Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της σύγχρονης επενδυτικής αγοράς αφορά στην όλο και μεγαλύτερη βαρύτητα που δίνεται σε θέματα που σχετίζονται με την εταιρική διακυβέρνηση, την κοινωνική ευημερία και την περιβαλλοντική ανάπτυξη. Οι ESG (Environmental, Social and Governance) επενδύσεις την τελευταία δεκαετία παρουσίασαν ραγδαία αύξηση στον παγκόσμιο επιχειρηματικό χώρο, με βάσιμες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για επενδυτικά ποσά της τάξεως των 30 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Παράλληλα, οργανισμοί οι οποίοι στοχεύουν στη θέσπιση προτύπων αξιολόγησης για τα κριτήρια ESG, όπως η Moody's και η Bloomberg, εδραιώνουν τη θέση τους διεθνώς και ESG δείκτες που είναι συνδεδεμένοι με τις χρηματιστηριακές αγορές αποκτούν όλο και πιο ευρεία αναγνωσιμότητα.
Σύμφωνα με ανάλυση της Morningstar, παγκόσμιας εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών έρευνας και διαχείρισης επενδύσεων, τα εστιασμένα στη βιωσιμότητα επενδυτικά κεφάλαια που δόθηκαν κατά το 2019 άγγιξαν τα $20,6 δισεκατομμύρια, ποσό-ρεκόρ και σχεδόν τετραπλάσιο από αυτό του προηγούμενου έτους, ενώ άλλη μελέτη της για το πρώτο τρίμηνο του 2020 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής απέδειξε τις εξαιρετικές επιδόσεις των βιώσιμων κεφαλαίων. Αντίστοιχη έρευνα της Morgan Stanley καταδεικνύει πως περίπου το 85% των επενδυτών εκφράζουν το ενδιαφέρον τους για τις Κοινωνικά Υπεύθυνες Επενδύσεις (Socially Responsible Investing - SRI), ενώ η γενιά των Millennials είναι αυτή που λαμβάνει υπόψη της στον μεγαλύτερο βαθμό τα ESG κριτήρια.
Παγκοσμίως, οι πιο αναγνωρισμένοι κοινωνικοί και περιβαλλοντικοί ESG δείκτες είναι οι Dow Jones Sustainability Index (DJSI), MSCI ESG Index, ενώ σημαντική θεωρείται και η πρωτοβουλία των Ηνωμένων Εθνών για τις υπεύθυνες επενδύσεις (UN PRI). Την πρωτοβουλία αυτήν έχουν υπογράψει περισσότεροι από 2.250 επενδυτικά funds. Απαραίτητη ενέργεια που πρέπει να δρομολογηθεί για το άμεσο μέλλον είναι η δημιουργία εξειδικευμένων προτύπων (standards) για τα ESG κριτήρια, που θα δίνει την απαραίτητη καθοδήγηση σε εταιρείες και οργανισμούς για την ορθή ενσωμάτωσή τους. Σημαντικά είναι και τα πρότυπα του SASB που απευθύνονται σε εισηγμένες εταιρείες και ενισχύουν την επίδοσή τους σε ESG ratings.
Κι ενώ κάποιοι πιστεύουν πως οι υπάρχουσες δυσμενείς συνθήκες θα καθυστερήσουν την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών κι υπάρχει αβεβαιότητα στις κινήσεις των κυβερνήσεων για υποστήριξη ή όχι μέσω ρυθμιστικών ή φορολογικών παρεμβάσεων, οι εμπειρογνώμονες των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και οι υποστηρικτές των Κοινωνικά Υπεύθυνων Επενδύσεων (SRI) πιστεύουν πως αυτή η κρίση θα αποτελέσει καταλύτη για την ενσωμάτωση των ESG κριτηρίων σε σχεδόν κάθε επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Η κρίση αυτή δεν είναι μονοδιάστατη, αλλά χαρακτηρίζεται από το τρίπτυχο της αντιμετώπισης της πανδημίας, των δυσχερών οικονομικών συνθηκών που πυροδοτούνται από αυτήν και της κλιματικής αλλαγής. Για την οικοδόμηση ενός σχεδίου Βιώσιμης Ανάκαμψης, το πλαίσιο που βασίζεται στα ESG κριτήρια μοιάζει ιδανικό.
Οι επενδυτές πλέον φαίνεται να αναγνωρίζουν τη σημασία και τα πολλαπλά οφέλη που προσδίδουν οι καλύτερες επιδόσεις σε ESG κριτήρια, καθώς προσφέρουν τόσο ηθική ικανοποίηση όσο και επιχειρησιακή σταθερότητα.
Προσαρμοζόμενοι στην ψηφιακή εποχή, μάλιστα, πάροχοι ESG δεδομένων εφαρμόζουν τεχνητή νοημοσύνη (AI) για την αξιολόγηση εταιρειών και της δέσμευσής τους σε αυτά. Με αυτόν τον τρόπο, η μεγιστοποίηση της αξίας των επενδυτικών μετοχών θα πορεύονται παράλληλα με τη συνεισφορά στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
*Ο κ. Νίκος Αυλώνας είναι Πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE), Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης (CRI)