Η απολύτως επιτυχημένη λειτουργία και τα οφέλη που προκύπτουν για την οικονομία, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις επισφραγίζονται από τα επίσημα απολογιστικά στοιχεία για τον ενάμιση χρόνο λειτουργίας του συστήματος ηλεκτρονικής έκδοσης οικοδομικών αδειών, μέσω του συστήματος e-adeies, που δίνει το ΤΕΕ στη δημοσιότητα.
Η ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών αποτελεί μία από τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχει υποστηρίξει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και έχει βοηθήσει ήδη σημαντικά, στον ενάμιση χρόνο εφαρμογής του, να συντομευθούν οι χρόνοι για την έκδοση αδειών και να μειωθεί το κόστος.
Το σύστημα e-adeies, που διαρκώς αναπτύσσεται και διευρύνεται, εντάσσοντας νέες υπηρεσίες και διαδικασίες στη λειτουργία του, ως εμβληματική ψηφιακή μεταρρύθμιση, που υλοποίησε και λειτουργεί το ΤΕΕ, με την ενεργό και υπεύθυνη συμμετοχή των ελλήνων διπλωματούχων μηχανικών, συμβάλει αποφασιστικά στην αναβάθμιση του ίδιου του έργου των μηχανικών, στην αξιοπιστία και τη διαφάνεια της αδειοδότησης τεχνικών έργων και επενδύσεων αλλά και στην ψηφιακή μετάβαση του κράτους. Ταυτοχρόνως ανοίγει το δρόμο για την επόμενη μεγάλη μεταρρύθμιση, τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, που αποτελεί πρωτοβουλία του ΤΕΕ και του Προέδρου του Γιώργου Στασινού, η οποία έχει υιοθετηθεί και θεσμοθετηθεί ήδη από την κυβέρνηση, ώστε να ξεκινήσει η υλοποίησή του και να τεθεί σε λειτουργία σε σύντομο, σχετικά, χρόνο.
Η έκθεση Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει τεκμηριώσει τη συμβολή του συστήματος e-adeies στην επιτάχυνση των διαδικασιών και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την τρέχουσα περίοδο το ΤΕΕ έχει αποστείλει εκ νέου σχετικά στοιχεία στον διεθνή οργανισμό για την αξιολόγηση της εξέλιξης αυτής της μεταρρύθμισης.
Τα στοιχεία απολογισμού της μέχρι σήμερα λειτουργίας της ηλεκτρονικής έκδοσης οικοδομικών αδειών, μέσω του συστήματος e-adeies, στο πλαίσιο της καθιερωμένης συνεργασίας τους, απέστειλε το ΤΕΕ στο ΥΠΕΝ, κατόπιν αιτήματος της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός δήλωσε σχετικά:
«Από τον Οκτώβρη του 2018 ξεκινήσαμε μια μεγάλη μεταρρύθμιση που ήδη είχε αργήσει πολύ: την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών. Οι μηχανικοί υποβάλλουν ηλεκτρονικά τους φακέλους των αδειών δόμησης και οι υπηρεσίες ελέγχουν και διεκπεραιώνουν ηλεκτρονικά τα αιτήματα, με τις άδειες να εκδίδονται ηλεκτρονικά και με πλήρη διαφάνεια σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Όλοι οι εμπλεκόμενοι πλέον γνωρίζουν σε ποιο σημείο βρίσκεται η κάθε υπόθεση και κάθε βήμα για την έκδοση μιας άδειας έχει χαρτογραφηθεί και παρακολουθείται. Κάποιοι είδαν αυτήν την μεταρρύθμιση επιφυλακτικά, αλλά πλέον νομίζω ότι όλοι βλέπουν πως είναι αποτελεσματικό.
Όλο και περισσότερες διαδικασίες που αφορούν τις Υπηρεσίες Δόμησης εντάσσονται στο e-adeies. Μέχρι τώρα πάμε καλά. Μάλιστα, το ΤΕΕ πολύ γρήγορα έφτιαξε την αντίστοιχη διαδικασία και ενέταξε στο e-adeies και την υποβολή και διεκπεραίωση φακέλων στα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, που καθυστερούσαν πολύ τα προηγούμενα χρόνια. Σύντομα θα γίνει το ίδιο και με τα Συμβούλια πολεοδομικών Θεμάτων που επίσης αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις σε όλη τη χώρα.
Τώρα όμως, που απέκτησε και η κοινωνία και η δημόσια διοίκηση ακόμη μεγαλύτερη εξοικείωση με τις ηλεκτρονικές διαδικασίες, λόγω του lockdown, νομίζω ότι είναι η ώρα να τρέξουν και όλα τα υπόλοιπα, οι διαδικασίες που δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στο σύστημα e-adeies. Για παράδειγμα, να γίνονται όλες οι διαδικασίες και εγκρίσεις που απαιτούνται για την έκδοση οικοδομικής άδειας μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα, όπως οι βεβαιώσεις του δασαρχείου, της αρχαιολογίας, του κτηματολογίου. Ακόμη και οι ασφαλιστικές εισφορές των οικοδομικών έργων θα μπορούσαν να ενταχθούν, όπως και η ενημέρωση της Αστυνομίας ή τα γραφεία Πυρασφάλειας της Πυριοσβεστικής.
