«Ο κύριος σεισμός των αγορών είναι μπροστά μας» επιμένει ο γνωστός Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας-επενδυτής Μάνος Ξιώνης που είχε προβλέψει την κρίση της Lehman Brothers και το ξέσπασμα της νέας παγκόσμιας κρίσης, μόλις στις 9 Απριλίου 2025 με άρθρο του στο Euro2day.gr, όταν προειδοποιούσε: «Δεν πιστεύω ότι οι αγορές κινδυνεύουν από θεωρητικού τύπου εμπορικούς πολέμους, αλλά από πραγματικές πολεμικές συρράξεις. Ας δούμε με προσοχή την κατάσταση στη Μέση Ανατολή σε συνδυασμό με την απότομη πτώση της τιμής του πετρελαίου. Διόλου απίθανο αυτή η κάθοδος να αντιστραφεί απότομα με μια στρατιωτική εξέλιξη εκεί. Οψόμεθα».
Το παλιό κυνικό ρητό των αγορών ότι οι «πόλεμοι εκτονώνουν τις οικονομικές κρίσεις» (π.χ. Ιράκ 2003) δεν δουλεύει στην παρούσα παγκόσμια κρίση που διανύουμε. Η πρόσκαιρη ανάκαμψη που ακολουθεί πάντα τη λήξη κάθε στρατιωτικής σύγκρουσης δεν θα είναι παρά ακόμα ένα σύντομο διάλειμμα (relief rally) πριν τον κύριο σεισμό.
Το τεκτονικό ρήγμα μεταξύ Δύσης και Ανατολής διευρύνεται και οι γεωπολιτικές δονήσεις ξεκινούν από την Ουκρανία συνεχίζονται τώρα στην Μέση Ανατολή και δεν θα σταματήσουν ωσότου χτυπήσουν την Άπω Ανατολή. Ο ακήρυχτος πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας δεν σταματά με την κρίση στην Μέση Ανατολή ανεξάρτητα από την έκβαση της.
Η γενεσιουργός αιτία της κρίσης παραμένει. Η πλημμυρίδα του χάρτινου χρήματος χωρίς αντίκρισμα που δίνει στις αγορές την ψευδαίσθηση μιας τεχνητής ευφορίας και στα κράτη μια «τεχνητή ανάπτυξη με δανεικά» δεν έχει ανακοπεί. Και δεν υπήρξε ούτε μια χρηματοπιστωτική φούσκα στην οικονομική ιστορία δέκα και πλέον αιώνων- από την εποχή της Δυναστείας των Σονγκ στην Κίνα- που δεν έχει διαρραγεί. This time is not different.
Για μας τους νεότερους, τις γενιές της τεχνητής ευημερίας που δεν ζήσαμε μεγάλο πόλεμο, είναι αναμενόμενο να αντιμετωπίζουμε τα πραγματικά δεδομένα με μια φυσική δόση καχυποψίας -ίσως και «άρνησης της πραγματικότητας»- δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στην οικογενειακή ιστορία του καθενός μας για να θυμηθούμε ενδεικτικά το πώς χάθηκε το χάρτινο χρήμα της γενιάς του Β Παγκοσμίου Πολέμου.
Τα δεδομένα δεν συνδράμουν μακροπρόθεσμα το θετικό σενάριο πώς ο «ακήρυχτος Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος» που σοβεί στο παρασκήνιο της οικονομίας, της γεωπολιτικής, της τεχνολογίας, της ενέργειας θα συνεχιστεί με χαμηλή ένταση, αντί να εκραγεί με απρόβλεπτες συνέπειες, ωστόσο η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.
Ωστόσο, επειδή η ελπίδα δεν πληρώνει τους λογαριασμούς και οι επενδυτές πρέπει να προστατευτούν όχι τόσο από τους εξωγενείς κινδύνους αλλά τουλάχιστον από τους ενδογενείς, οι αρμόδιες αρχές της ρηχής ελληνικής κεφαλαιαγοράς οφείλουν να συνεργαστούν και να πράξουν τα αυτονόητα. Παρά το διεθνώς αναγνωρισμένο τιτάνιο έργο της πιο επιτυχημένης Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Ευρώπης και οι Αρχές του ΧΑ οφείλουν να συμβάλουν στην πρόληψη.
Νοσηρά φαινόμενα όπως δημόσιες εγγραφές-φούσκες, προκλητικές μεθοδεύσεις και μετατάξεις εταιρειών από την ΕΝΑ στην Κύρια Αγορά με αποτιμήσεις…ΜicroSoft, μικρομεσαία κεφαλαιοποίηση και μη ρυθμιζόμενη αγορά τύπου ΕΝΑ ξέφραγο αμπέλι (αν όχι έρμαιο των ζόμπι της παλιάς Σοφοκλέους με τους νεότερους αχυρανθρώπους τους Μarket Οrders στο Auction) εν καιρώ αναταράξεων σε μετοχές μικρομεσαίας κεφαλαιοποίησης και εμπορευσιμότητας δεν έχουν θέση σε μια αγορά που στο θετικό βραχυπρόθεσμο σενάριο θέλει να χαρακτηριστεί ως αναπτυγμένη.
Οι θέσεις ευθύνης απαιτούν κι έμπρακτη ανάληψη ευθύνης, όχι θεωρίες κι ευχολόγια.
* Ο Μάνος Ξιώνης είναι επιχειρηματίας-επενδυτής