Τα μέτρα που εξήγγειλαν οι συναρμόδιοι Υπουργοί σήμερα το πρωί, 30/3 αποτελούν κυρίως επέκταση και για τον μήνα Απρίλιο μέτρων που είχαν ήδη ανακοινωθεί, με προσθήκες στη δέσμη ανακοινώσεων της εξαγγελίας περί συμπληρωματικού προϋπολογισμού, της προσθήκης νέων ΚΑΔ, που πλέον καλύπτουν το 86% των ΚΑΔ και το 76% των επιχειρήσεων (800.000), την επέκταση της μέριμνας για τον πρωτογενή τομέα με μεταφορά πίστωσης 150 εκ. € στο αρμόδιο Υπουργείο, καθώς και μεταθέσεις καταληκτικών ημερομηνιών αποπληρωμής σε μεταγενέστερο χρόνο.
Προφανώς κάθε βοήθεια είναι καλοδεχούμενη, ωστόσο πρέπει να επισημανθεί ότι:
Η εκτίμηση της συνολικής επιβάρυνσης του προϋπολογισμού στα 5,1 δισ. υπερεκτιμά την πραγματικότητα καθώς μαζί με την έκτακτη οικονομική ενίσχυση που ανέρχεται σε 1,4 δις. ευρώ αθροίζει 1) τις αναστολές φορολογικών (2,1 δισ. ευρώ) και 2) ασφαλιστικών υποχρεώσεων όπως 3) και την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτών και ελεύθερων επαγγελματιών (1,6 δισ. ευρώ).
- Οι αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων ωστόσο δεν ισοδυναμούν με παραγραφή και απώλειες για τον κρατικό προϋπολογισμό αλλά με χρονικές μεταθέσεις. Εντός του 2020 επομένως δεν θα υπάρχουν απώλειες αν η υπόσχεση της κυβέρνησης «να μην μείνει κανείς πίσω» υλοποιηθεί. Κατ’ επέκταση η καθαρή επιβάρυνση των μέτρων απέχει πολύ από τα 6,8 δισ. ευρώ ή το 3,5% του ΑΕΠ που ανακοίνωσε η κυβέρνηση.
- Επίσης η ευνοϊκή σύγκριση με πακέτα παρεμβάσεων άλλων χωρών ελέγχεται, ιδίως όταν χώρες, όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Ιταλία έχουν ανακοινώσει μέτρα που αγγίζουν ή ξεπερνούν το 10% του ΑΕΠ τους.
- Η λογική των μέτρων ενίσχυσης εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς την ενεργό ανάμειξη των τραπεζών στην διευκόλυνση της οικονομίας. Χαρακτηριστικότερο και άμεσο παράδειγμα η παντελής απουσία αναφοράς στο ενδεχόμενο παράτασης αναφορικά με το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας, το οποίο λήγει στις 30 Απριλίου. Μέχρι αυτήν τη στιγμή από 1η Μαΐου μπορούν επίσημα να ξεκινήσουν οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας.
- Επιπλέον οι παρατάσεις στην εξόφληση των δανείων αφορούν μόνο ενήμερους δανειολήπτες. Ένα μεγάλο τμήμα επομένως δεν θα μπορεί να υπαχθεί σε αυτές τις ευεργετικές διατάξεις.
- Στα βραχυπρόθεσμα μέτρα στήριξης αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικό μέρος επαγγελματιών με περισσότερα από 5 άτομα προσωπικό φαίνεται πως δεν δικαιούνται την οικονομική στήριξη των 800 €, ενώ δεν την δικαιούνται ούτε επιχειρηματίες με νομική μορφή ΟΕ, ΕΕ και ΕΠΕ, ανεξαρτήτως εισοδήματος ή άλλων κριτηρίων. Και για αυτό το κομμάτι του επιχειρείν πρέπει να γίνουν περισσότερα.
Σημειώνεται ότι μέχρι στιγμής δεν έχει ανοίξει η οποιαδήποτε κουβέντα για την επόμενη μέρα της πανδημίας, όταν αρθούν οι περιορισμοί για την προστασία της δημόσιας υγείας. Αυτή η συζήτηση πρέπει να ξεκινήσει σήμερα, παρακολουθώντας τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, καθώς είναι πολύ πιθανό οι συνέπειες σε οικονομία και εργασία να απαιτήσουν παρεμβάσεις ανασυγκρότησης που η χώρα μας έχει να βιώσει από την μεταπολεμική δεκαετία του 40 και το περίφημο σχέδιο Μάρσαλ. Και σε μια τέτοια συζήτηση οφείλουμε να είμαστε συνειδητοποιημένοι και τολμηροί.