Μπορούμε να προχωρήσουμε ακόμη πιο δυναμικά, ακόμη περισσότερο: να εντάξουμε με τον ίδιο τρόπο τις διαδικασίες για τη σύνδεση των οικοδομών με το φυσικό αέριο ή την ηλεκτροδότηση. Με ξεκάθαρους κανόνες, κοινό πλαίσιο και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Έτσι θα ξέρουν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις ότι θα μπορούν να παρακολουθούν το σύνολο της υπόθεσής τους ηλεκτρονικά και οι μηχανικοί ότι μπορούν να ολοκληρώσουν το σύνολο μιας αδειοδότησης οικοδομικού έργου ηλεκτρονικά. Και οι συναρμόδιες υπηρεσίες να γνωρίζουν και να παρακολουθούν τις υποθέσεις ηλεκτρονικά, χωρίς χαμένες ώρες και κόστος που δεν χρειάζεται πλέον να επωμίζεται ούτε το δημόσιο ούτε οι πολίτες.
Στόχος είναι, το ηλεκτρονικό σύστημα έκδοσης αδειών e-adeies να ανοίξει το δρόμο ώστε όταν ολοκληρωθεί και ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης, η επόμενη μεγάλη μεταρρύθμιση που θα κάνει «ηλεκτρονικό και τον σχεδιασμό και τις επιτελικές λειτουργίες του κράτους, να μπορεί να εκδίδεται κάθε άδεια με ευθύνη του μηχανικού που θα την αναλαμβάνει».
Βασικά στοιχεία και συμπεράσματα
Από τα βασικά στατιστικά στοιχεία του ηλεκτρονικού συστήματος e-adeies προκύπτει ότι:
- Έχουν ήδη διεκπεραιωθεί μέσω του πληροφοριακού συστήματος του ΤΕΕ σχεδόν 100 χιλιάδες οικοδομικές άδειες (99.611), ενώ αν συνυπολογιστούν και οι υπόλοιπες εγκρίσεις, αναθεωρήσεις κλπ διαδικασίες που εξομοιώνονται με άδειες, ο αριθμός ανέρχεται σε σχεδόν 130 χιλιάδες (129.390).
- Μειώθηκε θεαματικά ο χρόνος έκδοσης αδειών δόμησης, που διεκπεραιώνονται μέσω του συστήματος e-adeies, όπου πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων καταναλώνει από 0-10 ημέρες ή από 10 έως 30 ημέρες, όταν στο προηγούμενο καθεστώς απαιτούνταν για την έκδοση οικοδομικής άδειας, μόνο στις διαδικασίες που ενέπλεκαν τις Υπηρεσίες Δόμησης, από 2 έως 8 μήνες, ενώ για την αδειοδότηση συνολικά από 5 έως 30 μήνες.
- Πριν λίγες ημέρες ξεκίνησε μέσα από το σύστημα e-adeies η ηλεκτρονική υποβολή φακέλων προς τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής έχουν συγκροτηθεί ανά περιοχή και ήδη, σε λιγότερο από έναν μήνα λειτουργίας, έχουν υποβληθεί 583 φάκελοι προς έλεγχο από τις ΥΔΟΜ και απόφαση των ΣΑ.
- Ακόμη, ξεκίνησε μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα e-adeies η έκδοση αδειών δόμησης για κεραίες κινητής τηλεφωνίας κατ΄ εφαρμογή του νέου νόμου που υποστήριξε το ΤΕΕ και προώθησε το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ, όπου έχουν εκδοθεί τις πρώτες ημέρες εφαρμογής 21 τέτοιες άδειες.
Από τα άλλα επιμέρους στοιχεία αξίζει να σημειωθούν τα εξής ενδιαφέροντα:
- Έχουν εκδοθεί 4.298 Άδειες κατηγορίας 1
- Έχουν εκδοθεί 704 Άδειες κατηγορίας 2
- Έχουν εκδοθεί 8.223 Άδειες κατηγορίας 3
- Έχουν εκδοθεί 8.087 Προεγκρίσεις Οικοδομικής Άδειας
- Έχουν εκδοθεί 56.400 Εγκρίσεις Εργασιών Μικρής Κλίμακας (ΕΕΜΚ)
- Έχουν υποβληθεί προς έκδοση 2.457 άδειες κατεδάφισης και από αυτές εκδόθηκαν 1.853.
