Πώς θα ζήσουν οι τράπεζες χωρίς την ΕΚΤ;

Οι ισχυρές τράπεζες δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Οι υπόλοιπες εξαρτώνται αποκλειστικά από την ΕΚΤ και την κρατική στήριξη. Οι "F.T." παρουσιάζουν τις εναλλακτικές λύσεις που διαθέτουν, μεταξύ των οποίων και η συγχώνευση.

Δημοσιεύθηκε: 26 Νοεμβρίου 2009 - 11:58

David Oakley

Πώς θα ζήσουν οι τράπεζες χωρίς την ΕΚΤ;

Όταν ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης, κ. Γιώργος Προβόπουλος, την περασμένη εβδομάδα συνέστησε στις τράπεζες της χώρας του να είναι περισσότερο φειδωλές στον δανεισμό τους από την ΕΚΤ, οι δηλώσεις του προκάλεσαν "σεισμικές δονήσεις" στον κλάδο.

Από τότε έως και σήμερα έχει ξεκαθαριστεί πλήρως ότι οι δηλώσεις του κ. Προβόπουλου αφορούσαν στο σύνολο του τραπεζικού κλάδου της ευρωζώνης και όχι μόνο στον ελληνικό.

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν η ΕΚΤ αποσύρει το πρόγραμμα δανεισμού των τραπεζών ύψους 665 δισ. δολαρίων, με δεδομένο ότι έχει ήδη παράσχει δάνεια σε περισσότερες από 1.000 τράπεζες της ευρωζώνης. Πού θα στραφούν για να δανειστούν και ποια μέσα των αγορών θα χρησιμοποιήσουν;

Εν συντομία, καθώς οι κυβερνήσεις ανά την υφήλιο έχουν ρίξει στο τραπεζικό σύστημα περισσότερα από 1 τρισ. δολάρια με την κατάρτιση σειράς προγραμμάτων, οι τράπεζες έχουν κληθεί να βρουν λύση στην πιθανότητα τόσο αυτά τα προγράμματα όσο και ο δανεισμός από τις κεντρικές τράπεζες να σταματήσουν. Αυτό είναι πολύ πιθανό να συμβεί εντός του 2010.

Το πρόβλημα καταγράφηκε με πολύ καλό τρόπο από την Bundesbank, η οποία σε έκθεσή της στις 25/11 κατέταξε τις τράπεζες σε τρεις κατηγορίες: α. σε αυτές που είναι απόλυτα υγιείς και δεν έχουν ανάγκη από κρατική στήριξη, β. σε εκείνες που είναι κάπως αδύναμες και έχουν σε κάποιον βαθμό ανάγκη και γ. σε αυτές που είναι απόλυτα αδύναμες και εξαρτώνται αποκλειστικά από τις κρατικές χρηματοδοτήσεις, καθώς δεν μπορούν να καταφύγουν στις αγορές λόγω των χαμηλών επιπέδων αξιολόγησης της πιστοληπτικής τους ικανότητας.

Ο κ. Don Smith, οικονομολόγος της Icap τονίζει: "Σαφώς υπάρχουν τράπεζες οι οποίες μπορούν να δανειστούν από τις αγορές και μάλιστα πολύ φθηνά, λόγω των ισχυρών ισολογισμών τους. Στην αντίπερα όχθη, όμως, υπάρχουν και οι μικρές τράπεζες, οι οποίες δυσκολεύονται αφάνταστα να δανειστούν από τις αγορές και πιθανώς να μην μπορούν να επιβιώσουν χωρίς την έκτακτη στήριξη κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών".

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) υπολόγισε ότι οι τράπεζες, σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν ακόμη στους ισολογισμούς τους επισφάλειες ύψους 1 τρισ. δολαρίων, δηλαδή υπάρχει ακόμη μεγάλη ανάγκη για αναχρηματοδοτήσεις.

Για τις πιο αδύναμες οι πιθανότητες να αντλήσουν αυτά τα κεφάλαια από τις αγορές είναι περιορισμένες.

Αυτές οι τράπεζες δεν μπορούν να στραφούν ούτε στη διατραπεζική ούτε στην ομολογιακή αγορά, καθώς χαρακτηρίζονται "υψηλού κινδύνου". Προκειμένου να εκδώσουν ομόλογα θα πρέπει πρώτα να καλύψουν τα νέα επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας. Για παράδειγμα, ο δείκτης επάρκειας Tier 1 δεν θα πρέπει να είναι χαμηλότερος από 4%.

Αφού δεν μπορούν να στραφούν στις ομολογιακές αγορές, η άλλη λύση που διαθέτουν είναι να στραφούν στις μετοχικές, μέσω αυξήσεων μετοχικών κεφαλαίων. Ακόμη, όμως, και αυτή η λύση είναι περίπλοκη, καθώς και η άντληση κεφαλαίων είναι αρκετά δύσκολη, ενώ διαρκεί αρκετό χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, υπάρχει ο κίνδυνος περισσότερων πιέσεων στις τιμές των μετοχών και φυσικά μεγαλύτερος κίνδυνος η όλη προσπάθεια να αποτύχει.

