«Παράθυρο» στην οθόνη του κινητού και του υπολογιστή τους αναζητούν οι Έλληνες, καθώς μετά από οκτώ χρόνια πρωτοφανούς κρίσης, εναποθέτουν την ενέργειά τους στις τεχνολογικές εφαρμογές. Παρά το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει μειωθεί δραστικά, εντούτοις, φαίνεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό επιλέγει να δαπανά το εισόδημά του για την αγορά συσκευών τηλεφωνίας και υπολογιστών, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα (όπως προκύπτει από την ανάλυση των εισαγωγών αγαθών) την κάλυψη των αναγκών σε ένδυση-υπόδηση, αναλογικά, ακόμη και της διατροφής.
Η ανάλυση του οξύμωρου αυτού φαινομένου καταναλωτικής συμπεριφοράς προφανώς και δεν είναι της παρούσης, καθώς αποτελεί πεδίο διεπιστημονικής μελέτης (οικονομικής επιστήμης, κοινωνιολογίας, ψυχολογίας, πολιτικής επιστήμης), με σημείο σύγκλισης την ερμηνεία ότι οι οικονομίες που βρίσκονται σε κρίση οδηγούν στη ρευστότητα και την κατάρρευση του αξιακού κοινωνικού «χάρτη».
Χωρίς να αναφέρεται, αυτό προκύπτει από την ανάλυση του μείγματος και της προέλευσης των εισαγωγών, που πραγματοποίησε το Κέντρο Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΚΕΕΜ-ΠΣΕ) για τα έτη 2001 έως και 2015.
Σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ που πραγματοποίησε το ΚΕΕΜ, το 2015, η Ελλάδα ξόδεψε για την εισαγωγή τηλεφωνικών συσκευών, PC/Lap Tops/Tablets, το ποσό των 2,040 δισ. ευρώ, όταν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, οι δαπάνες για οχήματα (αυτοκίνητα, μοτοσικλέτες) ανήλθαν στο 1,47 δισ. ευρώ. Μπορεί βεβαίως τα οχήματα να μη χαρακτηρίζονται ως είδη πρώτης ανάγκης και να θεωρηθεί άστοχη η σύγκριση της ετήσιας δαπάνης με την αντίστοιχη για τα τηλέφωνα και τους υπολογιστές, ωστόσο δεν ισχύει το ίδιο και για την ένδυση (ρούχα), για την οποία η Ελλάδα πραγματοποίησε το 2015 εισαγωγές αξίας 1,34 δισ. ευρώ, όπως και για την υπόδηση (παπούτσια) 460 εκατ. ευρώ.
Στην περίπτωση που οι ανάγκες και οι επιθυμίες των Ελλήνων καλύπτονταν από την εγχώρια παραγωγή ενδυμάτων και υποδημάτων, θα αποτελούσε μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη για τη χώρα, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η πλειονότητα των Ελλήνων, λόγω οικονομικής αδυναμίας, δεν ανανεώνει εύκολα την γκαρνταρόμπα, ενώ ένας σημαντικός αριθμός καταναλωτών αγοράζει φθηνά προϊόντα προερχόμενα από τρίτες χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισαγωγές ρούχων από τρίτες χώρες ανήλθαν το 2015 στα 300 εκατ. ευρώ, έναντι 1,04 δισ. ευρώ που ήταν η αξία των εισαγωγών από τις χώρες της Ε.Ε.
Παραμένοντας στα είδη πρώτη ανάγκης εν συγκρίσει με τις τηλεφωνικές συσκευές και τους υπολογιστές, σημειώνουμε ότι η εγχώρια δαπάνη για εισαγωγές κρέατος, φρούτων-λαχανικών και ποτών το 2015 ανήλθε στα 2,640 δισ. ευρώ, ενώ ο δαπάνες για εισαγωγές φαρμάκων στα 2,750 δισ. ευρώ. Κάθε άλλο παρά για ευκαταφρόνητο ποσό πρόκειται.
Κατά το ίδιο έτος, η Ελλάδα εισήγαγε μόνο από τις χώρες της Ε.Ε. καλλυντικά και αρώματα αξίας 660 εκατ. ευρώ και αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων έχει υποστεί μείωση της τάξεως μόλις του... 27,61% σε σχέση με το 2008, που ήταν και το έτος με τις μεγαλύτερες εισαγωγές στα προϊόντα αυτά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε σχέση με το 2007, το 2015 οι εισαγωγές οχημάτων (από χώρες εντός Ε.Ε.) ήταν μειωμένες κατά 69,56%, τα τρακτέρ-μηχανήματα κατά 69,01%, τα έπιπλα (έτος σύγκρισης 2008) κατά 68,20%, οι τηλεφωνικές συσκευές (έτος σύγκρισης 2008) κατά 51,89%, τα PC/Lap Tops/Tablets κατά 50,94%, τα ποτά κατά 43,86%, τα ρούχα κατά 37,62, τα παπούτσια κατά 31,28%, τα φρούτα-λαχανικά κατά 25,05%, τα φάρμακα κατά 24,38%, το κρέας κατά 8,95% και το γάλα-γαλακτοκομικά (έτος σύγκρισης 2011) κατά 10,01%.
