Ο τρόπος με τον οποίο εκτυλίχθηκε η παγκοσμιοποίηση ήταν λανθασμένος. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει πλέον τόσο από τα εμπειρικά δεδομένα (την ανακοπή της τα τελευταία χρόνια για γεωπολιτικούς και άλλους λόγους, ιδίως από τις ΗΠΑ που πρωτοστάτησαν στην καθιέρωσή της) όσο και από τη στροφή αναγνωρισμένων αρθρογράφων. Οι οποίοι κάποτε την υπερασπίζονταν φανατικά, ενώ οι αντίθετες απόψεις, όπως αυτή που εκφράσαμε ήδη από το 2010, έπεφταν στο κενό.

Το μέγιστο λάθος σε θεωρητικό επίπεδο ήταν η επικράτηση της φιλελεύθερης άποψης του Φράνσις Φουκουγιάμα, που μπορεί να συνοψιστεί ως μήνυμα της Δύσης στον υπόλοιπο κόσμο, στη φράση «θα σας κάνουμε πλούσιους και θα γίνετε δημοκράτες». Κάτι που αποδείχτηκε, εκ του αποτελέσματος, πλάνη πρώτου μεγέθους.

Δεν θα μπορούσε να υπάρξει εντυπωσιακότερη εξέλιξη στην αμερικανική πολιτική σκηνή, από την απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ. Ο ίδιος γλίτωσε τον θάνατο με έναν ελαφρύ τραυματισμό, αλλά στα μάτια των φανατικών οπαδών του, ηθικός αυτουργός της απόπειρας είναι το «σύστημα», το κατεστημένο, που θέλει με κάθε τρόπο να του στερήσει την προεδρία.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αγέρωχη και επικοινωνιακά ακαταμάχητη εικόνα της αντίδρασης του ίδιου, δευτερόλεπτα μετά, στον τόπο της απόπειρας, εκτιμάται από ειδήμονες της πολιτικής επικοινωνίας ότι του δίνει πλέον, τρεισήμισι μήνες πριν τις εκλογές, σχεδόν ακατανίκητο προβάδισμα για την προεδρία των ΗΠΑ.

Πρόσφατα γράψαμε για την επερχόμενη κατάρρευση των «κανόνων της διεθνούς τάξης» που για δεκαετίες επέβαλε μέσω των ΗΠΑ η Δύση.

Λιγότερο από 15 ημέρες αργότερα, ήρθε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ (πολύ γνωστός και στην Ελλάδα από την περίοδο 2015-2016), ένας γνήσιος liberal, ευρωπαϊστής, φιλοαμερικανός και πολέμιος της Ρωσίας, με άρθρο στον Economist και συνέντευξη στη Wall Street Journal να επιβεβαιώσει την κατάσταση.

Ο τίτλος του θέματος στη Wall Street Journal τα λέει όλα, «Μόνο η Κίνα μπορεί να δώσει τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας» υποστηρίζει ο Π.τ.Δ. της Φινλανδίας, σημειώνοντας ότι θα πρέπει να μειωθεί από τις ΗΠΑ η ένταση ενάντια στη νέα υπερδύναμη. Κάτι που είχαμε επισημάνει αρθρογραφικά εδώ και εδώ από αυτή τη μικρή γωνία του κόσμου, σχεδόν 18 μήνες πριν, χαρακτηρίζοντας μάλιστα την εμπλοκή της Κίνας στο Ουκρανικό ως αναπόδραστη.

Χρειάστηκαν λιγότερο από 90 λεπτά ζωντανής μετάδοσης για να αποκαλυφθεί αυτό που όσοι διατηρούν έστω και στοιχειώδη αντίληψη σχολίαζαν σε όλο τον κόσμο, εδώ και πολύ καιρό. Ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει προβλήματα ηλικίας και διαύγειας, που καθιστούν αμφίβολη την ικανότητά του να (ξανα)κυβερνήσει.

Πρόσφατο δημοσίευμα της Wall Street Journal αποκαλύπτει ότι οι ανησυχίες για την κατάσταση του προέδρου κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη ήδη από το περασμένο καλοκαίρι και ενισχύθηκαν από την παρουσία του στην τελευταία διάσκεψη των G-7. Επισήμως, όμως, ένθεν και εκείθεν του Ατλαντικού επικρατούσε «ομερτά».

Σε ένα κράτος, όποιο πολίτευμα κι αν έχει, η τήρηση των νόμων εξασφαλίζεται μέσα από το μονοπώλιο της βίας, που απολαμβάνει ο κρατικός μηχανισμός, έναντι οποιουδήποτε τρίτου, προκειμένου να επιβάλλει όταν και όπου χρειάζεται, τις επιπτώσεις των νομικών παραβάσεων. Όταν το μονοπώλιο αυτό χαθεί (όπως συμβαίνει π.χ. σε μια ένοπλη εξέγερση ή επανάσταση), για ένα διάστημα είναι βέβαιο ότι θα επικρατήσει χάος και αναρχία.

Αυτός είναι και ο λόγος που στο διεθνές σκηνικό επικρατεί πολύ συχνά το δίκαιο του ισχυρότερου και όχι των συμβάσεων. Δεν υπάρχει ένας υπερεθνικός οργανισμός που να έχει τη δύναμη να επιβάλλει τους διεθνείς κανόνες, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις έχουν από καταβολής του ΟΗΕ δικαίωμα «βέτο» υπέρ των εκάστοτε συμφερόντων τους, στο πιο σημαντικό όργανό του, το Συμβούλιο Ασφαλείας.