Τράπεζες: Test drive στα πλάνα αναδιάρθρωσης

Test drive στα σχέδια αναδιάρθρωσης, ώστε να διαπιστωθεί ποιες τροποποιήσεις απαιτούνται για τις νέες συνθήκες «ανωμάλου εδάφους» που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες, θα ξεκινήσει από τα τέλη του μήνα η Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp).

Στις 26 Μαρτίου έρχεται στην Αθήνα ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της DG Comp Γκερτ Γιαν Κούπμαν.

Παρότι επισήμως ο λόγος της επίσκεψης είναι η συμμετοχή του σε διεθνές συνέδριο, θεωρείται βέβαιο ότι κατά τη διήμερη παρουσία του στην Αθήνα θα συναντήσει τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.

Οι συναντήσεις θα σηματοδοτήσουν και την επίσημη έναρξη του διαλόγου για το αν και πώς θα τροποποιηθούν τα εγκεκριμένα από την DG Comp πλάνα αναδιάρθρωσης τα οποία αποτελούν τον χάρτη για την επάνοδο των πιστωτικών ιδρυμάτων στον ιδιωτικό τομέα με αποπληρωμή κάθε είδους κρατικής βοήθειας.

Όπως έγραψε το Euro2day.gr η DG Comp θεωρεί προς το παρόν έκτακτη κατάσταση την ταχεία επιδείνωση των εν Ελλάδι συνθηκών την οποία αντιμετωπίζουν οι συστημικές τράπεζες.

Αν δεν υπάρξει, όμως, ταχεία αναστροφή του κλίματος, θεωρείται βέβαιο ότι θα τεθεί θέμα ριζικής τροποποίησης των πλάνων αναδιάρθρωσης καθώς είναι στον αέρα οι εκτιμήσεις επανόδου στην κερδοφορία από τη φετινή χρήση και επακόλουθα η ακρίβεια των εκτιμήσεων για τη διετία 2016-17.

Με δεδομένο, δε, ότι τα πλάνα αναδιάρθρωσης συνυπολογίστηκαν από την ΕΚΤ στην πρόσφατη άσκηση προσομοίωσης για τρεις από τις τέσσερις τράπεζες (σ.σ. μόνο η Alpha πέρασε τη δοκιμασία με το δυσμενές στατικό σενάριο) η ανατροπή τους θα ανοίξει ενδεχομένως θέμα και νέας κεφαλαιακής ενίσχυσης για κάποιες εξ αυτών.

Αυτήν τη φορά, μάλιστα, μέρος του λογαριασμού θα κληθεί να καταβάλει άμεσα και το Δημόσιο μια και ο πρόσφατος νόμος για τη μετατροπή προσωρινών αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων σε οριστικές επιβάλλει την καταβολή μέσω ΑΜΚ από το Δημόσιο του αναβαλλόμενου φόρου που δεν μπορεί να συμψηφισθεί λόγω λειτουργικών ζημιών.

Μέχρι τις 26 Μαρτίου όπου αναμένεται να φθάσει στην Αθήνα ο δεύτερος τη τάξει της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Κομισιόν αναμένεται να έχουν ξεκαθαρίσει κρίσιμοι παράγοντες όπως οι σχέσεις Ελλάδας - πιστωτών, το πολιτικό τοπίο στη χώρα και να υπάρχει καλύτερη εικόνα για τις επιπτώσεις της αβεβαιότητας στους ισολογισμούς των τραπεζών.

Στα τέλη του μήνα θα έχουν εγκριθεί και θα έχουν δημοσιοποιηθεί οι οικονομικές καταστάσεις του 2014 (εκκρεμεί η ανακοίνωση ημερομηνίας γνωστοποίησης από ΕΤΕ) οι οποίες θα περιλαμβάνουν πρόσθετες προβλέψεις με βάση τα αποτελέσματα του AQR, ενώ θα έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία επικαιροποίησης εκτιμήσεων για την τρέχουσα χρήση. Άλλωστε, στην Εθνική η νέα διοίκηση θα αναλάβει καθήκοντα καλώς εχόντων των πραγμάτων τις επόμενες ημέρες.

Μεγάλες οι πληγές στα πλάνα αναδιάρθρωσης

Οι πληγές που μετρούν οι τράπεζες στα πλάνα αναδιάρθρωσης από την αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών είναι ήδη αρκετά υπολογίσιμες. Η πίεση στο καθαρό επιτοκιακό περιθώριο είναι ισχυρή, λόγω της αύξησης του κόστους χρηματοδότησης, της επιτάχυνσης στο ρυθμό δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων και της αδυναμίας εξασφάλισης εσόδων από τις σχεδιαζόμενες νέες χορηγήσεις.

