Με την υπόσχεση ενός ευρωπαϊκού «Σχεδίου Μάρσαλ» εκ μέρους της Ευρώπης αλλά και βελτίωση της βιωσιμότητας του χρέους, φαίνεται ότι θα φύγει από τη Σύνοδο Κορυφής η Ελλάδα.

Ωστόσο, είναι πιθανόν να μην αποφασιστεί σήμερα το ύψος του νέου ποσού που θα λάβει η Ελλάδα καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει συμφωνία για τον τρόπο συμμετοχής των ιδιωτών σε αυτό.

Το σχέδιο (draft) ανακοινωθέντος που διέρρευσε (και συζητείται στη Σύνοδο φωτογραφίζοντας έμμεσα τα σημεία εκ των προτέρων συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας) περιλαμβάνει σχετικές διαβεβαιώσεις καθώς και επιμήκυνση των δανείων που έχουμε λάβει και θα λάβουμε, με ταυτόχρονη σημαντική μείωση των επιτοκίων.

Η θεωρητική ζημιά που θα υποστούν οι ιδιώτες που θα συμμετάσχουν στο νέο πακέτο διάσωσης αναμένεται να ανέλθει στο 20% της Καθαρής Παρούσας Αξίας των ομολόγων.

Ενισχύεται επίσης ο ρόλος του προσωρινού μηχανισμού στήριξης EFSF και αυξάνεται η ευελιξία του να παρεμβαίνει στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, να δανείζει κράτη για την επανακεφαλαιοποίηση τραπεζών και να επεμβαίνει προληπτικά όταν χρειάζεται.

Στον αντίποδα, προκύπτει ότι θα ζητηθεί από την Ελλάδα η παροχή εμπράγματων εγγυήσεων «όπου αυτό είναι «πρέπον και απαραίτητο» (σ.σ. πάγιο αίτημα των Φινλανδών), ενώ για τη συμμετοχή των ιδιωτών, η Σύνοδος φαίνεται ότι «κλειδώνει» απόφαση που την καθιστά απαραίτητη, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζει το… πώς θα γίνει και μέχρι τι ποσό και χωρίς να γίνεται αναφορά στην ανάγκη αποφυγής της επιλεκτικής χρεοκοπίας, που πλέον φαίνεται αναπόφευκτη, αλλά με  διασφάλιση της ρευστότητας και τυχόν επανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών.

Και τούτο καθώς όλα δείχνουν ότι η ΕΚΤ έχει αποδεχτεί πλέον τη λύση της επιλεκτικής χρεοκοπίας, αναθεωρώντας, τουλάχιστον μερικώς τις ισχυρές αντιρρήσεις που είχε προβάλει σε αυτό το ενδεχόμενο. Ωστόσο δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό αν η ΕΚΤ θα συνεχίσει να δέχεται ελληνικά ομόλογα όπως πριν ή θα απαιτηθούν πρόσθετες εγγυήσεις τις οποίες θα παράσχουν μηχανισμοί (όπως το EFSF) ή κράτη της Ευρωζώνης 

Ουσιαστικά, για την συμμετοχή των ιδιωτών υπάρχει ένα «μενού» τριών επιλογών» (ανταλλαγή ομολόγων, roll over ομολόγων και επαναγορά ομολόγων σε τιμές αγοράς), για ένα ποσό, που όπως και το ποσό "θεσμικής" βοήθειας που θα λάβει τελικά η Ελλάδα, δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί. 

Αναλυτικότερα, το EFSF θα χορηγήσει δάνεια σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία με χαμηλότερο επιτόκιο αλλά και μεγαλύτερη διάρκεια. Τα νέα δάνεια θα έχουν διάρκεια τουλάχιστον 15 έτη, από την τρέχουσα των 7,5 ετών και το επιτόκιο θα μειωθεί από 4,5% σε (περίπου) 3,5% για την Ελλάδα και την Πορτογαλία.

Αυτά θα πλαισιωθούν από ένα μηχανισμό που θα διασφαλίζει τα κατάλληλα κίνητρα για την εφαρμογή του προγράμματος, στα οποία (κίνητρα) θα περιλαμβάνονται συμφωνίες για εγγυήσεις όπου κρίνεται πρέπον (appropriate).

Το προσχέδιο αναφέρει επίσης την ύπαρξη ενός "Σχεδίου Μάρσαλ" για την Ελλάδα που θα συμβάλλει στην ενίσχυση των επενδύσεων αλλά και της ανάπτυξη στη χώρα.