Εισαγωγές από τρίτες χώρες
Στην προηγούμενη παράγραφο γίνεται αναφορά στη μεγάλη υποχώρηση των εισαγωγών τηλεφωνικών συσκευών και PC/Lap Tops/Tablets από τις χώρες της Ε.Ε. Πλέον, οι εξαγωγές αυτών των αγαθών είναι «προνόμιο» των Τρίτων Χωρών. Για την αγορά αυτών των αγαθών από τρίτες χώρες η Ελλάδα δαπάνησε το 2015, 800 εκατ. ευρώ (σ.σ. και συν 1,240 δισ. από τις χώρες της ΕΕ).
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΕΜ, το 2001 η Ελλάδα εισήγαγε κυρίως από Τρίτες Χώρες (κατά σειρά αξίας εισαγωγών) Πετρέλαιο, Οχήματα, Συσκευές ψύξης/θέρμανσης/ Α/C, Παιχνίδια/Είδη σπιτιού, Φάρμακα, Αλουμίνιο, Πλοία/τρένα/αεροσκάφη, Υφάσματα, Σίδηρος/Χάλυβας, Φυσικό αέριο, Ηλεκτρικές συσκευές, Ρούχα, συνολικής αξίας 8,13 δισ. ευρώ (ήτοι 22% των συνολικών εισαγωγών).
Σε ό.τι αφορά στις εισαγωγές από Τρίτες Χώρες το 2010, ξεχώρισαν αυτές προϊόντων όπως (σειρά αξίας εισαγωγών): Πετρέλαιο, Φυσικό αέριο, Φάρμακα, Παιχνίδια/Είδη σπιτιού, Πλοία/τρένα/αεροσκάφη, Αλουμίνιο, Ρούχα, Ηλεκτρικές συσκευές, Οχήματα, Σίδηρος/Χάλυβας, Συσκευές ψύξης/θέρμανσης/ Α/C, Υφάσματα, με την αξία τους ξεπερνάει τα 15,36 δισ. ευρώ ή το 32,2% των συνολικών εισαγωγών εκείνη τη χρονιά.
Σήμερα, ο κλάδος της ενέργειας διατηρεί την πρωτοκαθεδρία σε όρους εισαγωγών, ενώ ακολουθούν το Αλουμίνιο, τα PC/Lap Tops/Tablets, τα Παιχνίδια/Είδη σπιτιού, οι Ηλεκτρικές συσκευές και τα Φάρμακα. Μάλιστα, η κατηγορία PC/Lap Tops/Tablets καταγράφει τα ιστορικά υψηλά τους το έτος 2015.
Στην κορυφή παραμένουν οι εταίροι της Ε.Ε.
Παρά την αύξηση του μεριδίου των εισαγωγών από Τρίτες Χώρες, οι χώρες μέλη της Ε.Ε. παραμένουν οι μεγαλύτεροι προμηθευτές της χώρας μας. Συνεπώς, χωρίς τα πετρελαιοειδή αναδεικνύεται η σημαντικότητα των ευρωπαϊκών χωρών ως βασικών προμηθευτών της Ελλάδας, αλλά παράλληλα αποδεικνύεται και ο υψηλότερος βαθμός σύνδεσης/εξάρτησης της χώρας από συγκεκριμένες οικονομίες/εμπορικούς εταίρους.
Πιο αναλυτικά, το 2001 η Ελλάδα εισήγαγε από τους 15 πρώτους κυριότερους προμηθευτές προϊόντα συνολικής αξίας 25,7 δισ. ευρώ ή το 81% σχεδόν των εισαγωγών εκείνης της χρονιάς (εκτός πετρελαιοειδών). Από τους 15 αυτούς προμηθευτές, μόλις οι 6 ήταν χώρες εκτός Ε.Ε. (συμπεριλαμβανομένης και της Ελβετίας).