Ο χρόνος τελειώνει και για τις τράπεζες που θέλουν να εκδώσουν ομόλογα τα οποία έχουν κρατική εγγύηση αποπληρωμής. Στη Βρετανία το αντίστοιχο πρόγραμμα ολοκληρώνεται στα τέλη του 2009. Στις ΗΠΑ ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2010, ενώ η προμήθεια που λαμβάνει το κράτος από τέτοιες δραστηριότητες τον Οκτώβριο αυξήθηκε. Με δεδομένο ότι 621 τράπεζες παγκοσμίως έχουν εκδώσει ομόλογα με κρατική εγγύηση συνολικής αξίας 646 δισ. δολαρίων, η λήξη αυτών των προγραμμάτων δημιουργεί νέο κενό.

Μία εναλλακτική λύση για κάποιες τράπεζες είναι τα εγγυμένα ομόλογα (covered bonds). Είναι ευκολότερο με αυτόν τον τρόπο να προσελκύσεις επενδυτές, καθώς τα ομόλογα έχουν εγγύηση τόσο τον ισολογισμό της τράπεζας όσο και τα περιουσιακά της στοιχεία και ως εκ τούτου οι επενδυτές αισθάνονται περισσότερο σίγουροι ότι δεν θα υπάρξει περίπτωση να μην πάρουν τα χρήματά τους. Γι’ αυτόν άλλωστε τον λόγο η συγκεκριμένη αγορά καταγράφει ράλι φέτος.

Σύμφωνα με τον κ. Richard Kemmish, επικεφαλής της μονάδας εγγυημένων ομολόγων της Credit Suisse, "αρκετές τράπεζες θα στραφούν στη συγκεκριμένη αγορά μόλις η ΕΚΤ τερματίσει το πρόγραμμα φθηνού δανεισμού, καθώς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις υπόλοιπες. Αναμένω ότι το 2010 θα δούμε ρεκόρ έκδοσης εγγυημένων ομολόγων".

Ο κ. Chris Lee, μέλος της ομάδας αγορών χρέους της Citigroup προσθέτει: "Τι θα συμβεί όταν η ΕΚΤ σταματήσει να αγοράζει ομόλογα τον Ιούλιο; Αυτή η δραστηριότητα στήριξε και την αγοραστική διάθεση για μετοχές τραπεζών. Αν και η συμμετοχή των επενδυτών στον κλάδο ακολουθεί ανοδική πορεία, χωρίς τα προγράμματα στήριξης η αβεβαιότητα θα αυξηθεί".

Υπάρχουν και κάποιες τράπεζες που στηρίζονται στα τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια, μία αγορά που έχει δεχθεί σκληρά πλήγματα κατά την κρίση, αλλά αναμένεται να ανοίξει εκ νέου τις πύλες της εντός του 2010.

Χωρίς την εύκολη πρόσβαση στις αγορές, κάποιες τράπεζες έχουν δύο επιλογές: ή να συγχωνευθούν με ισχυρότερα ιδρύματα ή να σταματήσουν τη λειτουργία τους.

Ο κ. Gary Jenkins, επικεφαλής αγορών σταθερού εισοδήματος της Evolution, αναφέρει: "Θα υπάρξουν αρκετές συγχωνεύσεις τραπεζών το 2010. Κάποιοι θεωρούν ότι πρόκειται για καλή εξέλιξη. Εάν οι τράπεζες δεν μπορούν να επιβιώσουν μόνες, τότε ή θα πρέπει να βρουν έναν ισχυρό αγοραστή ή θα κλείσουν. Η πιθανότητα οι μικρές τράπεζες να συγχωνευθούν μεταξύ τους για να επιβιώσουν είναι πολύ μικρή".

Μέχρι στιγμής οι επενδυτές στις ευρωπαϊκές τράπεζες φαίνεται να θεωρούν ότι το όλο πρόβλημα θα λυθεί με κάποιον τρόπο και ως εκ τούτου οι μετοχές τους δεν έχουν δεχθεί και τόσο ισχυρό πλήγμα. Ακόμη και οι ελληνικές τράπεζες έχουν κατορθώσει να καλύψουν μέρος των απωλειών που προκάλεσαν οι δηλώσεις του κ. Προβόπουλου.

Όμως οι τραπεζικές μετοχές εξακολουθούν να βρίσκονται αντιμέτωπες με τον κίνδυνο του sell-off. Όσο για την ΕΚΤ, η δημοπρασία Δεκεμβρίου μάλλον θα είναι η τελευταία, ενώ η Βρετανία και οι ΗΠΑ μοιάζουν πρόθυμες να κλείσουν τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης.

"Οι αγορές έχουν ενισχυθεί και λόγω της στήριξης των τραπεζών από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες. Μόλις αυτή αποσυρθεί, τότε τόσο οι μετοχές όσο και τα ομόλογα μπορούν να υποχωρήσουν. Το πιο σημαντικό είναι τόσο η ΕΚΤ όσο και οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες να αποσύρουν σταδιακά τα έκτακτα μέτρα στήριξης", τονίζει η κ. Olivia Friser, κορυφαία τραπεζική αναλύτρια της BNP Paribas.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation