Υπό το... άγρυπνο βλέμμα των θεσμών βρίσκονται οι κυβερνητικοί σχεδιασμοί για τη διαμόρφωση του νέου πτωχευτικού δικαίου που, βάσει των δεσμεύσεων που έχουν αναληφθεί, θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1 Μαΐου 2020.
Η βασική παράμετρος του νέου πλαισίου είναι η άρση της προστασίας των δανειοληπτών με υποθήκη την πρώτη κατοικία και όπως αναφέρεται με νόημα στη χθεσινή έκθεση της Κομισιόν, «ανεξάρτητα από την εφαρμογή του νέου πλαισίου, το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας θα λήξει μέχρι το τέλος Απριλίου».
Με τη συγκεκριμένη αναφορά, οι θεσμοί, ενδεχομένως να επιχειρούν να προλάβουν οποιαδήποτε πρόθεση της κυβέρνησης για παράταση του υφιστάμενου πλαισίου και προφανώς για τον λόγο αυτό «παρεμβαίνουν» για το συγκεκριμένο θέμα, υπενθυμίζοντας τα συμπεφωνημένα χρονοδιαγράμματα. Σημειώνεται ότι το ισχύον πλαίσιο έληγε στις 31/12/2019, ωστόσο, μετά από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης προς τους θεσμούς, δόθηκε παράταση 4 μηνών.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το νέο ολοκληρωμένο πλαίσιο αφερεγγυότητας θα πρέπει να διευκολύνει τη διευθέτηση του συνόλου του οφειλόμενου ιδιωτικού χρέους, ύψους περίπου 244,5 δισ. ευρώ, αντιμετωπίζοντας τις υφιστάμενες νομικές αδυναμίες.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, μια προκαταρκτική περιγραφή του σχεδίου νόμου έχει συνταχθεί από τις αρχές και είναι επί του παρόντος υπό αξιολόγηση από τα θεσμικά όργανα, εν αναμονή περαιτέρω επεξεργασίας. Με βάση τις προκαταρκτικές πληροφορίες, οι αρχές προσανατολίζονται σε ένα πλαίσιο, το οποίο θα βασίζεται αρχικά σε προδικαστική διευθέτηση, με ηλεκτρονικά μέσα, σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί φιλική αναδιάρθρωση του χρέους. Σε αντίθετη περίπτωση, θα μπορούσε να υπάρξει δικαστική διαδικασία αυτόματα, βάσει της οποίας θα ανατίθεται σε διαχειριστή αφερεγγυότητας η εκκαθάριση των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και η διανομή των εσόδων προς τους πιστωτές.
Όσον αφορά τους δανειολήπτες που εμπίπτουν στην προστασία της πρώτης κατοικίας, επισημαίνεται ότι η εκκαθάριση των περιουσιακών τους στοιχείων θα πρέπει να γίνεται εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ενώ το όποιο δίχτυ ασφαλείας για τους πιο ευάλωτους οφειλέτες θα είναι θέμα κοινωνικής πολιτικής και εκτός του πλαισίου αφερεγγυότητας, ώστε να μην επηρεάζει τα δικαιώματα των πιστωτών.
Στην έκθεση υπογραμμίζεται και η ανάγκη δημιουργίας παρατηρητηρίου για την παρακολούθηση της εφαρμογής του νέου πλαισίου, ώστε να εντοπίζονται οι ανάγκες για ενδεχόμενες αναθεωρήσεις, ενώ γίνεται λόγος και για την επέκταση των πληροφοριακών συστημάτων (ηλεκτρονικοποίηση) κατά την εφαρμογή του νέου πλαισίου, τόσο για τη συλλογή αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων όσο και για την επιτάχυνση των διαδικασιών. Μάλιστα τονίζεται ότι οι διαδικασίες θα γίνονταν πιο εύκολες και σύντομες για τα δικαστήρια, ενώ θα είναι ευκολότερος και ο εντοπισμός των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Επί των δικαστικών διαδικασιών, επισημαίνει και τις καθυστερήσεις στην εκδίκαση υποθέσεων με το νόμο Κατσέλη, τονίζοντας ότι αν και ο στόχος που είχε τεθεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης για τον Δεκέμβριο του 2019 ήταν να υπάρχουν 61.910 εκκρεμείς υποθέσεις, εντούτοις στο τέλος του έτους, αυτές ανέρχονταν σε 86.144.