Οι βασικοί προμηθευτές της Ελλάδας το 2001 (δισ. ευρώ) |
ΧΩΡΑ | Έτος |
2001 |
ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 5,28 |
ΙΤΑΛΙΑ | 5,17 |
ΓΑΛΛΙΑ | 2,67 |
ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 2,20 |
Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ | 1,84 |
ΙΣΠΑΝΙΑ | 1,36 |
ΒΕΛΓΙΟ | 1,14 |
ΗΠΑ | 1,11 |
ΙΑΠΩΝΙΑ | 0,95 |
Ν. ΚΟΡΕΑ | 0,93 |
ΚΙΝΑ | 0,91 |
ΣΟΥΗΔΙΑ | 0,60 |
ΤΟΥΡΚΙΑ | 0,54 |
ΔΑΝΙΑ | 0,49 |
ΕΛΒΕΤΙΑ | 0,48 |
Υποσύνολο 15 χωρών | 25,68 |
ΣΥΝΟΛΟ | 31,79 |
Ποσοστό % επί συνολικών εισαγωγών | 80,78% |
Πηγή: ΠΣΕ, ΚΕΕΜ, με στοιχεία από την ΕΛ-ΣΤΑΤ (χωρίς πετρελαιοειδή) |
Στο τέλος της δεκαετίας αυτής, αν και ο απόλυτος αριθμός προμηθευτών παρέμεινε σταθερός (6 στις 15 πρώτες αγορές), παρατηρείται αναρρίχηση αρκετών εξ αυτών σε υψηλότερες θέσεις (κυρίως Κίνα και Ν. Κορέα). Από την άλλη πλευρά, ξεχωρίζει η άνοδος στην κορυφαία 15άδα της Βουλγαρίας και της Κύπρου, ως αποτύπωση τόσο της μεταφοράς παραγωγικών μονάδων, όσο και εδρών ελληνικών επιχειρήσεων (συμπεριλαμβανομένων offshore) στις δύο γειτονικές χώρες).
Οι βασικοί προμηθευτές της Ελλάδας το 2010 (δισ. ευρώ) |
ΧΩΡΑ | Έτος |
2010 |
ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 5,25 |
ΙΤΑΛΙΑ | 4,67 |
ΚΙΝΑ | 2,86 |
ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 2,58 |
ΓΑΛΛΙΑ | 2,35 |
Ν. ΚΟΡΕΑ | 1,79 |
ΒΕΛΓΙΟ | 1,66 |
ΙΣΠΑΝΙΑ | 1,47 |
Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ | 1,45 |
ΗΠΑ | 1,07 |
ΤΟΥΡΚΙΑ | 1,04 |
ΕΛΒΕΤΙΑ | 0,92 |
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ | 0,91 |
ΙΑΠΩΝΙΑ | 0,56 |
ΚΥΠΡΟΣ | 0,55 |
Υποσύνολο 15 χωρών | 29,15 |
ΣΥΝΟΛΟ | 37,48 |
Ποσοστό % επί συνολικών εισαγωγών | 77,79% |
Πηγή: ΠΣΕ, ΚΕΕΜ, με στοιχεία από την ΕΛ-ΣΤΑΤ (χωρίς πετρελαιοειδή) |
Παράλληλα, το 2010 καταγράφεται μικρή υποχώρηση του μεριδίου των 15 βασικών προμηθευτών ως προς τις συνολικές εισαγωγές της χώρας (εκτός πετρελαιοειδών), από το 81% στο 78%.
Πλέον, παρατηρείται αναστροφή της τάσης και οι ευρωπαϊκές χώρες κυριαρχούν στην κατάταξη των κορυφαίων προμηθευτών της Ελλάδας (10 έναντι 5 Τρίτων Χωρών), ενώ παραμένει σχετικά σταθερό το μερίδιο του ΤΟΠ 15 επί των συνολικών εισαγωγών, χωρίς τα πετρελαιοειδή (στο 76,9% από 77,8% το 2010).
Όπως σε όλη τη διάρκεια της 15ετίας, Γερμανία και Ιταλία παραμένουν οι δύο κορυφαίοι προμηθευτές της χώρας, με την Κίνα όμως να εδραιώνεται στην 3η θέση μπροστά από Ολλανδία και Γαλλία. Αξίζει επίσης να αναφερθεί η υποχώρηση των ΗΠΑ κάτω από την πρώτη 10άδα.
Οι βασικοί προμηθευτές της Ελλάδας το 2015 (δισ. ευρώ) |
ΧΩΡΑ | Έτος |
2015 |
ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 4,49 |
ΙΤΑΛΙΑ | 3,24 |
ΚΙΝΑ | 2,55 |
ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 2,20 |
ΓΑΛΛΙΑ | 1,87 |
Ν. ΚΟΡΕΑ | 1,47 |
ΙΣΠΑΝΙΑ | 1,41 |
ΒΕΛΓΙΟ | 1,33 |
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ | 1,20 |
Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ | 1,15 |
ΤΟΥΡΚΙΑ | 1,08 |
ΡΟΥΜΑΝΙΑ | 0,55 |
ΗΠΑ | 0,53 |
ΠΟΛΩΝΙΑ | 0,51 |
ΡΩΣΙΑ | 0,46 |
Υποσύνολο 15 χωρών | 24,02 |
ΣΥΝΟΛΟ | 31,23 |
Ποσοστό % επί συνολικών εισαγωγών | 76,93% |
Πηγή: ΠΣΕ, ΚΕΕΜ, με στοιχεία από την ΕΛ-ΣΤΑΤ (χωρίς πετρελαιοειδή) |