Από τις αρχές Δεκεμβρίου ως σήμερα από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα εκτιμάται ότι υπήρξαν εκροές καταθέσεων τουλάχιστον 23 δισ. ευρώ με αποτέλεσμα το ύψος των καταθέσεων να βρίσκεται σε χαμηλά 10ετίας την ώρα που επιθετικές κινήσεις απομόχλευσης (πώληση χαρτοφυλακίων δανείων) έχουν παγώσει εξαιτίας τόσο του κλίματος όσο και των εξαγγελιών της κυβέρνησης.

H Moody's εκτιμά ότι η επιστροφή των καταθέσεων πολύ δύσκολα θα αποκατασταθεί τους επόμενους 12-18 μήνες, ακόμα και αν υπάρξει νέο πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας πριν από τον Ιούνιο.

Η εξάρτηση από τον ELA εκτινάχθηκε στα 67 δισ. ευρώ, που σημαίνει αύξηση του κόστους χρηματοδότησης σε ετήσια βάση της τάξης των 700 με 800 εκατ. ευρώ, ενώ δεν ανανεώθηκαν συμβάσεις repos και αυξήθηκε κατά περίπου 3 δισ. ευρώ η έκθεση των τραπεζών σε έντοκα γραμμάτια Δημοσίου.

Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου καταγράφηκε σημαντική αύξηση στο ρυθμό δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων και οι τραπεζίτες διατυπώνουν την ανησυχία ότι στο α΄ τρίμηνο οι νέες καθυστερήσεις θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ, έναντι επιδόσεων 300 με 400 εκατ. ευρώ στα τρία προηγούμενα τρίμηνα.

Ταυτόχρονα η πρόθεση της κυβέρνησης να προωθήσει διαγραφές κόκκινων στεγαστικών δανείων και να παγώσει τους πλειστηριασμούς, πέραν των επιπτώσεων που έχει στην κουλτούρα πληρωμών, ενδέχεται να πλήξει απευθείας και την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών.

Οι εφεδρείες και ο κίνδυνος προληπτικών ΑΜΚ

Η DG Comp ενδέχεται να ζητήσει ενέργειες περαιτέρω περικοπής σε κόστη και επιθετικότερο πρόγραμμα πώλησης δραστηριοτήτων στο εξωτερικό ώστε να μετριαστούν ή και να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις από την επιδείνωση των εν Ελλάδι συνθηκών.

Αν όμως δεν υπάρξει ταχεία αναστροφή του κλίματος στη χώρα ο κίνδυνος προληπτικών αυξήσεων κεφαλαίου είναι ορατός για κάποιες από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Υπαρκτός είναι και ο κίνδυνος η ΕΚΤ να επανεξετάσει τις παραδοχές με τις οποίες αναγνωρίστηκαν αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις ύψους 13 δισ. ευρώ!

Και ΑΜΚ με κάλυψη από το Δημόσιο!

Άλλωστε στην περίπτωση που οι τράπεζες εμφανίσουν ζημίες φέτος το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλει μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου και άσκησης των δικαιωμάτων μετατροπής (conversion rights).

Αυτό προβλέπει η τροποποιημένη διάταξη για τη μετατροπή του αναβαλλόμενου φόρου από ζημίες PSI και ζημίες πιστωτικού κινδύνου σε οριστική απαίτηση που ψήφισε η προηγούμενη Βουλή.

Στην περίπτωση που κάποια τράπεζα εμφανίσει λογιστικές ζημίες σε μία από τις χρήσεις μετά την 1η/1/2015 ο αναβαλλόμενος φόρος μετατρέπεται σε απαίτηση και το Δημόσιο υποχρεούται να πληρώσει αμέσως, καλύπτοντας υποχρεωτική αύξηση κεφαλαίου.

Προς το παρόν δεν έχει διευκρινισθεί αν για την κάλυψη της παραπάνω υποχρέωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν κεφάλαια από τα αδιάθετα του ΤΧΣ που πλέον διακρατούνται από τον EFSF ή θα πρέπει να καταβληθούν απευθείας από το Δημόσιο. Στην δεύτερη περίπτωση αυξάνεται το έλλειμμα εφόσον βέβαια το Δημόσιο δεν πωλήσει σε ιδιώτες τα δικαιώματα μετατροπής ή τις μετοχές που θα αποκτήσει.