Στο EFSF θα δοθεί η δυνατότητα να παρέχει προληπτικά πιστωτικές γραμμές σε χώρες της ευρωζώνης, αλλά και να παρεμβαίνει στη δευτερογενή αγορά ομολόγων, σε συνεννόηση με την ΕΚΤ.

Επίσης θα μπορεί να συμμετέχει στην επανακεφαλαιοποίηση τραπεζών μέσω δανείων σε κράτη, ακόμη και σε χώρες που δεν υπόκεινται σε πρόγραμματα διάσωσης.

Σε ό,τι αφορά τους ιδιώτες επενδυτές, αυτοί θα επιλέξουν (σ.σ. το πώς και ποιός δεν έχει γίνει γνωστό) τον τρόπο εμπλοκής μέσα από ένα "μενού" επιλογών που περιλαμβάνει επαναγορά χρέους, μετακύλιση ή ανταλλαγή με όρους δανεισμού σε αναλογία με τη δημόσια στήριξη αλλά και επιπλέον πιστωτική ενίσχυση (εγγυήσεις για τα νέα ομόλογα που θα λάβουν).

Πάντως το IIF προσήλθε στη Σύνοδο με ένα σχέδιο που θα είχε καθαρό αποτέλεσμα 15 δισ. ευρώ και περιελάμβανε ανταλλαγή ομολόγων λήξεως έως το 2019 με 30ετή ομόλογα μειωμένου επιτοκίου και με εγγύηση επί του κεφαλαίου.

Ουσιαστικά λοιπόν, οι συνομιλίες με τους ιδιώτες επενδυτές για τον τρόπο συμμετοχής τους συνεχίζονται και όλες οι προτάσεις είναι ακόμα στο τραπέζι.

Αξίζει να σημειωθεί η δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup, J. C. Juncker, ο οποίος προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής τόνισε πως "όποια συμφωνία κι αν επιτευχθεί για το δεύτερο πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας, είναι πιθανόν να περιλαμβάνει επιλεκτική χρεοκοπία".

Στις Βρυξέλλες βρίσκονται και ο διοικητής της ΤτΕ κ. Γ. Προβόπουλος και ο πρόεδρος της ΕΕΤ κ. Β. Ράπανος, οι οποίοι εκλήθησαν από τον πρωθυπουργό ώστε να συνδράμουν στις σκληρές διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης.

Τα γενικότερα μέτρα

Το σχέδιο ανακοινωθέντος προσπαθεί με τις διατυπώσεις του να ξεχωρίσει την ελληνική περίπτωση από τις άλλες προβληματικές χώρες και να καθησυχάσει ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο επέκτασης της συμμετοχής ιδιωτών στα δικά τους προγράμματα βοηθείας (προκειμένου να εμποδίσει φαινόμενα «μετάστασης»).

Για αυτό και αναφέρει ότι η χώρα μας είναι «μια μοναδικά σοβαρή περίπτωση στην ευρωζώνη», ενώ από την άλλη σημειώνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.

Από την άλλη, (καθώς η κρίση προχωρά ολοένα και περισσότερο προς τον πυρήνα της Ευρωζώνης) ρητές είναι πλέον οι δεσμεύσεις ότι όλες οι χώρες μέλη (εκτός των προβληματικών) θα έχουν μειώσει τα ελλείμματα τους σε ποσοστό κάτω του 3% το αργότερο έως το 2013, όπως επίσης «καλωσορίζονται» οι δεσμεύσεις δημοσιονομικών-μεταρυθμιστικών μέτρων που έχουν αναλάβει οι «απειλούμενες» Ισπανία και Ιταλία, με την υποσημείωση (που προδήλως σε αυτή τη φάση αφορά την Ισπανία) ότι όπου απαιτείται κρατική ενίσχυση των τραπεζών θα δοθεί.

Σημειωτέον ότι τις δύο αυτές χώρες φαίνεται να αφορά κατ΄ αρχήν και η σχεδιαζόμενη απόφαση αύξησης της ευελιξίας του EFSF ώστε να μπορεί να παρεμβαίνει προληπτικά (και να αγοράζει ομόλογα από την πρωτογενή αλλά και τη δευτερογενή αγορά), εφόσον κρίνεται σκόπιμο σε συνεργασία με την ΕΚΤ.

Κι ακόμη οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύονται να εισαγάγουν νομικά δεσμευτικά εθνικά δημοσιονομικά πλαίσια, μέχρι το τέλος του 2012, αλλά και να προωθήσουν την «τάχιστη ολοκλήρωση του νομικού πακέτου ενίσχυσης του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τη νέα μακροοικονομική επιτήρηση.