας μονάδας επεξεργασίας χυμών και στον εκσυγχρονισμό του εργοστασίου κατεψυγμένων τροφίμων.

Επενδύσεις και αναζήτηση εξαγορών στο εξωτερικό

Απρόσκοπτα υλοποιεί το επενδυτικό πρόγραμμα τριετίας ύψους 1,4 δισ. ευρώ η Coca Cola 3E, στοχεύοντας στην ενίσχυση του μεριδίου της στα αναψυκτικά στις αγορές της Αν. Ευρώπης και σε χυμούς και νερά στις ώριμες αγορές.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Coca Cola, κ. Δώρος Κωνσταντίνου, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο των εξαγορών κατά τη διάρκεια της πρόσφατης τακτικής γενικής συνέλευσης, διευκρινίζοντας πάντως ότι, προς το παρόν, δεν προβλέπεται κάτι τέτοιο.

Ευκαιρίες για περαιτέρω γεωγραφική διείσδυση αναζητά και η oμoγάλακτη Frigoglass. Η βιομηχανία παραγωγής προϊόντων επαγγελματικής ψύξης θα υλοποιήσει φέτος επενδύσεις 25 εκατ. ευρώ ώστε να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες ανάπτυξης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η διοίκησή της, στην τελευταία τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές.

Αναμένει, άλλωστε, μια δυνατή χρονιά σε επίπεδο κερδοφορίας, με ισχυρές ταμειακές ροές, καθώς ήδη από το α΄ τρίμηνο πέτυχε να μειώσει τα αποθέματά της κατά 19,3%, παρά την αύξηση των πωλήσεων κατά 26,6%, και μείωση του καθαρού δανεισμού της.

Ευκαιρίες τυχόν εξαγορών διερευνά και η S&B. «Παρακολουθούμε στενά το ευρύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον και αξιολογούμε ευκαιρίες που θα μπορούσαν να εναρμονιστούν στρατηγικά με τη δραστηριότητά μας και να ενδυναμώσουν περαιτέρω την ανταγωνιστική μας θέση», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της εισηγμένης, κ. Ευθ. Βιδάλης, από το βήμα της ετήσιας τακτικής γενικής συνέλευσης.

Ο όμιλος συμφερόντων της οικογένειας Κυριακόπουλου ξεκίνησε το 2010 με το αβαντάζ ετήσιου οφέλους 10 εκατ. ευρώ από τις περικοπές σε κόστη που διενήργησε το 2009. Έτσι, η αύξηση των πωλήσεων κατά 19,7% (95,2 εκατ. ευρώ έναντι 79,5 εκατ. ευρώ) λόγω της ανάκαμψης της ζήτησης διεθνώς οδήγησε σε εκτίναξη των κερδών κατά 453% (4 εκατ. ευρώ από 730 χιλ. ευρώ).

Την περαιτέρω γεωγραφική της διείσδυση στο νότιο ημισφαίριο εξετάζει, προσεκτικά, εδώ και αρκετό καιρό η διοίκηση της Eurodrip ΑΒΕΓΕ. Η εταιρία, συμφερόντων της Global Finance, μετά την είσοδό της μέσω joint venture στην αγορά του Περού, εξετάζει το ενδεχόμενο εξαγοράς ή συνεργασίας σε χώρα του BRIC.

Στόχος να εισέλθει δυναμικά σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη αγορά στη ζήτηση συστημάτων στάγδην άρδευσης.