- Η Έγγραφη Βεβαίωση Όρων Δόμησης και Απαιτούμενων Εγκρίσεων για τις οικοδομικές άδειες κατηγορίας 3 είναι εξαιρετικά δημοφιλείς κατηγορίες στους μηχανικούς χρήστες.
- Οι αναθεωρήσεις και ενημερώσεις αδειών είναι διαδεδομένη πρακτική και σχετικά δημοφιλείς κατηγορίες στο e-adeies.
- Από τον Μεταγενέστερο Έλεγχο Φορολογικών Οικοδομικής Άδειας Κατ. 3 αποδεικνύεται ότι η συμμόρφωση προς τις διατάξεις βρίσκεται σε υψηλότατο επίπεδο.
Λειτουργεί πλέον μέσω του e-adeies ένα αξιόπιστο και ολοκληρωμένο σύστημα αποτύπωσης της οικοδομικής δραστηριότητας, των επενδύσεων και παρακολούθησης των εξελίξεων στο δομημένο περιβάλλον αλλά και των τάσεων που κάθε φορά αναπτύσσονται σε αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι το τελευταίο εξεταζόμενο δίμηνο (Μαρτίου Απριλίου 2020) παρουσιάζεται ισχυρή κάμψη του ρυθμού υποβολής και έκδοσης πράξεων, καθώς η επιδημία του κορωνοϊού αφενός παρέλυσε καταρχήν τη λειτουργία των αρμόδιων υπηρεσιών και αφετέρου στη συνέχεια εμπόδισε κατά πολύ το έργο των μηχανικών.
Παρότι οι περισσότερες διαδικασίες που εμπλέκουν τις Υπηρεσίες Δόμησης γίνονται πλέον ηλεκτρονικά, δεν ισχύει το ίδιο για εγκρίσεις, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά κλπ (όπως αυτά που αφορούν ιδιοκτησιακά θέματα) που εκδίδονται από άλλες υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα οι δασικές και αρχαιολογικές υπηρεσίες κλπ. Επιπλέον, δεν διεκπεραιώνονται ακόμη ηλεκτρονικά και δεν διασυνδέονται με την ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών διαδικασίες που από το νόμο είναι αλληλένδετες, όπως η σύνδεση με τα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ηλεκτροδότηση, ύδρευση, φυσικό αέριο, κλπ). Το ΤΕΕ κάνει κάθε προσπάθεια να ενταχθούν και οι διαδικασίες αυτές στην ηλεκτρονική αδειοδότηση καθώς εν τέλει όλες οι πληροφορίες αυτές θα εντάσσονται και στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου που ξεκινά σε λίγους μήνες. Η συνεργασία τόσο των συναρμόδιων Υπουργείων όσο και των φορέων και εταιρειών που εμπλέκονται είναι κρίσιμη για την ολοκλήρωση αυτής της διασύνδεσης και την καλύτερη και πιο ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση μελετητών, μηχανικών, επιχειρήσεων και πολιτών.
Στο σύνολο των διοικητικών πράξεων (99.611) του συστήματος e-adeies, η κατανομή ανά είδος κατάστασης έχει ως εξής:
Oι τύποι αδειών και ο χρόνος έκδοσης
Σύμφωνα με το νόμο 4495/2016, όπως ισχύει, και την λοιπή σχετική διοικητική και πολεοδομική νομοθεσία, μέσα από το σύστημα e-adeies που σχεδίασε, ανέπτυξε και λειτουργεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, οι Οικοδομικές Άδειες κατηγορίας 3 και οι Εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας εκδίδονται άμεσα μετά την υποβολή, με ευθύνη του μηχανικού. Περίπου 65 χιλιάδες άδειες δόμησης εκδόθηκαν με ευθύνη των μηχανικών άμεσα.
Ωστόσο η μείωση του χρόνου έκδοσης αδειών δόμησης αποτυπώνεται και σε άλλες κατηγορίες που διεκπεραιώνονται μέσω του συστήματος e-adeies, όπου πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων καταναλώνει από 0-10 ημέρες ή από 10 έως 30 ημέρες. Οι υποθέσεις που απαιτούν χρόνο έκδοσης άνω των 30 ημερών (και φθάνουν, ελάχιστες, έως και 6 μήνες) είναι πλέον λίγες αναλογικά.
Πέρα από αυτές τις τρεις κατηγορίες βασικές κατηγορίες (Οικοδομική άδεια Κατηγορία 3 με βεβαίωση όρων δόμησης ή με προέγκριση και Έγκριση Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας), που αποτελούν και την πλειοψηφία των διοικητικών πράξεων – αδειών αλλά και των αιτήσεων που έχουν διεκπεραιωθεί από το ηλεκτρονικό σύστημα e-adeies του ΤΕΕ, μέσα από αυτό εκτελούνται δεκάδες άλλες σχετικές διαδικασίες και εκδίδονται οι σχετικές βεβαιώσεις, εγκρίσεις, άδειες κλπ